Thế giới chứng kiến nhiều thay đổi lớn: lãi suất cơ bản trên thế giới về gần 0%, giá dầu trượt dốc hiếm thấy bất chấp OPEC giảm sản lượng chưa từng có.
Từ đầu năm 2008 cho đến nay, có lẽ không có nhiều tuần lễ thu hút sự chú ý của cả thế giới như tuần vừa qua (15/12-19/12/2008).1. Lãi suất cơ bản của một loạt các Ngân hàng Trung ương trên thế giới về gần mức 0%
Nhà kinh tế đoạt giải Nobel Kinh tế năm 2008, ông Paul Krugman có lẽ đã đúng khi đưa ra nhận định sau về kinh tế - tài chính thế giới:” “Chúng ta chuẩn bị sống trong thế giới với tỷ lệ lãi suất cơ bản và tỷ lệ lạm phát 0%, không có dấu hiệu hồi phục kinh tế và tình trạng này sẽ kéo dài.”
Ngày 16/12/2008, sau khi buổi họp 2 ngày kết thúc, FED đã chính thức hạ lãi suất cơ bản đồng USD về mức từ 0% đến 0%. Mức lãi suất gần nhất là 1%.
Đây là lần đầu tiên FED cắt giảm lãi suất xuống dưới mức 1%. Nhiều nhà đầu tư trên thị trường dự báo FED cắt giảm lãi suất xuống mức 0,25% hoặc 0%.
Mức lãi suất liên bang này được sử dụng để lập tỷ lệ lãi suất cho rất nhiều khoản vay, trong đó bao gồm vay thế chấp, thẻ tín dụng, vay kinh doanh…Đây là lần thứ 10 FED cắt giảm lãi suất trong 15 tháng.
Ngay sau khi FED hạ lãi suất, ngày 17/12/2008, Cơ quan quản lý tiền tệ Hồng Kông quyết định cắt giảm lãi suất sau khi FED đưa lãi suất USD về 0% vì tiền tệ Hồng Kông liên quan mật thiết với USD.
Sau khi Hồng Kông hạ lãi suất, đến lượt ngân hàng Nauy cũng đưa ra quyết định tương tự. Đến cuối tuần, Ngân hàng Trung ương Nhật, vì những mối liên quan mật thiết đối với kinh tế Mỹ, cũng đã hạ lãi suất cơ bản của đồng Yên xuống mức 0,1% thay cho mức 0,3% trước đây.
Ngân hàng Trung ương Anh quốc cũng đã phát đi tín hiệu có thể đưa lãi suất cơ bản về mức 0%.
2 .Giá dầu hạ bất chấp quyết định giảm sản lượng của OPEC
Trong OPEC, tồn tại một “trò chơi kéo co”, các nước thuộc cùng một nhóm nhưng vì bảo vệ quyền lợi và mục đích lợi nhuận riêng của mình mà bao lâu nay đã bất đồng với nhau rất nhiều về việc giá dầu ở mức bao nhiêu.
Vua Abdullah của Arap Saudi muốn duy trì giá dầu ở mức thấp để đảm bảo nhu cầu dài hạn, tuy nhiên thành viên khác của các nước OPEC không muốn như vậy.
Trò chơi kéo co này là yếu tố chủ chốt gây ra biến động giá dầu thời gian từ ngày 11/07 đến đầu tháng 9/2008. Sau khi leo lên mức 147USD/thùng ngày 11/07, giá dầu quay trở lại mức 90USD/thùng vào đầu tháng 9. Ngày 22/09 giá dầu lại tăng lên mức 130USD/thùng và rồi lại hạ xuống 107USD/thùng.
Nếu ngày 29/07/2008, chủ tịch OPEC mới chỉ đưa ra dự đoán giá dầu có thể hạ xuống mức 78USD/thùng thì việc giá dầu về mức 36USD/thùng ngày hôm qua tại thị trường New York
Hai lần quyết định hạ sản lượng của OPEC là 1,5 triệu thùng/ngày vào cuối tháng 10/2008 và hạ 2,2 triệu thùng/ngày vào ngày 17/12/2008 vẫn không thể ngăn giá dầu hạ.
Nhiều chuyên gia đánh giá chiêu bài hạ sản lượng của OPEC để hỗ trợ giá dầu đã mất tác dụng, mặt khác nó còn khiến thế giới hoảng loạn hơn bởi việc hạ sản lượng mạnh tay cho thấy dự đoán về triển vọng kinh tế u ám như thế nào.
