Đã gần ba tháng kể từ khi Nga xâm lược Ukraine và, bất chấp sự phản kháng đáng kể của Ukraine và việc thực hiện các gói trừng phạt mạnh tay đối với Nga, dường như cuộc chiến vẫn chưa có hồi kết. Cho đến nay, phần lớn các phân tích đều tập trung vào những thất bại quân sự của Nga, khả năng lãnh đạo ấn tượng của Zelensky và phản ứng thống nhất đáng ngạc nhiên của cộng đồng quốc tế. Điều tương đối bị bỏ qua là khả năng phục hồi của nền kinh tế Nga khi tồn tại các lệnh trừng phạt. Trong một thế giới toàn cầu hóa đã và đang gặp khó khăn về chuỗi cung ứng, thiếu hụt năng lượng và suy thoái kinh tế, điều đáng chú ý là các biện pháp trừng phạt đã không thể đưa nền kinh tế Nga đi xuống.
Trước khi chúng ta đề cập đến cách Nga đã quản lý nhằm ngăn chặn thảm họa kinh tế cho đến nay, cần phải hiểu quy mô của các biện pháp trừng phạt mà nước này phải đối mặt. Có lẽ đáng chú ý nhất là việc trừng phạt ngân hàng trung ương của Nga, một động thái chưa từng có tiền lệ mà về cơ bản đã làm đóng băng hơn 300 tỷ đô la dự trữ ngoại hối của nước này. Đáng chú ý, các lệnh trừng phạt cũng cấm xuất khẩu công nghệ tiên tiến, thiết bị ngành năng lượng và công nghệ hàng không vũ trụ sang Nga. Cùng với các lệnh cấm xuất khẩu đó, Hoa Kỳ đã cấm nhập khẩu dầu thô, khí đốt, than đá, các sản phẩm thô và bất kỳ sản phẩm năng lượng nào khác của Nga. Gần đây, Liên minh châu Âu cam kết cấm nhập khẩu than từ Nga. Một phần là do hệ quả từ các lệnh trừng phạt này, các công ty quốc tế như McDonald's, Coca-Cola, Apple và BP đều đã rời khỏi Nga. Không giống như các lệnh trừng phạt được áp dụng đối với Nga sau cuộc xâm lược và sáp nhập Crimea, các lệnh trừng phạt lần này có hiệu lực ngay lập tức. Đồng ruble của Nga mất gần 50% giá trị so với đồng đô la, thị trường chứng khoán Moscow đóng cửa và có vẻ như phương Tây sẽ thành công trong việc thúc đẩy sự hỗn loạn kinh tế ở Nga. Nhưng sau đó, đáng chú ý, đồng ruble bắt đầu tăng trở lại.
Cho đến hôm nay, đồng ruble đã trở lại trên mức trước chiến tranh, khiến các nhà quan sát đặt câu hỏi về cách nền kinh tế Nga đã xoay sở để tồn tại. Điều đó không có nghĩa là đồng ruble là một chỉ báo thực sự về sức khỏe kinh tế của Nga, nhưng khi nói đến các câu hỏi về kinh tế học, ảo tưởng về sự ổn định cũng quan trọng như chính sự ổn định. Điều đó nói rằng, các báo cáo rằng đồng ruble đang được giao dịch với giá thấp hơn đáng kể so với đồng đô la trên thị trường chợ đen sẽ cho thấy rằng ‘nền kinh tế thực tế’ của Nga đang bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, các chỉ số khác như ngân hàng trung ương hạ lãi suất từ 17% xuống 14% và các báo cáo về chi tiêu mạnh tại các quán cà phê, quán bar và nhà hàng cho thấy nền kinh tế Nga đang tăng trưởng tốt đáng kể. Vậy Nga đã làm như thế nào?
