Giá xăng, dầu thô tại Singapore Ä‘ã giảm mạnh. Thế nhÆ°ng, doanh nghiệp đầu mối vẫn chÆ°a thể giảm giá bán lẻ trong nÆ°á»›c vì... theo nghị định 84 họ vẫn lá»—. Các chuyên gia cho rằng giá xăng dầu chỉ có thể giảm nếu sá»­a nghị định 84.

Diá»…n biến giá xăng A92 thế giá»›i và trong nÆ°á»›c trong tháng 9 đầu tháng 10 - Äá»“ họa: V.CƯỜng

Theo các chuyên gia trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu, cần tách lợi nhuận định mức ra khỏi giá cÆ¡ sở; thay đổi khoảng thời gian tính giá cÆ¡ sở trung bình để làm tiêu chí Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ và chuyện lời lá»— của doanh nghiệp không thể khẳng định theo các mức giá trung bình tại Singapore mà phải theo giá nhập khẩu thá»±c tế.

Lời từ 800-960 đồng/lít

Nhiều phiên giao dịch liên tiếp gần Ä‘ây giá dầu thô đứng ở mức thấp. Đóng cá»­a phiên giao dịch ngày 4-10, dầu thô WTI của Mỹ chỉ còn 75,67 USD/thùng - mức thấp nhất kể từ tháng 10-2010 đến nay. Chiều 5-10, dầu thô Brent của Anh còn 99,79 USD/thùng, mức thấp nhất kể từ tháng 2-2011. Điều này Ä‘ã tác Ä‘á»™ng mạnh mẽ lên diá»…n biến giá xăng dầu thành phẩm. Tại Singapore - thị trường cung cấp chính của VN, giá các loại xăng A92, dầu DO, dầu hỏa... Ä‘ã xuống dốc từ khoảng hai tuần trở lại Ä‘ây. So vá»›i ngày 26-8 (thời Ä‘iểm Bá»™ Tài chính quyết định giảm 500 đồng/lít xăng và 300 đồng/lít dầu), giá nhập khẩu dầu DO, dầu hỏa hiện thấp hÆ¡n khoảng 1.000 đồng/lít

Cụ thể, giá xăng A92 bắt đầu giảm rõ rệt từ phiên giao dịch ngày 23-9 khi rời ngưỡng 122 USD/thùng trong các ngày trÆ°á»›c Ä‘ó xuống còn trên 118 USD/thùng. Trong tháng 9-2011, phiên giảm mạnh nhất là ngày 26-9, giá chỉ còn 114,88 USD/thùng. Đặc biệt, hai phiên giao dịch đầu tháng 10-2011, xăng A92 vẫn nối tiếp Ä‘à giảm khi chỉ còn 114,85 USD/thùng vào ngày 3-10 và giảm tiếp 1 USD/thùng trong phiên giao dịch ngày 4-10, còn 113,85 USD/thùng. Vá»›i mức giá má»›i nhất này, so vá»›i giá ngày 26-8, giá xăng tại Singapore Ä‘ã giảm trên 8 USD/thùng, tÆ°Æ¡ng ứng hÆ¡n 1.000 đồng/lít xăng.

Theo tính toán của các chuyên gia xăng dầu dá»±a theo chiết khấu thá»±c tế của doanh nghiệp đầu mối cho các đại lý và theo giá tại Singapore ngày 4-10, giá cÆ¡ sở xăng A92 là 20.140 đồng/lít, thấp hÆ¡n giá bán lẻ 660 đồng/lít. Tuy nhiên, giá cÆ¡ sở này Ä‘ã gồm 300 đồng lợi nhuận định mức của doanh nghiệp theo quy định của Bá»™ Tài chính tại nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu. Do Ä‘ó, nếu tính cả khoản lợi nhuận định mức, doanh nghiệp đầu mối nhập xăng về trong ngày 4-10 có thể lời 960 đồng/lít. Còn nếu tính theo mức giá trung bình hÆ¡n 10 ngày trở lại Ä‘ây, giá cÆ¡ sở chÆ°a có lợi nhuận định mức khoảng 20.000 đồng/lít. NhÆ° vậy doanh nghiệp cÅ©ng Ä‘ã có lời 800 đồng/lít.

Mặc dù chÆ°a giảm giá bán lẻ nhÆ°ng các doanh nghiệp đầu mối lại Ä‘ang lo tăng chiết khấu cho đại lý trÆ°á»›c. Theo phụ trách kinh doanh má»™t doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu ở TP.HCM, cuối tuần trÆ°á»›c chiết khấu đối vá»›i mặt hàng dầu Ä‘ã tăng từ 200 đồng/lít lên 550 đồng/lít. Chiết khấu vá»›i xăng sau khi được tăng từ 100 đồng/lít lên 200 đồng/lít từ cách Ä‘ây hÆ¡n má»™t tuần nay cÅ©ng Ä‘ã được các đầu mối hứa miệng là sẽ tăng tiếp trong vài ngày tá»›i.

