OPEC + cuối cùng đã đạt được thỏa thuận cắt giảm sản lượng sau nhiều ngày bất đồng nội bộ gia tăng. Trong tuyên bố của mình, nhóm nhắc lại cam kết tiếp tục đối với một thị trường ổn định, lợi ích chung của các quốc gia sản xuất, mang lại hiệu quả, kinh tế và an toàn cho người tiêu dùng, và lợi tức công bằng trên vốn đầu tư. Thỏa thuận cắt giảm sản lượng có hiệu lực từ ngày 12 tháng 4 năm 2020 đã được điều chỉnh một chút. Dựa trên các nguyên tắc cơ bản của thị trường dầu mỏ hiện tại và triển vọng cho năm 2021, nhóm đã đồng ý xác nhận lại cam kết hiện có theo quyết định của DoC để từng bước tăng 2 triệu thùng/ngày ra thị trường. Các thành viên đã quyết định tự nguyện điều chỉnh sản lượng tháng 1 thêm 0,5 triệu thùng/ngày từ 7,7 triệu thùng/ngày về 7,2 triệu thùng/ngày. Đồng thời, OPEC + sẽ tổ chức các cuộc họp bộ trưởng trong và ngoài OPEC hàng tháng bắt đầu từ tháng 1 năm 2021 để đánh giá tình hình thị trường và quyết định điều chỉnh sản lượng thêm cho tháng tiếp theo, với mức điều chỉnh hàng tháng không quá 0,5 triệu thùng/ngày. Kết quả của cuộc họp OPEC + đã được giới truyền thông và giới đầu cơ hoan nghênh như một dấu hiệu của sự ổn định. Sự lạc quan về giá dầu và sự phục hồi kinh tế toàn cầu đã tăng lên, với vô số hình ảnh đồ họa về giá dầu tương lai lan truyền nhanh trên internet. Thị trường dầu mỏ yên tâm rằng OPEC + sẽ tiếp tục hợp tác và nhóm này duy trì khả năng dịch chuyển thị trường. Tuy nhiên, một số nhà quan sát vẫn hoài nghi vì sự hợp tác cuối cùng của các thành viên trong nhóm chỉ đến sau nhiều ngày bất đồng quan điểm. Việc tiếp tục lạc quan về khả năng phục hồi của thị trường dầu trong nửa đầu năm 2021 chủ yếu dựa trên suy nghĩ mơ mộng của các nhà lãnh đạo OPEC, chẳng hạn như Ả Rập Xê-út, và quan điểm phi lý về tác động tích cực của vắc xin COVID đối với nền kinh tế toàn cầu. Hiệu quả kinh tế của chương trình tiêm chủng toàn cầu, có thể sẽ mất 6-18 tháng do khâu hậu cần, hạn chế tài chính và chiến lược chính trị, sẽ rất thấp trong ngắn hạn. Các thị trường OECD khó có khả năng phục hồi trong nửa đầu năm 2021, vì sự có mặt của vắc xin sẽ là một vấn đề lớn. Đồng thời, OPEC + dường như hiểu nhầm rằng các nền kinh tế OECD đang duy trì sự sống, nhưng đó chỉ là những cơ chế hỗ trợ tài chính đang giữ cho các quốc gia này tồn tại. Vào năm 2021, hầu hết các khoản bơm tài chính hoặc cơ chế QE (nới lỏng định lượng) này sẽ bị tạm dừng, do mức nợ đang đạt mức thảm hại. Dự kiến sẽ có một cuộc suy thoái kinh tế lớn, và sự suy thoái như vậy sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu dầu khí.
Đồng thời, thị trường vẫn đang gặp khó khăn với mức dự trữ dầu quá cao, chỉ giảm một phần do các nhà máy lọc dầu hoạt động nhiều. Tuy nhiên, khi nhìn vào nhu cầu đối với các sản phẩm xăng dầu, có một mối đe dọa sắp xảy ra về sự gia tăng lượng dầu tồn kho.
Như một số nhà phân tích đã chỉ ra, việc tăng giá dầu hiện tại không liên quan gì đến chiến lược cũng như việc ra quyết định của OPEC +, mà thay vào đó là dựa trên nhận thức (sai lầm) của các nhà đầu tư, trader và nhà đầu cơ rằng vắc-xin COVID-19 sẽ ảnh hưởng tới thị trường và thúc đẩy một sự phục hồi lớn. Suy nghĩ viển vông này dường như cũng đã thâm nhập vào ban lãnh đạo OPEC, với những tuyên bố của cartel có khả năng biến thành những lời tiên tri tự ứng nghiệm về sự lừa dối và thất bại.
