Từ việc trao quyền định giá xăng dầu cho doanh nghiệp trong khoảng ná»­a năm qua, cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c sẽ rút ra được những bài học trong công tác kiểm tra, cÅ©ng nhÆ° thể hiện sá»± cứng rắn cần thiết khi ra các quyết định quản lý.

Lần đầu tiên, Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) công bố mức giá CIF mà cÆ¡ quan này tính toán vá»›i mặt hàng xăng dầu nhập khẩu thấp hÆ¡n so vá»›i mức giá mà Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) công bố.

Cụ thể, tại thời Ä‘iểm ngày 25/5/2010, Petrolimex công bố giá CIF xăng A92 là 10.592 đồng/lít, dầu diesel là 11.251 đồng/lít và dầu hỏa là 11.212 đồng/lít. Trong khi Ä‘ó, theo tính toán của Bá»™ Tài chính, giá CIF của các mặt hàng nói trên ở mức thấp hÆ¡n (xăng 10.413 đồng/lít, dầu diesel 11.096 đồng/lít và dầu hoả 11.046 đồng/lít).

Từ giá CIF nói trên, doanh nghiệp (DN) xăng dầu công bố giá cÆ¡ sở của mặt hàng xăng dầu cao hÆ¡n tính toán của Bá»™ Tài chính. Chẳng hạn, theo số liệu mà Petrolimex công khai trong ngày 25/5, nếu không tính lợi nhuận định mức, giá cÆ¡ sở của mặt hàng xăng A92 sẽ là 16.927 đồng/lít, trong khi Bá»™ Tài chính lại tính giá cÆ¡ sở của mặt hàng này thấp hÆ¡n 278 đồng/lít (16.649 đồng/lít). TÆ°Æ¡ng tá»±, giá cÆ¡ sở của mặt hàng diesel mà Petrolimex công bố là 15.058 đồng/lít, trong khi Bá»™ Tài chính tính toán con số này thấp hÆ¡n 172 đồng/lít (14.886 đồng/lít).

Có thể, Ä‘ây là cÆ¡ sở để Bá»™ Tài chính ra Thông báo 168/TB-BTC yêu cầu DN giảm giá xăng bán lẻ trong nÆ°á»›c. Và kết quả là, các DN Ä‘ã giảm 500 đồng/lít xăng vá»›i các loại xăng trên thị trường.

Vậy Ä‘iều gì sẽ xảy ra khi cÆ¡ quan quản lý không tính toán sát sao giá cÆ¡ sở của mặt hàng xăng dầu và để toàn quyền cho DN quyết định về mức giá bán lẻ? Chắc chắn rằng, các DN sẽ chÆ°a giảm ngay giá bán lẻ mặt hàng xăng thêm 500 đồng/lít nhÆ° Ä‘ã làm hôm 27/5, bởi lý do “muôn thuở” là “chÆ°a đảm bảo lợi nhuận định mức”.

DN xăng dầu có thể không hài lòng vá»›i lệnh của cÆ¡ quan quản lý, song kết quả của việc Ä‘iều chỉnh giá xăng cho thấy, vai trò giám sát của cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c xung quanh vấn đề giá bán lẻ xăng dầu là hết sức cần thiết.

Thá»±c tế, từ khi Nghị định 84/2009/NĐ-CP (quy định về kinh doanh xăng dầu và Ä‘iều kiện kinh doanh xăng dầu) có hiệu lá»±c đến nay Ä‘ã ná»­a năm và dÆ° luận chÆ°a bao giờ thôi đặt câu hỏi: cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c sẽ quản lý giá xăng dầu nhÆ° thế nào khi Ä‘ã trao quyền định giá cho DN? DÆ° luận hy vọng, các cÆ¡ quan quản lý sẽ tiếp tục thể hiện tính trách nhiệm cao khi liên tục giám sát hoạt Ä‘á»™ng của DN để có được những quyết định quản lý kịp thời.

Cần nói thêm rằng, việc Bá»™ Tài chính yêu cầu các DN giảm giá xăng dầu cho thấy, đến thời Ä‘iểm này, các DN xăng dầu vẫn còn thiếu sá»± chủ Ä‘á»™ng trong việc giảm giá xăng dầu khi giá mặt hàng này trên thị trường thế giá»›i Ä‘ã giảm.

Theo lý giải của Bá»™ Tài chính, có thể DN chÆ°a đạt được lợi nhuận định mức, song DN vẫn còn được sá»­ dụng quỹ bình ổn xăng dầu. Có thể DN Ä‘Æ°a ra cách thức tính giá cÆ¡ sở khác, nhÆ°ng khi cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã Ä‘Æ°a ra được con số thấp hÆ¡n, thì cÅ©ng có nghÄ©a DN có thể tìm được cách để giảm giá thành đầu vào của mặt hàng xăng dầu. Cách kinh doanh xăng dầu tại Việt Nam hiện nay là hầu hết các DN đều “nÆ°Æ¡ng” theo Petrolimex trong việc Ä‘iều chỉnh giá bán, nên nếu Petrolimex tiết giảm được các chi phí thấp nhất để có được giá thành thấp nhất, thì nhiều khả năng các DN khác cÅ©ng “noi” theo.

Má»™t chi tiết Ä‘áng chú ý là, Nghị định 84/2009/NĐ-CP Ä‘ã quy định DN được chủ Ä‘á»™ng vá»›i giá bán khi giá cÆ¡ sở tăng, giảm dÆ°á»›i 12%. Song trong bối cảnh hiện nay, nếu để DN chủ Ä‘á»™ng và cÆ¡ quan quản lý không kiểm tra sâu sát, thì sẽ khó có được kết quả DN giảm giá nhÆ° vừa qua.

Điều này càng khẳng định nếu cÆ¡ quan quản lý thể hiện vai trò quản lý của mình má»™t cách tích cá»±c, thì sẽ tạo sá»± tin tưởng cho người tiêu dùng. Thông qua Ä‘ó, Ä‘Æ°a Nghị định 84/2009/NĐ-CP vận hành hiệu quả vào thá»±c tiá»…n cuá»™c sống.

Baodautu