Hành vi gian lận xăng dầu của các cây xăng nếu bị phát hiện sẽ có thể phạt tiền lên đến hàng tỉ đồng.

Nhằm “dọn dẹp” sạch những hành vi gian lận trong kinh doanh xăng dầu hiện nay, Tổng cục Đo lường Ä‘ang có dá»± thảo trình Quốc há»™i kỳ này đề nghị cần tăng mức phạt lên đến hàng tỉ đồng và tổ chức công tác kiểm tra “bí mật” trong.

Nhiều chiêu “ăn xăng” tinh vi

Theo tìm hiểu của chúng tôi, thủ Ä‘oạn của các chủ cây xăng dầu gian lận thường là tá»± ý tháo niêm chì của Ä‘Æ¡n vị Đo lường để Ä‘iều chỉnh. Cụ thể, gắn thêm bo mạch tích hợp vào hệ thống; can thiệp trên bá»™ tạo xung và dây xung; chip, mạch tích hợp gắn thêm để đấu nối vào phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o. Gần Ä‘ây, nhờ sá»± phát triển của khoa học công nghệ, nhiều cây xăng Ä‘ã có hành vi sá»­ dụng IC (vi mạch); EEPROM (bá»™ nhá»› lập trình được và có thể xóa bằng Ä‘iện).

Người tiêu dùng bị móc hầu bao vì những trò gian lận của giá»›i kinh doanh xăng dầu bất chính. (Ảnh chỉ mang tính minh họa)

Vi mạch IC và bá»™ nhá»› EEPROM khi Ä‘ã được lập trình sẵn có thể thay đổi mức chênh lệch mà chỉ người lập trình má»›i biết được mật khẩu này. Khi bán cho chủ cÆ¡ sở kinh doanh xăng dầu có kèm theo mật khẩu cài đặt gian lận từ 1% đến 7% và cách xóa gian lận trả về sai số cho phép 0,5%. Nếu gian lận bằng IC và EEPROM thì quá trình cài đặt gian lận chỉ được sá»­ dụng trá»±c tiếp trên cá»™t bÆ¡m. Cách xóa hết dấu vết vi phạm gian lận rất dá»… dàng thá»±c hiện bằng hai cách: má»™t là bấm phím T, C và E, hai là cúp Ä‘iện.

Khi cầu dao bật trở lại, các đồng hồ Ä‘iện tá»­ tá»± Ä‘á»™ng khởi Ä‘á»™ng lại hệ thống nhÆ° bình thường, lúc này hành vi Ä‘iều chỉnh gian dối Ä‘ã được xóa sạch. Khi muốn gian lận trở lại thì nhập mã trá»±c tiếp từ bàn phím của cá»™t bÆ¡m. Gian lận kiểu này rất khó phát hiện vì IC chÆ°Æ¡ng trình trên bo mạch chính của cá»™t Ä‘o vẫn còn tem niêm phong của Ä‘Æ¡n vị Đo lường và của nhà sản xuất, không có chứng cứ chứng minh hành vi làm thay đổi tình trạng kÄ© thuật và đặc tính Ä‘o lường của phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o.

Theo số liệu của Cục Quản lí thị trường, số vụ vi phạm gian lận xăng dầu ngày càng nhiều và tinh vi.

Khu vá»±c miền Trung, Tây Ninh, số lượng vi phạm bị cÆ¡ quan chức năng phát hiện nhiều nhất. Riêng ở Hà Ná»™i, tháng 7/2010, cây xăng tÆ° nhân Hoàng Xuân Lá»™c trên đường Phạm Văn Đồng (Cổ Nhuế, Từ Liêm, Hà Ná»™i) Ä‘ã sá»­ dụng hệ thống chíp được đấu nối tinh vi bằng dây dẫn chôn ngầm dÆ°á»›i mặt đất, dẫn vào phòng Ä‘iều hành phía trong cây xăng. Cứ 10 lít bán ra, người mua bị hụt 0,75 lít. Má»—i lít xăng, khách hàng bị móc túi khoảng 1.200 đồng.

Má»›i Ä‘ây nhất là vụ đại lí bán lẻ xăng dầu số 1 trên địa bàn thôn Yên Tàng, xã Bắc Phú, Sóc SÆ¡n bán cho người dân chất lượng kém, không nổ được máy, cÆ¡ quan chức năng vẫn Ä‘ang làm rõ hành vi gian lận xăng dầu của cây xăng này.

