 |
| Xăng dầu Ä‘ang chịu sức ép tăng giá. |
Kinh tế có dấu hiệu phục hồi - giá xăng dầu thành phẩm thế giá»›i có xu hÆ°á»›ng tăng - doanh nghiệp Ä‘ang kêu ca "chịu lá»—"... Tất cả những lý do trên khiến thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c Ä‘ang chịu sức ép tăng giá rất lá»›n.
Tăng giá và Ä‘òi tăng giá liên tục
Có thể nói, vá»›i rất nhiá»u ná»— lá»±c cả từ phía chính sách cÅ©ng nhÆ° váºn hành cÆ¡ chế, thế nhÆ°ng cho đến nay, thị trÆ°á»ng xăng dầu VN vẫn chÆ°a thể thiết láºp được má»™t cÆ¡ chế theo quy luáºt thị trÆ°á»ng má»™t cách hoàn hảo nhÆ° mong muốn. Äã gần 1 năm chính thức áp dụng cÆ¡ chế này, thế nhÆ°ng cho đến nay, bàn tay Ä‘iá»u hành thị trÆ°á»ng Ä‘ôi lúc vẫn phải sá» dụng đến những biện pháp há»— trợ, biện pháp hành chính khác.
Tuy nhiên, thị trÆ°á»ng sẽ không chỠđợi và chiá»u lòng ai. Cùng vá»›i nhịp suy thoái kinh tế, giá xăng dầu Ä‘ã giảm mạnh từ 19.000Ä‘/lít xăng và 20.0000Ä‘/lít dầu xuống còn mức 11.000Ä‘/lít xăng và dầu cho thá»i Ä‘iểm tháng 3.2009. Thế nhÆ°ng ngay sau Ä‘ó, xu hÆ°á»›ng tăng giá bắt đầu xuất hiện trở lại. Ngày 2.4, giá xăng được Ä‘iá»u chỉnh tăng 500Ä‘/lít/lần tăng. Chỉ sau Ä‘ó 1 tuần, DN lại Ä‘òi tăng vá»›i mức tăng Ä‘á» nghị là 1.000Ä‘/lít. Chấp nháºn Ä‘iá»u chỉnh tăng, song cÆ¡ quan giám sát chỉ đồng ý cho tăng 500Ä‘/lít, tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i 50% mức tăng mà DN Ä‘á» nghị.
Tiếp Ä‘ó, vào thá»i Ä‘iểm hạ tuần tháng 4.2009, dù thuế nháºp khẩu xăng dầu Ä‘ã được Ä‘iá»u chỉnh giảm, song DN vẫn tiếp tục có công văn Ä‘á» nghị được Ä‘iá»u chỉnh tăng giá xăng dầu. Tuy nhiên, do sức ép thị trÆ°á»ng và xã há»™i - đặc biệt là để tránh biến Ä‘á»™ng trong dịp nghỉ lá»… 30.4 và 1.5 - cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã ấn định chính sách là "không tăng giá xăng dầu, ít nhất đến hết dịp nghỉ lá»…".
Rồi Ä‘úng nhÆ° dá»± kiến, ngày 5 - 6.5, các DN Ä‘ã đồng loạt Ä‘á» xuất phÆ°Æ¡ng án tăng giá xăng dầu. Dù chÆ°a có mức giá và thá»i hạn kiến nghị tăng giá, song nếu chiểu theo những quy định hiện hành thì sau 3 ngày, nếu liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng và Tổ giám sát thị trÆ°á»ng không có ý kiến gì thì DN sẽ được phép tăng giá.
Sức ép thị trÆ°á»ng và cÆ¡ chế
Trao đổi vá»›i phóng viên Báo Lao Äá»™ng, đại diện các DN cho biết từ khoảng 1 tháng nay, hầu hết các mặt hàng xăng, dầu Ä‘á»u chịu lá»—. Lý do là không chỉ giá dầu thô, mà ngay cả giá xăng dầu thành phẩm cÅ©ng có xu hÆ°á»›ng tăng khá cao. Trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i, giá dầu thô Ä‘ã đạt gần mức 50USD/thùng. Bên cạnh Ä‘ó, thông tin OPEC cắt giảm sản lượng trong tháng 5.2009 cÅ©ng Ä‘ã được ấn định.
