Trung Quốc đang chạy đua theo hướng khử cacbon với tốc độ mà ít ai có thể dự đoán được. Quốc gia này đang đè bẹp đối thủ cạnh tranh về chi tiêu cho năng lượng sạch, và Bloomberg gần đây đã mô tả rằng làn sóng nhiệt tình điên cuồng về năng lượng mặt trời và xe điện ở Trung Quốc “cho thấy Trung Quốc đang tiến gần đến điểm uốn trong quá trình chuyển đổi năng lượng trong hơn nửa thập kỷ qua trước mục tiêu đạt mức phát thải cao nhất vào năm 2030.” Chắc chắn là Trung Quốc vẫn đang đốt nhiều nhiên liệu hóa thạch hơn hầu hết các quốc gia khác trên Trái đất, nhưng ngành năng lượng sạch tăng áp của nước này báo trước một tương lai sạch hơn cho quốc gia và thế giới.
Mới cách đây 2 tuần, BloombergNEF đã tăng đáng kể dự báo về việc lắp đặt năng lượng mặt trời vào năm 2023 của Trung Quốc, dự đoán rằng Bắc Kinh sẽ tăng bổ sung công suất năng lượng mặt trời gần gấp ba lần so với hai năm trước – một mức bổ sung lớn hơn toàn bộ tổng số ở Hoa Kỳ. Xe điện cũng đã bùng nổ ở thị trường Trung Quốc: hơn một phần ba tổng doanh số bán xe ở Trung Quốc vào tháng trước là xe điện, theo Bloomberg. Để so sánh, xe điện chỉ chiếm 4% doanh số bán xe mới ở Hoa Kỳ.
Theo số liệu gần đây từ phân tích BloombergNEF, chỉ riêng Bắc Kinh đã đóng góp cho gần một nửa tổng chi tiêu năng lượng tái tạo trên hành tinh vào năm ngoái với con số khổng lồ 546 tỷ USD. Con số này gần gấp bốn lần so với 141 tỷ đô la mà Hoa Kỳ đã chi cho năng lượng sạch và gấp 2,5 lần so với 180 tỷ đô la mà Liên minh châu Âu đã chi, là những nước chi tiêu lớn nhất tiếp theo so với Trung Quốc. Chi tiêu mạnh tay của Trung Quốc cho lĩnh vực này đã được đền đáp; các ngành năng lượng sạch của nước này hiện đủ mạnh để họ không còn cần sự đầu tư lớn của chính phủ để duy trì hoạt động, và những ngành này hiện đang chiếm ưu thế trên trường toàn cầu.
Việc Bắc Kinh vung tiền vào công suất sản xuất năng lượng tái tạo cũng như chuỗi cung ứng và sản xuất năng lượng sạch quan trọng và các thành phần xe điện như tấm pin mặt trời và pin lithium-ion đã đưa họ vào một vị trí rất vững chắc trong lĩnh vực năng lượng toàn cầu. Trở lại năm 2020, Barron’s đã báo cáo rằng “Trung Quốc đã trở thành trung tâm hấp dẫn của thị trường năng lượng toàn cầu,” và ảnh hưởng năng lượng cũng như năng lực sản xuất của Bắc Kinh chỉ tiếp tục tăng vọt kể từ thời điểm báo cáo đó.
Thông qua các chương trình cơ sở hạ tầng năng lượng như Sáng kiến Vành đai và Con đường quy mô lớn, Trung Quốc đã gia tăng mạnh mẽ sức mạnh của mình trên thị trường trên toàn cầu. Thông qua việc cho các chính phủ trên khắp thế giới vay tiền và đầu tư mạnh vào các thị trường năng lượng mới nổi, Bắc Kinh đã tăng cường an ninh năng lượng của chính mình đồng thời mở rộng đáng kể tầm ảnh hưởng toàn cầu, đặc biệt là ở các nước đang phát triển từ Châu Phi đến Châu Mỹ Latinh.
