Phụ thu nhÆ°ng chính sách cần hấp dẫn để các nhà thầu lá»›n sẵn sàng vào khai thác.

Năm 2007 và 2008, thị trường dầu mỏ thế giá»›i Ä‘ã chứng kiến đợt tăng giá ká»· lục - 147 USD/thùng. Mặc dù giá dầu hiện nay Ä‘ã giảm do suy thoái kinh tế toàn cầu nhÆ°ng các dá»± báo cho thấy hoàn toàn có thể xảy ra những cÆ¡n sốt má»›i khi mà kinh tế thế giá»›i phục hồi. Vấn đề là má»—i lần biến Ä‘á»™ng nhÆ° vậy, các hãng giàu mỏ lại hốt lợi nhuận khổng lồ, hÆ¡n cả những gì mà họ Ä‘áng được trả công.

Chính vì vậy, ngày 17-7, Chính phủ Ä‘ã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc há»™i (UBTVQH) chính sách phụ thu vá»›i phần lợi nhuận bất thường của nhà thầu dầu khí do giá dầu thô biến Ä‘á»™ng tăng.

Khai thác dầu khí tại mỏ Bạch Hổ trên thềm lục địa Việt Nam. Ảnh: CTV

Hưởng siêu lợi nhuận

Theo báo cáo của Chính phủ, các nhà thầu dầu khí hoạt Ä‘á»™ng ở thềm lục địa biển Đông chỉ phải trả những khoản cố định cho phía Việt Nam, gồm thuế tài nguyên (6%-27% tùy quy mô khai thác và mức Ä‘á»™ Æ°u Ä‘ãi), phí bảo vệ môi trường (100.000 đồng/tấn dầu thô), thuế thu nhập doanh nghiệp (32%-50% tùy dá»± án). Chỉ có thuế xuất khẩu là có thể Ä‘iều chỉnh được tùy theo mức tăng giảm giá thị trường (ban đầu là 4%, nay là 10%). Tuy nhiên, Ä‘iều chỉnh này lại không có ý nghÄ©a nếu nhà thầu bán dầu thô cho Ä‘Æ¡n vị trong nÆ°á»›c.

Vá»›i chính sách này, nhà thầu sau khi trừ Ä‘i phần dầu thô tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i chi phí khai thác, trừ tiếp các khoản thuế, phí, phần dầu còn lại được chia đều 50/50 cho nÆ°á»›c chủ nhà. Theo tính toán, năm 2008 nhà thầu được chia hÆ¡n hai triệu tấn. Trong hợp đồng dầu khí, nếu giá xác định khi ký là 50 USD/thùng thì đến khi giá thế giá»›i tăng lên 100 USD các nhà thầu quốc tế được hưởng chênh lệch về giá tính ra tá»›i 758 triệu USD. Còn khi giá dầu tăng lên 150 USD/thùng thì lợi nhuận chênh lệch này lên tá»›i hÆ¡n 1,5 tá»· USD.

Chính phủ nhận định khoản lợi lá»›n Ä‘ó không hề do công sức của nhà thầu tạo ra.

Bá»™ trưởng Tài chính VÅ© Văn Ninh cho biết khi giá dầu thô tăng liên tục, Chính phủ Ä‘ã lập các tổ công tác Ä‘i thÆ°Æ¡ng thảo vá»›i các nhà thầu quốc tế. NhÆ°ng họ phản đối quyết liệt, phần vì trong hợp đồng ký kết luôn ghi rõ ngoài các khoản thuế Ä‘ã ghi trong hợp đồng, họ không phải thá»±c hiện bất cứ khoản ná»™p nào khác cho nhà nÆ°á»›c Việt Nam.

Phụ thu để điều tiết

Để khắc phục bất cập trên, Chính phủ dá»± kiến sẽ ban hành cÆ¡ chế phụ thu để Ä‘iều tiết lợi nhuận bất thường, đồng thời giữ ổn định mức thuế xuất khẩu. Mức phụ thu được căn cứ vào các quy định hiện hành, thông lệ quốc tế và có tham khảo ý kiến của các nhà thầu dầu khí. Theo Ä‘ó, má»—i khi giá bán dầu trung bình trong quý tăng cao hÆ¡n mức giá cÆ¡ sở 20% thì phía Việt Nam có quyền phụ thu vá»›i các nhà thầu 50% phần lãi chênh lệch thu được, không phân biệt dầu thô xuất khẩu hay sá»­ dụng trong nÆ°á»›c. Các hợp đồng Ä‘ã được ký kết, phê duyệt trÆ°á»›c Ä‘ây được miá»…n áp dụng chính sách má»›i.

Các ý kiến tại UBTVQH đều tán thành dá»± kiến trên mà theo nhÆ° kết luận của Phó Chủ tịch Quốc há»™i Nguyá»…n Đức Kiên: “Đồng ý cÆ¡ chế phụ thu nhÆ°ng tổng thể phải hấp dẫn các nhà thầu hÆ¡n các nÆ°á»›c xung quanh”.

Theo ông Kiên thời gian tá»›i, việc khai thác dầu khí trên thềm lục địa thuá»™c chủ quyền Việt Nam sẽ phải vÆ°Æ¡n ra khÆ¡i xa. Đây là những vùng vừa khó khăn vừa nhạy cảm. Vì vậy, “chính sách cần hấp dẫn để các nhà thầu lá»›n sẵn sàng vào khai thác, bất chấp ai Ä‘ó hù dọa, tranh chấp”.

Được biết, nếu chính sách phụ thu được ban hành sá»›m thì trong thời gian tá»›i, khi liên doanh Dầu khí Việt-Xô hết hạn hợp đồng khai thác, Việt Nam và phía đối tác nÆ°á»›c ngoài sẽ phải Ä‘àm phán lại hợp đồng phân chia lợi nhuận trên cÆ¡ sở cả cÆ¡ chế phụ thu má»›i.

phapluattp