Tại tỉnh Deir al-Zor phía Ä‘ông Syria, má»™t mạng lưới buôn láºu Ä‘ang khai thác sá»± há»—n loạn cá»§a chiến tranh để kinh doanh dầu má» bất hợp pháp. Vụ buôn láºu này khiến niá»m hy vá»ng mua dầu thô từ đối thá»§ cá»§a Tổng thống Bashar al-Assad trở thành má»™t viá»…n cảnh xa xôi.
Theo nguồn tin cá»§a hãng tin Reuters, bá»™ lạc Hồi giáo Sunni Ä‘ã triển khai lá»±c lượng chiến binh vÅ© trang xung quanh các cÆ¡ sở sản xuất và các đưá»ng ống dẫn dầu Ä‘ã nằm dưới sá»± kiểm soát cá»§a há». Lá»±c lượng này cÅ©ng Ä‘ã thiết láºp má»™t đưá»ng dây giao dịch láºu dầu má».
Deir al-Zor là má»™t địa phương quan trá»ng đối vá»›i ngành sản xuất dầu cá»§a Syria, sản lượng dầu ở Ä‘ây Ä‘ã giảm hÆ¡n má»™t ná»a trong hai năm qua, kể từ khi cuá»™c chiến bắt đầu. Sá»± Ä‘ánh chiếm ngành công nghiệp dầu cá»§a các bá»™ lạc Ä‘ã khiến những ná»— lá»±c "tạo thêm nguồn thu" cho phe đối láºp cá»§a phương Tây trở nên phức tạp và khó khăn hÆ¡n. Và nó chắc chắn sẽ làm cháºm quá trình tái thiết đất nước trong tương lai. “Má»—i bá»™ lạc giá» Ä‘ây Ä‘ang chiếm giữ ít nhất má»™t phần cá»§a má»™t má» dầu, ít nhiá»u ra sao thì phụ thuá»™c vào độ lá»›n cá»§a bá»™ lạc và số lượng chiến binh mà há» triển khai”, Abu Ramzi, má»™t công nhân má» dầu ở tỉnh này cho biết. Các chiến binh này không chỉ nắm giữ các cÆ¡ sở sản xuất mà còn thưá»ng xuyên khoan vào các ống dẫn dầu để trích xuất dầu. Hàng ngàn thùng dầu thô Ä‘ã được nháºp láºu vào Thổ NhÄ© Kỳ má»—i ngày bằng các xe tải chuyên dụng nhá» theo đưá»ng bá»™. Giá cá»§a má»—i thùng dầu phụ thuá»™c vào chất lượng và chi phí váºn chuyển, tuyến đưá»ng ngắn hÆ¡n thì giá sẽ rẻ hÆ¡n. Má»—i thùng có giá khoảng 8.000 đồng tiá»n Syria, tương đương vá»›i 50 USD. Trong những tuần gần Ä‘ây, má»™t số kẻ buôn láºu giàu có Ä‘ã bắt đầu sá» dụng các "nhà máy lá»c dầu di động" Ä‘óng trên xe tải để xá» lý dầu thô thành nhiên liệu và các sản phẩm khác. Há» sẵn sàng bá» ra khoản tiá»n lên đến 230.000 USD để xây dá»±ng má»™t "nhà máy lá»c dầu di động" vá»›i công suất khoảng 200 thùng má»™t ngày. Giá dầu nháºp láºu vào Thổ NhÄ© Kỳ được bán vá»›i giá cao hÆ¡n khoảng 1,5 lần so vá»›i ở Syria. Phe nổi dáºy trắng tay? Chỉ huy lá»±c lượng nổi dáºy được phương Tây á»§ng há»™, ngưá»i mà Liên minh châu Âu hy vá»ng sẽ đưa đến cho há» quyá»n mua dầu vá»›i giá rẻ ở Syria, thừa nháºn rằng há» có rất ít triển vá»ng giành được lợi thế trong cuá»™c chiến thương mại này. Sức mạnh cá»§a các bá»™ lạc ở phía Ä‘ông trở thành truyá»n thống sâu sắc và đầy tính bảo thá»§ tại Syria. HÆ¡n nữa, các bá»™ lạc này còn có các chiến binh thuá»™c rất nhiá»u các nhóm nổi loạn khác nhau, khiến cho các nhà lãnh đạo bá»™ tá»™c trở nên bất khả xâm phạm. Sá»± liên kết giữa các bá»™ lạc và phe đối láºp bị phân mảnh Ä‘ang làm phức tạp thêm những ná»— lá»±c cá»§a phương Tây trong việc tìm ra má»™t cách ứng phó hiệu quả đối vá»›i cuá»™c khá»§ng hoảng ở Syria. Má»™t số nguồn tin cho biết, các lá»±c lượng liên kết này, đặc biệt là lá»±c lượng Mặt tráºn Nusra liên kết vá»›i al-Qaeda Ä‘ã sá» dụng lợi nhuáºn cá»§a việc buôn láºu dầu để mua vÅ© khí và trả cho các chiến binh. Phe đối láºp Syria thì tá» ra lo ngại vá» việc nếu có bất kỳ ná»— lá»±c kiểm soát các giếng dầu sẽ gây ra má»™t cuá»™c đối đầu đẫm máu và tạo ra má»™t cuá»™c chiến trả thù kéo dài vô hạn cá»§a các bá»™ lạc. Má»™t số nguồn tin phiến quân cho biết, chỉ huy cá»§a há» Ä‘ã liên lạc vá»›i má»™t số bá»™ tá»™c, tìm cách thuyết phục há» chia sẻ má»™t phần lợi nhuáºn cho há». Cho đến nay các cuá»™c Ä‘àm phán Ä‘ã không có kết quả. "Chúng tôi không thể tá»›i gần Ä‘ó mà không phải đổ máu, chúng ta phải thá»±c tế", nguồn tin cá»§a Reuters cho hay. Sá»± thua cuá»™c cá»§a chính quyá»n trung ương sau 2 năm xung đột ở Syria Ä‘ang cho phép các bá»™ lạc ngày càng trở nên có tổ chức và mạnh mẽ. Chính phá»§ vẫn có má»™t chá»— đứng trong khu vá»±c. Lá»±c lượng Assad hiện vẫn kiểm soát thành phố Deir al-Zor và hầu hết các má» dầu ở al-Thayem. Má»™t số lượng dầu vẫn được bÆ¡m vào đưá»ng ống dài hàng trăm kilomet vá» phía tây đến nhà máy lá»c dầu Banias do chính phá»§ kiểm soát trên Äịa |
Nguồn tin: (hãng tin Reuters)