Thông qua việc độc quyền các chuỗi cung ứng năng lượng sạch quan trọng, các nhà sản xuất Trung Quốc cũng đã khiến họ trở nên không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi năng lượng sạch do Hoa Kỳ và Châu Âu lên kế hoạch, cùng với các nền kinh tế chủ chốt khác. Theo báo cáo Triển vọng Công nghệ Năng lượng năm 2023 của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, “Trung Quốc là nhà cung cấp công nghệ năng lượng sạch hàng đầu thế giới hiện nay và là nhà xuất khẩu ròng của nhiều công nghệ trong số đó. Trung Quốc nắm giữ ít nhất 60% công suất sản xuất của thế giới đối với hầu hết các công nghệ sản xuất hàng loạt (ví dụ: điện mặt trời, hệ thống gió và pin), và 40% sản xuất máy điện phân.”
Điều này có nghĩa là trong khi Hoa Kỳ và Châu Âu đang nỗ lực hỗ trợ các công ty năng lượng mặt trời, gió và xe điện trong nước, những công ty đó vẫn sẽ phải tìm nguồn cung ứng từ Trung Quốc. Re-shoring (quá trình trả lại sản xuất và sản xuất các mặt hàng về nước gốc của công ty) chuỗi cung ứng cho các thành phần như tấm pin mặt trời và pin EV sẽ tốn thời gian và tiền bạc, đồng thời việc dựa vào các chuỗi giá trị rẻ hơn và lâu đời hơn của Trung Quốc sẽ có ý nghĩa kinh tế hơn nhiều khi các công ty này cố gắng khởi đầu.
Hoa Kỳ gần đây đã cố gắng thúc đẩy các biện pháp chính sách yêu cầu các công ty tìm nguồn cung cấp tại địa phương nếu họ đủ điều kiện nhận hỗ trợ theo Đạo luật Giảm lạm phát, nhưng các công ty năng lượng sạch đã lập luận rằng điều này sẽ gây hại cho quá trình chuyển đổi nhiều hơn là giúp ích. “Một cách trực tiếp và gián tiếp, Mỹ sẽ phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc,” Pol Lezcano, một cộng sự cấp cao tại BloombergNEF, gần đây đã được tờ Financial Times dẫn lời. “Hướng dẫn này có thể khuyến khích nhiều hoạt động sản xuất pin diễn ra ở Hoa Kỳ, nhưng hầu hết các pin được sử dụng trong các dự án năng lượng mặt trời của Hoa Kỳ sẽ tiếp tục đến từ . . . các nhà máy ở Đông Nam Á, hầu hết thuộc sở hữu của các công ty Trung Quốc.”
Mặc dù có những lo ngại hợp lý về sự thống trị của Trung Quốc và đòn bẩy địa chính trị và kinh tế gia tăng trong lĩnh vực năng lượng toàn cầu, nhưng cũng có một số lợi ích đáng kể đối với chi tiêu năng lượng sạch của Bắc Kinh. Bloomberg báo cáo rằng Trung Quốc đang ở gần “điểm tới hạn khi việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch rơi vào tình trạng suy giảm dài hạn, một cột mốc có thể đạt được ngay trong năm tới”. Quá trình khử cacbon của Trung Quốc là cần thiết đối với các mục tiêu khí hậu toàn cầu, vì đây là quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 30% lượng khí thải toàn cầu, với hơn 10.065 triệu tấn CO2 được thải ra.
Tất nhiên, sẽ có một số gập ghềnh, chông gai trên con đường khử cacbon. Chẳng hạn, tốc độ tăng tốc chóng mặt trong sản xuất tấm pin mặt trời đã vượt xa nhu cầu và có thể dẫn đến một số gián đoạn thị trường đáng kể khi tấm pin rớt giá. Hơn nữa, các khoản đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng lưới điện sẽ là cần thiết để đáp ứng tất cả nguồn điện biến đổi mới. Cuối cùng, việc chấm dứt mối quan hệ của Trung Quốc với than đá sẽ là một nhiệm vụ rất khó khăn. Từ trước tới nay, than đá gắn liền với an ninh năng lượng ở vùng nông thôn Trung Quốc, và một quá trình chuyển đổi ý thức hệ sẽ là cần thiết cùng với quá trình chuyển đổi kinh tế. May mắn cho Trung Quốc, chủ nghĩa độc tài cho phép đơn phương chuyển đổi kinh tế và công nghiệp với tốc độ mà phương Tây chỉ có thể mơ ước.
Nguồn tin: xangdau.net
