IEA gần đây đã phát hành "Kế hoạch 10 đề xuất để cắt giảm việc sử dụng dầu", nhưng kế hoạch này thực tế đến mức nào? Với hy vọng rằng chính quyền các nước sẽ đưa kế hoạch này vào chính sách quốc gia nhằm hạn chế việc sử dụng dầu, điều quan trọng là phải xem xét khả năng các quốc gia thực hiện những thay đổi này và khả năng trụ vững của từng đề xuất trong số mười đề xuất trên thực tế.
Kế hoạch này được đưa ra nhằm ứng phó với cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine và mối đe dọa tiếp theo đối với an ninh năng lượng toàn cầu. Giá dầu và khí đốt liên tục tăng lên mức kỷ lục trong nhiều tháng, khi Brent đã tăng vọt lên 131 USD/thùng vào ngày 8/3, gây sốc cho ngành. Ngoài ra, sự phụ thuộc vào Nga cho xuất khẩu dầu và khí đốt có nghĩa là tình trạng thiếu hụt đang diễn ra trên toàn cầu, khi các chính phủ và các ông lớn khai thác dầu khám phá những cách tiềm năng để tăng sản lượng ở các khu vực khác trên thế giới nhằm thu hẹp khoảng trống nguồn cung.
Kế hoạch đưa ra 10 đề xuất để cắt giảm việc sử dụng dầu: giảm giới hạn tốc độ trên đường cao tốc ít nhất 10 km/h; làm việc tại nhà tối đa ba ngày một tuần nếu có thể; Chủ nhật không sử dụng ô tô ở các thành phố; làm cho việc sử dụng các phương tiện giao thông công cộng rẻ hơn và khuyến khích micro-mobility (các phương tiện nhỏ, nhẹ hoạt động ở tốc độ thường dưới 25 km/h và do người dùng tự lái), đi bộ và đi xe đạp; luân phiên ô tô cá nhân ra vào các con đường ở các thành phố lớn; tăng cường chia sẻ ô tô và áp dụng các biện pháp giảm thiểu sử dụng nhiên liệu; thúc đẩy lái xe hiệu quả cho xe tải chở hàng và vận chuyển hàng hóa; sử dụng tàu cao tốc và tàu đêm thay vì máy bay nếu có thể; tránh đi công tác bằng đường hàng không khi có các lựa chọn thay thế, và; củng cố việc áp dụng các phương tiện chạy bằng điện và hiệu quả hơn.
Trong khi các quốc gia đang tìm cách tăng sản lượng dầu để giải quyết cuộc khủng hoảng nguồn cung, IEA đang đưa ra những đề xuất này nhằm giải quyết vấn đề về phía cầu của vấn đề. IEA ước tính rằng “việc thực hiện đầy đủ các biện pháp này chỉ riêng ở các nền kinh tế tiên tiến có thể cắt giảm nhu cầu dầu 2,7 triệu thùng/ngày trong vòng 4 tháng tới, so với mức hiện tại”.
Nhưng mức độ khả thi của những khuyến nghị này trong thực tế như thế nào? Vâng, một số quốc gia đã bắt đầu áp dụng một số tiêu chuẩn này và đang đạt được chúng, mặc dù không phải tất cả 10 đề xuất này đều có thể đạt hiệu quả ở mọi quốc gia. Tại Vương quốc Anh, London từ lâu đã là nơi có khu vực phát thải, ra mắt “Khu vực phát thải cực thấp” hay ULEZ, vào năm 2019. Điều này có nghĩa là hầu hết các phương tiện chạy bằng nhiên liệu truyền thống đi vào khu vực này đều phải trả phí, nhằm ủng hộ việc cắt giảm ô nhiễm trong thành phố.