Mức phạt sẽ lên tá»›i tiền tỉ

Theo nhận định của ông Trần Văn Vinh, Cục trưởng Tổng cục Đo lường chất lượng (Bá»™ Khoa học Công nghệ), quá trình kiểm tra thiết bị Ä‘o lường dung tích, lÆ°u lượng đều đảm bảo chất lượng. Cá»™t Ä‘o xăng khi kiểm định đạt yêu cầu kỹ thuật Ä‘o lường, kiểm định viên phải thá»±c hiện việc niêm phong, kẹp chì để ngăn ngừa việc tá»± ý tháo lắp, chỉnh sá»­a. Tuy nhiên, hành vi gian lận lại chủ yếu là do yếu tố “con người”. Sau khi kiểm tra kẹp chì, niêm phong, nhiều cây xăng Ä‘ã tá»± ý Ä‘iều chỉnh bầu Ä‘o, tháo kẹp chì (thay đổi cÆ¡ học) và lắp thêm các thiết bị chip, bo mạch chuyên dụng để “ăn xăng”.

Má»™t Ä‘iểm Ä‘áng lÆ°u ý là thói quen của người tiêu dùng Ä‘ã vô tình tiếp tay cho các cây xăng gian lận. Bởi thông thường khi Ä‘i kiểm định các cá»™t bÆ¡m xăng, Ä‘Æ¡n vị kiểm định kẹp chì ở số lượng lít chẵn nhÆ°: 5 lít, 10 lít, 20 lít, 50 lít... Tất cả các Ä‘iểm Ä‘ó Ä‘iều chỉnh IC Ä‘úng. Khi mua hàng theo số lít trên chắc chắn lượng xăng dầu sẽ đủ. Tuy nhiên, người Việt Nam có thói quen mua xăng chẵn tiền: 20.000 - 30.000 - 50.000 đồng... lượng xăng dầu lúc Ä‘ó không Ä‘úng vá»›i IC Ä‘ã được Ä‘iều chỉnh, mà chệch sang số lít lẻ.

Mức phạt hiện nay chỉ tối Ä‘a ở mức 50 triệu đồng chủ yếu chỉ có tính răn Ä‘e, khó đảm bảo các cây xăng không tái phạm. Trong khi Ä‘ó, số tiền thu lợi bất chính của các cây xăng có hành vi gian lận lại rất cao.

Ông Vinh cho biết, dá»± thảo Luật Ä‘o lường sắp được thông qua sẽ nâng mức xá»­ phạt lên gấp 5 lần số tiền bất chính mà các cây xăng thu được tính từ ngày kiểm định trÆ°á»›c Ä‘ó cho đến lần kiểm định bị vi phạm, do Ä‘ó số tiền phạt có thể lên đến hàng tỉ đồng.

Ngoài ra, khó khăn lá»›n nhất của lá»±c lượng chức năng vẫn là làm sao bắt quả tang tại chá»— các hành vi gian lận để xá»­ lí. Luật Ä‘o lường sắp tá»›i cÅ©ng sẽ có biện pháp thá»±c hiện lấy mẫu để kiểm tra trÆ°á»›c khi xuất trình quyết định kiểm tra. Đây là hình thức tổ chức kiểm tra “bí mật” mà nhiều nÆ°á»›c trên thế giá»›i Ä‘ã áp dụng. Theo Ä‘ó, Ä‘oàn thanh tra sẽ sá»­ dụng má»™t chiếc xe có bình xăng chuyên dụng được nối riêng ra chứ không phải bình xăng sá»­ dụng thông thường. Sau khi nhân viên thá»±c hiện xong thao tác bÆ¡m xăng, bên thanh tra má»›i đọc quyết định kiểm tra và tiến hành Ä‘o dung tích của bình xăng chuyên dụng này.

CÅ©ng theo ông Vinh, để tránh gian lận xăng dầu, người mua xăng nên mua xăng theo dung tích chứ không nên mua xăng theo số tiền chẵn nhÆ° 20.000, 30.000, 50.000 đồng… Không mua xăng tại các cây xăng luôn có hai nhân viên cùng thao tác trong quá trình bÆ¡m xăng. Bên cạnh Ä‘ó, người mua xăng cÅ©ng nên quan sát kỹ hiển thị của đồng hồ xăng, yêu cầu nhân viên chuyển đồng hồ về “0” trÆ°á»›c khi bÆ¡m.

Nguồn tin: VTC News