Thứ nhất, và quan trọng nhất, đó là vị thế độc tôn của Nga với tư cách là nước xuất khẩu ròng cả năng lượng và thực phẩm chủ lực đã cho phép nước này tiếp tục phát triển. Chẳng hạn như, nếu các biện pháp trừng phạt tương tự được áp dụng đối với một nước nhập khẩu ròng như Trung Quốc, thì cuối cùng bạn có thể dự đoán quá trình phi công nghiệp hóa, nạn đói và tình trạng bất ổn hàng loạt. Nó sẽ là một thảm họa. Mặt khác, Nga có vị thế độc nhất để tồn tại sau cuộc tấn công kinh tế này. Nước này cũng có thể đạt thặng dư thương mại lớn nhờ xuất khẩu năng lượng và do giá dầu và khí đốt ở mức cao nhất trong nhiều năm. Mối quan hệ thương mại mạnh mẽ của nước này với cả Trung Quốc và Ấn Độ đã đảm bảo rằng nhiều ngoại tệ đang chảy vào Nga để xoa dịu mọi lo ngại về khả năng mất khả năng thanh toán. Nhiều ngoại tệ hơn đang đến từ EU, vốn đơn giản là vì không thể từ bỏ nguồn cung khí đốt tự nhiên của Nga và đang chật vật để cấm nhập khẩu dầu của Nga. Tất nhiên, toàn bộ số ngoại tệ này sẽ trở nên vô giá trị nếu Nga không thể sử dụng vì các lệnh trừng phạt. Thực tế đó là điều khiến các cơ quan xếp hạng cảnh báo về một vụ vỡ nợ sắp xảy ra đối với Nga vào tháng Tư. Nhưng một lần nữa, Nga đã có thể thách thức những kỳ vọng này thông qua việc tận dụng lỗ hổng của lệnh trừng phạt.
'Giảm bớt nợ chính phủ' là một miễn trừ mà chính phủ Hoa Kỳ đã tạo ra trong chính sách trừng phạt của mình để cho phép trả nợ. Điều này có nghĩa là Nga đã có thể trả nợ và tránh vỡ nợ. Tuy nhiên, khoản miễn trừ đó sẽ hết hạn vào ngày 25 tháng 5. Nếu không được gia hạn, Nga vẫn có thể vỡ nợ nếu quy định này không được gia hạn vì nước này có 100 triệu đô la tiền lãi phải trả sau đó hai ngày. Tin tức gần đây nhất từ Washington cho thấy Bộ Tài chính đang nghiêng về việc ngăn chặn các khoản thanh toán nợ của Nga, khi Bộ trưởng tài chính Nga tuyên bố rằng họ sẽ sử dụng đến việc thanh toán bằng đồng ruble.
Năng lượng và sản xuất lương thực cũng như khả năng trả nợ của Nga đều quan trọng, nhưng cuối cùng thì một loạt các biện pháp khẩn cấp do chính phủ Nga ban hành đã cứu được đồng ruble. Kể từ năm 2014, khi Mỹ và EU trừng phạt Nga vì hành vi xâm lược và sáp nhập Crimea, Nga đã nỗ lực tạo ra một 'pháo đài' kinh tế có thể chống lại các lệnh trừng phạt. Điều này bao gồm việc tích lũy dự trữ vàng và ngoại tệ trị giá khoảng 640 tỷ USD để có thể sống sót được lâu hơn qua bất kỳ lệnh trừng phạt nào. Rõ ràng là từ các phản ứng khác của Nga đối với các lệnh trừng phạt mà Điện Kremlin đã lên kế hoạch cho một kịch bản như vậy. Ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất lên 20%, buộc các nhà xuất khẩu Nga phải chuyển 80% doanh thu ngoại hối của họ sang đồng ruble, và giới hạn số tiền mà người Nga có thể rút từ các tài khoản ngoại tệ ở mức 10.000 USD. Tất cả những điều này, cũng như việc Putin yêu cầu các quốc gia phải thanh toán khí đốt tự nhiên bằng đồng ruble, được dựng lên để tạo ra nhu cầu giả đối với đồng ruble và kiểm soát thị trường nội địa. Tất nhiên, một vấn đề của tất cả những điều này là tại một thời điểm nào đó nó phải kết thúc.
Tuy Nga đang sống sót qua lệnh trừng phạt, nhưng triển vọng dài hạn đối với nền kinh tế Nga là rất tồi tệ. Các biện pháp cực đoan đã được đưa ra nhằm chống lại các lệnh trừng phạt không phải là giải pháp lâu dài, và nếu ảo tưởng về sự ổn định của đồng ruble cuối cùng sụp đổ, thì nền kinh tế cũng sẽ sụp đổ. Nước này cũng phải đối mặt với tình trạng không thể tiếp cận công nghệ và hàng hóa cần thiết để duy trì các ngành công nghiệp chủ chốt. Các thực tế khác như 'chảy máu chất xám', gây ra bởi sự cô lập quốc tế, và cuối cùng là việc giảm nhu cầu cho dầu và khí đốt xuất khẩu của nước này sẽ chỉ làm suy giảm thêm sức mạnh kinh tế của Nga. Nga đã sống sót sau các lệnh trừng phạt tốt hơn hầu hết các quốc gia khác có thể, nhưng cuộc chiến đối với Moscow vẫn chưa kết thúc.
Nguồn tin: xangdau.net
