Trong 3 phÆ°Æ¡ng án Ä‘á» xuất vá» cÆ¡ chế Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu do Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng công bố, nhiá»u ý kiến cho rằng cÆ¡ quan chính sách tiếp tục bảo há»™ cho doanh nghiệp đầu mối. |
NgÆ°á»i tiêu dùng luôn thấp thá»m lo xăng tăng giá Ảnh: Hoàng Long Quyết định giá: Phần của doanh nghiệp Thá»±c tế, câu chuyện quản lý giá xăng dầu Ä‘ang là bài toán khó giải của ngành xăng dầu Việt Nam. Triá»n miên từ năm này qua năm khác, ngÆ°á»i tiêu dùng luôn nháºn thấy giá xăng tăng nhanh giảm cháºm, không ăn khá»›p vá»›i giá thế giá»›i. Dù có đến 13 DN kinh doanh đầu mối xăng dầu vá»›i quy mô vốn, thị phần khác nhau nhÆ°ng giá xăng luôn đồng nhịp "cùng tăng má»™t mức, cùng giảm má»™t mức”. ChÆ°a Ä‘i hết ná»—i lo vá» giá, thì lại đến ná»—i lo chất lượng, rồi hết việc thiếu xăng má»—i lần Ä‘iá»u chỉnh giá…. Hàng trăm ngàn cuá»™c há»p tìm giải pháp, nhÆ°ng giải pháp dÆ°á»ng nhÆ° cứ nằm trên giấy, các nhà hoạch định chính sách, nhà quản lý "bảo vệ” quyá»n lợi cho DN ngÆ°á»i dân thì thiệt thòi đủ bá». Và trong dá»± thảo má»›i hoàn thành, phần quy định vá» cÆ¡ chế Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu (sá»a đổi Ä‘iá»u 27 của Nghị định 84) do Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘á» xuất, các phÆ°Æ¡ng án giá Ä‘á»u quy vá» má»™t mối: để doanh nghiệp định giá. Cụ thể trong phÆ°Æ¡ng án 1 sẽ có má»™t mức trần giá bán lẻ xăng dầu cho cả năm, được công bố tại ngày làm việc đầu tiên của năm. Trên cÆ¡ sở Ä‘ó, doanh nghiệp đầu mối tá»± quyết định giá bán, thá»i Ä‘iểm Ä‘iá»u chỉnh giá tùy thuá»™c vào phÆ°Æ¡ng án kinh doanh của từng DN, theo diá»…n biến giá xăng dầu thế giá»›i. Äịnh kỳ hàng quý, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c tính toán chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở vá»›i giá bán lẻ quy định, nếu giá cÆ¡ sở vượt mức trần giá bán lẻ thì cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c có thẩm quyá»n ban hành quyết định cho phép sá» dụng Quỹ Bình ổn giá (Ä‘Æ°a chung vào má»™t tài khoản, do cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c quản lý, Ä‘iá»u hành) để bù đắp chênh lệch, căn cứ vào hóa Ä‘Æ¡n bán hàng của DN. PhÆ°Æ¡ng án hai Ä‘á» xuất cố định mức giá cÆ¡ sở của tháng trÆ°á»›c sá» dụng làm giá bán lẻ của tháng tiếp theo. Trong Ä‘ó, giá cÆ¡ sở được tính toán theo giá Platts Singapore (hoặc giá công bố tại sàn giao dịch khác) bình quân 30 ngày (dá»± trữ lÆ°u thông). Ngày làm việc đầu tiên của tháng tiếp theo, Liên Bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng công bố giá bán lẻ tối Ä‘a áp dụng trong tháng trên cÆ¡ sở tính giá cÆ¡ sở bình quân của tất cả các ngày giao dịch của tháng trÆ°á»›c Ä‘ó. Các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối có quyá»n tăng, giảm giá nhÆ°ng không vượt quá giá trần do liên Bá»™ công bố trong tháng. PhÆ°Æ¡ng án còn lại, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘á» xuất khi các yếu tố cấu thành giá biến Ä‘á»™ng trong khoảng 5%, DN được quyá»n tăng giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng. Thá»i gian Ä‘iá»u chỉnh giá bán cÅ©ng tăng lên 15 ngày thay vì 10 ngày nhÆ° hiện hành. Cả 3 giải pháp nghe qua rất khả thi nhÆ°ng vẫn thuá»™c vòng luẩn quẩn: dÆ°á»›i các mức Ä‘á»™ Ä‘iá»u tăng giảm giá nhiá»u hay ít Ä‘á»u do DN Ä‘á» xuất và tá»± quyết. Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng và Tài chính làm háºu kiểm. Thiệt ngÆ°á»i tiêu dùng Trả lá»i Äại Äoàn Kết, TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu giá Bá»™ Tài chính nói: không thể để quyá»n cho doanh nghiệp định giá khi thị trÆ°á»ng còn Ä‘á»™c quyá»n, và chÆ°a cạnh tranh lành mạnh Ä‘úng nghÄ©a. Việc để cho DN có quyá»n định giá là tạo ra "lá»— hổng” lá»›n, là "chết” ngÆ°á»i tiêu dùng. Tháºt váºy khi chÆ°a có cạnh tranh đầy đủ trên thị trÆ°á»ng và đặc biệt sá»± minh bạch vá» giá bán vẫn là dấu há»i thì không thể cho cÆ¡ chế được tá»± do định giá theo thị trÆ°á»ng. Trên thá»±c tế, dù Ä‘ang có 13 đầu mối nháºp khẩu nhÆ°ng thị phần lại nằm trong tay 2-3 DN lá»›n. Äặc biệt, Petrolimex ấn định giá ra sao thì 12 DN còn lại Ä‘i theo con Ä‘Æ°á»ng Ä‘ó. Trong khi Ä‘ó, tại há»™i thảo vá» "sá»a đổi, bổ sung cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành xăng dầu” do Hiệp há»™i Xăng dầu tổ chức vào ngày 18-5, ông Phan Thế DÅ©ng - Tổng giám đốc Công ty TNHH Xăng dầu Äồng Tháp nói: Tàu hàng nháºp cảng của má»—i Ä‘Æ¡n vị khác nhau. NhÆ° váºy có thể hiểu là, giá nháºp hàng của các Ä‘Æ¡n vị cÅ©ng khác nhau. Giá bán xăng không thể đồng nhất. Trong quản lý giá xăng, trÆ°á»›c khi Ä‘á» xuất biện pháp giá trÆ°á»›c hết Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng phải buá»™c các doanh nghiệp cam kết vá» chất lượng, tính ổn định trong mặt hàng của mình. Nếu không có ràng buá»™c vá» mặt pháp lý, DN mặc nhiên cấu hưởng lợi mà không cần phải tốn công để phát triển theo yêu cầu. Các chuyên gia cÅ©ng cho rằng, trong 3 phÆ°Æ¡ng án giá được Ä‘Æ°a ra: suy cho cùng vẫn thấy cÆ¡ quan quản lý bảo há»™ cho DN đầu mối. DN Ä‘á» xuất và cÆ¡ quan quản lý háºu kiểm. Quyá»n lợi ngÆ°á»i tiêu dùng chÆ°a thấy Ä‘âu. Nguồn tin: (ÄạiÄ‘oànkết) |