Thị trưởng London, Sadiq Khan, hiện có kế hoạch mở rộng khu này ra toàn thành phố. London có kế hoạch đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2030 và các sáng kiến như thế này có thể giúp họ đạt được điều đó một cách mạnh mẽ. Khi được thành lập, ULEZ đã thúc đẩy giảm 10.000 xe ô tô mỗi ngày trên các con đường của London và việc mở rộng dự kiến sẽ đồng nghĩa với việc giảm thêm 20.000-40.000 xe mỗi ngày. Hiện tại, cứ 10 hộ gia đình ở London thì có 6 hộ gia đình không sở hữu ô tô do sự sẵn có rộng rãi của các dịch vụ giao thông công cộng cũng như khó khăn trong việc đậu xe trong thành phố.
Một xu hướng khác đã thành công là làm việc từ xa. Trong thời kỳ đại dịch, người lao động trên khắp thế giới buộc phải làm việc tại nhà vì những hạn chế liên quan đến việc đi lại và tụ tập liên quan đến Covid. Và các quốc gia như Canada hiện đang khám phá khả năng tiếp tục xu hướng làm việc từ xa. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy khoảng 36% lực lượng lao động của Canada là "nhân viên làm việc từ xa tiềm năng". Theo cơ quan Thống kê Canada, nếu những nhân viên này làm việc ở nhà 5 ngày một tuần thì sẽ giảm được 11% lượng khí thải do các hộ gia đình phát ra cho việc di chuyển. Mặc dù việc giảm lượng khí thải trong thời gian đại dịch chỉ là tạm thời, nhưng nó chưa từng có tiền lệ và chứng tỏ những gì có thể làm được từ phía nhu cầu.
Trong khi đó, tổ chức C40 - một mạng lưới gồm các thị trưởng của gần 100 thành phố trên toàn thế giới - từ lâu đã thúc đẩy việc cần thiết phải tăng mức độ phủ sóng giao thông công cộng. Vào cuối năm 2021, họ đã thông báo việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng cần phải tăng gấp đôi ở các thành phố C40 trong thập kỷ tới, với chi phí 208 tỷ đô la một năm, để hỗ trợ mục tiêu hạn chế nhiệt độ toàn cầu xuống 1,5° C và đáp ứng các mục tiêu quốc tế về biến đổi khí hậu. Hiện tại, giao thông vận tải đóng góp khoảng 1/4 tổng lượng khí thải carbon toàn cầu.
Thị trường xe điện (EV) của Châu Âu đã phát triển theo cấp số nhân trong thời kỳ đại dịch, với mức tăng 143% về doanh số bán vào năm 2020 so với năm 2019. Tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, thị trường xe điện dự kiến sẽ đạt tốc độ CAGR là 33,1% trong giai đoạn 2021-2028, đạt 1,927,04 tỷ USD vào năm 2028. Và các lĩnh vực bất ngờ khác cũng đang chào đón các loại xe chở khách chạy bằng điện. Một số chính phủ ở châu Phi cận Sahara đã công bố các mục tiêu điện khí hóa, nhằm mục đích giảm 10% tổng lượng phát thải khí nhà kính (GHG) của châu Phi do giao thông vận tải tạo ra. Với thị trường ô tô của khu vực dự kiến sẽ tăng từ 25 triệu xe hiện nay lên ước tính 58 triệu vào năm 2040, điện khí hóa sẽ là yếu tố quan trọng để giảm lượng khí thải carbon.
Dựa trên những thay đổi hiện tại đã được thực hiện ở một số thành phố trên toàn thế giới, các mục tiêu của IEA trông tương đối thực tế. Tuy nhiên, rất ít thành phố hiện đang thực hiện tất cả những thay đổi này cùng một lúc, có nghĩa là việc giảm sử dụng dầu là rất ít. Các thành phố sẽ phải thực hiện những thay đổi mạnh mẽ trong một số ngành công nghiệp để đạt được mục tiêu cắt giảm được nêu trong kế hoạch IEA. Mặc dù nhu cầu dầu ước tính giảm 2,7 triệu thùng/ngày trong vòng 4 tháng tới có vẻ giống như một kế hoạch bất khả thi, nhưng hiệu quả của những thay đổi tương đối nhỏ này trên toàn thế giới có thể mang lại tác động đáng kể.
Nguồn tin: xangdau.net