Đáng lo ngại hơn nữa là sự thật rằng sự bất đồng trong nội bộ OPEC đang ngày càng gia tăng, khi tổ chức này hướng đến việc nắm bắt tình hình khó khăn trên thị trường. Đối với một số cường quốc chủ chốt bên trong hoặc có liên kết với OPEC, câu chuyện thành công trên truyền thông là một chiều và không phản ánh sự thật trên thực tế. Đối với hầu hết các thành viên OPEC +, đặc biệt là Saudi Arabia, UAE và Nga, thỏa thuận này đã trở thành một con dao hai lưỡi. Việc trở thành người ổn định thị trường và nhà sản xuất chi phối đã không mang lại phần thưởng như nhóm mong đợi. Ngân sách của chính phủ các nước đã bị ảnh hưởng, gánh nặng cắt giảm không được chia đều và nhiều người tham gia ngày càng không muốn tuân thủ nữa. Như một bài báo của Chatham House đã chỉ ra vào tuần trước, sự bất đồng quan điểm đang gia tăng khi mong muốn về các dòng doanh thu mới ngày càng mạnh mẽ hơn. Thỏa thuận hiện tại không đủ mạnh để thúc đẩy thị trường phục hồi, hoặc đủ rộng để đảm bảo sự thống nhất trong OPEC.
Đồng thời, khối lượng bổ sung mới được thống nhất cho tháng 1 năm 2021 không tính đến sự gia tăng sản lượng của Libya. Nó cũng không bao gồm các tác động tiêu cực có thể có của giá dầu cao hơn, điều này có thể dẫn đến sự gia tăng đột biến trong sản xuất đá phiến của Mỹ và các nước khác. Việc OPEC miễn trừ cho một số thành viên và quyền tự do sản xuất của các thành viên không thuộc OPEC chỉ gây thêm áp lực cho thỏa thuận. Bản thân OPEC vẫn không thừa nhận mối đe dọa về một Iran đang trỗi dậy, về sản xuất tăng mạnh của Iraq hoặc khả năng Joe Biden dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Cách tiếp cận của OPEC + dường như là “nếu bạn không nói về nó, nó sẽ không tồn tại”.
Các nhà phân tích tại Viên và ban lãnh đạo OPEC cần điều chỉnh lại trọng tâm của họ. Bất đồng nội bộ trong OPEC là rõ ràng, hành động của Abu Dhabi cho thấy rõ ràng rằng mối quan hệ giữa Ả Rập Xê Út, Nga và UAE đang bị xói mòn. Những thành viên khác sẽ làm theo, vì sự ổn định và tồn tại của quốc gia luôn đứng trên sự tuân thủ quốc tế. Không còn dư địa thực sự cho việc cải thiện, OPEC và thị trường dầu mỏ sẽ phải chuẩn bị cho nửa đầu năm 2021 rất khó khăn. Sự biến động giá dầu sẽ dẫn đến gián đoạn vì tìm kiếm lợi nhuận là động lực ngắn hạn quan trọng đối với nhiều thành viên OPEC. Ả Rập Xê Út và Nga càng sớm chấp nhận thực tế của thị trường dầu mỏ hiện nay thì càng tốt. Mặt khác, Abu Dhabi phải nhận ra rằng họ cũng đang chơi với lửa với những lời đe dọa rời khỏi nhóm. Có vẻ như các thành viên OPEC đang cố gắng đảm bảo nhu cầu thị trường trong tương lai bằng cách buộc các nhà sản xuất khác trấn áp tài sản bị mắc kẹt. Tuy nhiên, hiện nay, nguy cơ dư thừa dầu lớn là rất cao. Thị trường nên nhận ra rằng thỏa thuận gần đây là một nỗ lực ngoại giao để trình bày “câu chuyện thành công với báo chí” trong khi trên thực tế, các thành viên đã được trao cơ hội để làm những gì họ thấy phù hợp. Nhóm sẽ hài lòng với mức giá 50 Usd mỗi thùng, nhưng chỉ có thể duy trì mức giá cao như vậy trong thời gian dài với tình hình thị trường hiện tại.
Nguồn tin: xangdau.net