Nên Ä‘iều chỉnh theo tuần

Bất chấp diá»…n biến giá xăng dầu thế giá»›i, các doanh nghiệp đầu mối cho biết vẫn chÆ°a thể giảm được giá xăng vì theo giá cÆ¡ sở 30 ngày trở lại Ä‘ây thì doanh nghiệp vẫn lá»—. Cụ thể, nếu theo công thức tính giá cÆ¡ sở của Bá»™ Tài chính tại nghị định 84, giá cÆ¡ sở Ä‘ang cao hÆ¡n giá bán lẻ 900 đồng/lít. NhÆ°ng do trong giá cÆ¡ sở có khoản phân phối lợi nhuận định mức 300 đồng/lít nên doanh nghiệp lá»— khoảng 600 đồng/lít. Tuy nhiên, nếu tính theo chiết khấu thá»±c tế của doanh nghiệp (thay cho mức 600 đồng/lít chi phí kinh doanh định mức của Bá»™ Tài chính) thì doanh nghiệp chỉ lá»— khoảng 200 đồng/lít.

NhÆ° vậy, theo các chuyên gia, vá»›i cách tính giá cÆ¡ sở theo mức trung bình 30 ngày thì việc Ä‘iều chỉnh giá xăng (cả tăng và giảm) đều khó. Cụ thể trong tình thế hiện nay, giá thế giá»›i Ä‘ã giảm cả chục ngày trở lại Ä‘ây nhÆ°ng vÆ°á»›ng quy định trên nên giá trong nÆ°á»›c vẫn phải đứng yên. Má»™t chuyên gia phân tích sở dÄ© nói giá cÆ¡ sở trung bình 30 ngày cản trở việc Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ trong nÆ°á»›c bởi hiện nay nó không còn phù hợp vá»›i diá»…n biến giá thế giá»›i. Chu kỳ biến Ä‘á»™ng giá xăng dầu thế giá»›i từ 7-10 ngày. NhÆ°ng chờ Ä‘iều kiện giá cÆ¡ sở thì giá thế giá»›i có thể sẽ sang má»™t chu kỳ khác. Và cÅ©ng vì lý do này, Ä‘ã hai lần (trong tháng 6-2011 và đầu tháng 8-2011) người tiêu dùng mất cÆ¡ há»™i được mua xăng giảm giá theo giá thế giá»›i.

Ông T., người Ä‘iều hành má»™t doanh nghiệp chuyên cung cấp thông tin trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu, cho biết theo quan sát, nếu Ä‘iều chỉnh giá theo tuần sẽ giúp các đầu mối chủ Ä‘á»™ng Ä‘iều chỉnh theo biến Ä‘á»™ng giá thế giá»›i. NhÆ° vậy không chỉ hài hòa lợi ích doanh nghiệp đầu mối, người tiêu dùng mà các đại lý bán lẻ cÅ©ng không bị rÆ¡i vào tình trạng sống dở chết dở khi giá thế giá»›i tăng, doanh nghiệp đầu mối chÆ°a thể tăng nên buá»™c phải giảm chiết khấu, có thời Ä‘iểm xuống 50 đồng/lít xăng. HÆ¡n nữa, cÅ©ng không có trường hợp giá thế giá»›i giảm nhÆ°ng doanh nghiệp chÆ°a phải giảm theo giá cÆ¡ sở nên có thể tăng chiết khấu cho đại lý lên đến 1.500 đồng/lít. Má»™t số chuyên gia cÅ©ng ủng há»™ phÆ°Æ¡ng án rút bá»›t thời gian tính giá cÆ¡ sở xuống còn khoảng 10 ngày sẽ phù hợp vá»›i thá»±c tế thị trường hÆ¡n.

Theo cÆ¡ quan Ä‘iều hành giá xăng dầu, quy định giá cÆ¡ sở trung bình 30 ngày là để doanh nghiệp đầu mối phải dá»± trữ 30 ngày, đảm bảo không đứt nguồn cung nếu có vÆ°á»›ng mắc xảy ra. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng hiện nay sá»± phụ thuá»™c vào xăng dầu nhập khẩu Ä‘ã giảm Ä‘áng kể. Thay vào Ä‘ó, nguồn xăng dầu trong nÆ°á»›c có thể giúp doanh nghiệp chủ Ä‘á»™ng hÆ¡n. Hiện Nhà máy lọc dầu Dung Quất Ä‘ã Ä‘áp ứng trên 30% nhu cầu tiêu thụ. Ông Nguyá»…n Hoài Giang, tổng giám đốc Công ty lọc hóa dầu Bình SÆ¡n, cho biết hiện nay Nhà máy lọc dầu Dung Quất Ä‘ang chạy tá»›i 105% công suất. Chín tháng đầu năm nay, lượng xăng dầu các loại Ä‘ã xuất bán ra thị trường khoảng 3,71 triệu tấn. Theo ông Giang, từ nay đến cuối năm nhà máy vẫn duy trì lượng sản xuất trên 19.000 tấn/ngày và ba đầu mối tiêu thụ chính vẫn là Petrolimex, PV Oil và Petec.

Ngoài ra, theo các chuyên gia, má»™t Ä‘iểm nữa cần thay đổi trong nghị định 84 là khoản lợi nhuận định mức 300 đồng/lít. Khoản này cần được tách khỏi giá cÆ¡ sở để minh bạch hÆ¡n khi so sánh giá cÆ¡ sở vá»›i giá bán lẻ khi công bố thông tin cho người dân, không nhập nhằng lá»— lãi.

BẠCH HOÀN

Nguồn tin: Tuoitre