3. Ngành ô tô Mỹ được cứu
Nếu ba hãng xe hàng đầu của Mỹ sụp đổ, khoảng 3 triệu người làm việc tại các hãng xe và các bên liên quan có nguy cơ thất nghiệp.
Ngành ô tô đóng một phần quan trọng trong nền kinh tế Mỹ, vì thế nhiều chuyên gia đã dự đoán khả năng chính phủ sẽ buộc phải giải cứu ba hãng xe.
Ngày 19/12, Tổng thống Mỹ Bush công bố ba hãng xe lớn nhất của Mỹ sẽ nhận được khoản vay khẩn cấp 13,4 tỷ USD để tồn tại. Ngoài ra là 4 tỷ USD khoản vay sẽ được nhận vào tháng 2/2009.
Tổng thống Mỹ Bush đã chính thức công bố cứu ngành ô tô Mỹ bằng khoản vay 13,4 tỷ USD để ngăn ba hãng xe lớn hàng đầu nước Mỹ là GM , Ford và Chrysler sụp đổ.
Ba hãng xe này ngoài ra sẽ nhận được thêm 4 tỷ USD vào tháng 2/2009 với điều kiện họ thực hiện tốt quá trình tái cơ cấu.
9,4 tỷ USD dành cho GM và 4 tỷ USD dành cho Chrysler.
Chrysler LLC thông báo sẽ ngừng mọi hoạt động sản xuất ít nhất 1 tháng.
Tất cả các nhà máy của Chrysler LLC sẽ đóng cửa sau ngày thứ Sáu (ngày 19/12), công nhân làm việc tại các nhà máy sẽ chỉ quay trở lại làm việc sau ngày 19/01/2009.
GM đã ngừng việc sản xuất một nhà máy theo một dự án của GM. Ford cũng cho biết sẽ đóng cửa 10 nhà máy trong thêm 1 tuần trong tháng 1/2009 bởi doanh số sụt giảm.
Goldman Sachs và đối thủ khác trên thị trường là Morgan Stanley, hai tổ chức còn tồn tại trên thị trường tài chính Mỹ, đã buộc phải chuyển sang mô hình tập đoàn ngân hàng sau khi nhà đầu tư quá mất niềm tin vào mô hình ngân hàng đầu tư.
Goldman Sachs, ngân hàng lớn hàng đầu phố Wall, công bố thua lỗ 2,12 tỷ USD trong quý 4/2008.
Morgan Stanley công bố thua lỗ 2,36 tỷ USD trong quý 4. Mức thua lỗ này tương đương -2,34USD/cổ phiếu.
Đây là quý đầu tiên trong năm Morgan Stanley thua lỗ. Tính cả năm Morgan Stanley vẫn có lãi 1,588 tỷ USD tương đương 1,54USD/cổ phiếu.
Theo Zillow, chủ sở hữu nhà ở Mỹ đến cuối năm 2008 sẽ mất khoảng 2 nghìn tỷ USD do giá nhà đất hạ.
Ngành công nghiệp Mỹ đang dần lún sâu vào khủng hoảng. Chỉ số môi trường kinh doanh của Bang New York
Những số liệu này được công bố một ngày trước khi Chính phủ Mỹ công bố chỉ số giá tiêu dùng tháng 12. Ngay lập tức, giá Trái phiếu dài hạn của Chính phủ Mỹ đã giảm trong phiên giao dịch đầu tuần.
Văn phòng điều hành tòa án Mỹ thông báo năm tài khóa 2008 của chính phủ Mỹ kết thúc vào ngày 30/09/2008, tỷ lệ tuyên bố phá sản tăng 30%.
Tổng số các vụ phá sản tăng 30% tương đương 241.724 vụ lên mức 1,04 triệu vụ trong khoảng thời gian 12 tháng tính từ ngày 01/10/2007 đến hết ngày 30/09/2008.
Đáng chú ý, số vụ phá sản doanh nghiệp tăng 49% trong năm tài khoá 2008.
Bộ Thương Mại Mỹ công bố tháng 11/2008, số lượng nhà xây mới hạ 18,9% xuống mức 625 nghìn ngôi nhà, đây là mức thấp nhất từ năm 1959.
Chi phí cuộc sống tại Mỹ tháng 11/2008 giảm 1,7%, mức hạ chưa từng có từ năm 1947. Giá xăng và giá năng lượng hạ mạnh.