Äối vá»›i xăng dầu thành phẩm, các DN cho biết, tại thị trÆ°á»ng Singapore, giá thành phẩm dầu diesel Ä‘ã tăng lên mức 60,5USD/thùng, xăng 92 có giá là 59USD/thùng. Vá»›i mức giá này, DN cho rằng Ä‘ang chịu lá»— khoảng gần 1.000Ä‘/lít xăng, mức lá»— tÆ°Æ¡ng tá»± cÅ©ng xảy ra đối vá»›i mặt hàng dầu. Bản thân các cÆ¡ quan quản lý cÅ©ng xác nháºn Ä‘úng là thá»i gian qua, DN Ä‘ã chịu lá»— khá nhiá»u. NhÆ°ng Ä‘áng lo ngại hÆ¡n là dù Ä‘ã tạo Ä‘á»™ trá»… cho thị trÆ°á»ng khi chÆ°a tăng giá và theo dõi diến biến, thế nhÆ°ng xu hÆ°á»›ng tăng giá vẫn Ä‘ang diá»…n ra và tiếp tục tăng cùng dấu hiệu phục hồi kinh tế. Vá»›i xu hÆ°á»›ng này, vấn Ä‘á» tăng giá Ä‘ang thá»±c sá»± tạo sức ép lên thị trÆ°á»ng.
Trao đổi vá»›i phóng viên Báo Lao Äá»™ng, má»™t chuyên gia vá» giá cho rằng không chỉ tạo sức ép tăng giá vá»›i thị trÆ°á»ng, xu hÆ°á»›ng này còn Ä‘ang tạo sức ép lên cÆ¡ chế. Thị trÆ°á»ng VN cho đến nay chÆ°a thể váºn hành theo kiểu tăng - giảm liên tục theo diá»…n biến thế giá»›i. Vì thế, việc tăng giá nhiá»u lần và tăng giá cao sẽ khiến cho thị trÆ°á»ng biến Ä‘á»™ng. Thế nhÆ°ng nếu không kịp thá»i Ä‘iá»u chỉnh, DN lại chịu lá»—; trong Ä‘ó, có má»™t phần không nhá» khoản lá»— này Ä‘ã trở thành khoản lợi nhuáºn cho các DN khác, nhất là DN nÆ°á»›c ngoài.
Má»™t vấn Ä‘á» khác là VN Ä‘ã ban hành cÆ¡ chế láºp Quỹ bình ổn giá xăng dầu. CÆ¡ chế này cho phép DN trích tiá»n để láºp quỹ, sá» dụng khoản tiá»n này nhÆ° má»™t công cụ há»— trợ cho kinh doanh, bình ổn và tránh gây rủi ro cho thị trÆ°á»ng và DN. Thế nhÆ°ng vá»›i xu hÆ°á»›ng tăng giá này, việc láºp quỹ đến nay Ä‘ã chÆ°a thể thá»±c hiện và cÅ©ng chÆ°a biết đến khi nào má»›i có thể thá»±c hiện.
Tất cả những lý do trên khiến cho thị trÆ°á»ng và DN kinh doanh xăng dầu sẽ vẫn phải chịu những tác Ä‘á»™ng ngoài ý muốn. Äể tiếp tục hoàn thiện cÆ¡ chế, Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng và DN Ä‘ang cùng bàn bạc để có thể láºp quỹ càng sá»›m càng tốt. Bên cạnh Ä‘ó, các bá»™ cÅ©ng Ä‘ang xây dá»±ng lá»™ trình thuế xăng dầu và Quy chế quản lý xăng dầu dá»± trữ, nhằm thiết láºp hạ tầng kinh doanh ổn định cho thị trÆ°á»ng xăng dầu VN.
(Lao Ä‘á»™ng)