Số lượng đơn xin xây nhà mới, dấu hiệu về thị trường nhà ở tương lai, giảm 15,6% xuống mức 616 nghìn ngôi nhà – mức thấp kỷ lục.
Danh sách của vụ lừa đảo tài chính lớn nhất phố Wall ngày một dài ra, trong đó có cả tên tuổi lớn của ngành tài chính thế giới. Quy mô của vụ việc phức tạp hơn tưởng tượng của bất kỳ một nhà điều phối chính sách tài chính Mỹ nào.
Uy tín của Uỷ ban chứng khoán Mỹ ảnh hưởng nghiêm trọng sau vụ việc trên, ngày 17/12/2008 Chủ tịch Uỷ ban chứng khoán Mỹ Christopher Cox thừa nhận cơ quan này đã không thành công trong việc ngăn chặn hành vi của Madoff trong suốt 1 thập kỷ.
Những nạn nhân của ông Madoff tính đến thời điểm hiện tại bao gồm một số tên tuổi lớn như sau: Banco Santander, ngân hàng lớn nhất Tây Ban Nha; Royal Bank of Scotland, ngân hàng lớn thứ 2 của Anh; ngân hàng HSBC; Man Group, tổ chức quản lý quỹ đầu tư lớn nhất thế giới; Nomura Holdings của Nhật Bản; Societe Generale và Credit Agricole của Pháp; và tại Thụy Sĩ là Union Bancaire Privee.
7. Tổng thống đắc cử Obama công bố một số quan chức hàng đầu ngành tài chính
Tổng thống đắc cử Obama trong tuần thông báo sẽ mở rộng số tiền giành cho kế hoạch kích thích tăng trưởng kinh tế lên 850 tỷ USD.
Trọng tâm chi tiêu sẽ là đường sá, các dự án cơ sở hạ tầng, xây dựng trường học mới và phát triển công nghệ thân thiện với môi trường.
Ngoài ra sẽ là một số chính sách hỗ trợ về thuế. Tầng lớp trung lưu và thu nhập thấp sẽ được giảm thuế và không tăng thuế đối với người giàu ở Mỹ. Nhóm người đã về hưu cũng sẽ được lợi từ chương trình này của ông Obama.
Hôm qua, ngày 18/12, Tổng thống đắc cử Obama chỉ định 3 người có kinh nghiệm lâu năm trong ngành tài chính để nắm những vị trí chủ chốt trong bộ máy kinh tế thuộc chính quyền mới của ông.
Cụ thể, ba vị trí mới được chọn như sau:
Bà Mary Schapiro - chủ tịch Ủy ban chứng khoán Mỹ(SEC)
Ông Gary Gensler - chủ tịch Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai(CFTC)
Ông Daniel Tarullo - quan chức Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED)
8. Thái Lan có thủ tướng mới
Ông Abhisit Vejjajiva, 44 tuổi, lãnh đạo Đảng Dân Chủ của Thái Lan, đã trở thành thủ tướng thứ 27 sau khi nhận được 235 phiếu thuận tại Quốc hội.
Ông có bằng thạc sỹ kinh tế tại Đại học Oxford - Anh, kiến thức kinh tế của ông có thể là vũ khí hiệu quả giúp Thái Lan vượt qua thời điểm khó khăn hiện nay.
Các chuyên gia phân tích chính trị nghi ngờ khả năng trụ lâu dài của tân thủ tướng Abhisit.
Nguyên nhân cho sự phản đối với Thủ tướng mới tại Thái Lan là Đảng Dân chủ của tân thủ tướng được giới trung lưu, quý tộc, trí thức thành thị và giới kinh doanh ủng hộ. Đa số cử tri ở nông thôn và dân nghèo thành thị vẫn một lòng với ông Thaksin. Bản thân ông Abhisit xuất thân quá quý tộc, và đến nay vẫn chưa thuyết phục được dân nghèo thành thị và nông dân.
Thủ tướng mới gặp nhiều thách thức về kinh tế, hậu quả của việc phong toả sân bay không dưới vài tỷ USD, niềm tin vào môi trường du lịch và đầu tư thiệt hại nặng nề hơn. Nhiều chuyên gia nhận xét Thái Lan sẽ suy thoái nặng và hàng triệu người Thái sẽ mất việc trong năm tới.
Đây là thách thức không dễ vượt qua của ông Abhisit.
(CafeF)
