"Chúng ta Ä‘ang hi vá»ng Dung Quất sẽ cho ra sản phẩm chiếm thị phần lá»›n. NhÆ°ng xu thế 2-3 năm tá»›i nhà máy này cÅ©ng chỉ Ä‘áp ứng được 39% nhu cầu xăng dầu trong nÆ°á»›c nên giá trong nÆ°á»›c vẫn phải phụ thuá»™c giá thế giá»›i. Má»™t khi chuyển sang cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng là không thể mua cao bán thấp mãi, nếu chúng ta cứ bao cấp thì sẽ không đủ nguồn lá»±c đầu tÆ° phát triển"...
NgÆ°á»i tiêu dùng sẽ tiếp tục phải trả giá xăng cao - Ảnh: Thanh Äạm |
Liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng ngày 15-7 Ä‘ã có cuá»™c há»p báo vá» Ä‘iá»u hành các giải pháp tài chính và giá xăng dầu trong nÆ°á»›c. Theo Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Trần Văn Hiếu, thay vì giảm giá, liên bá»™ sẽ Ä‘iá»u chỉnh tăng thuế, cho trích quỹ bình ổn…
Nháºn định giá xăng dầu thế giá»›i gần Ä‘ây, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Trần Văn Hiếu chỉ thừa nháºn giá thế giá»›i “có xu hÆ°á»›ng giảm”. Ông Hiếu nháºn định có thể giá vẫn tiếp tục giảm. Tuy nhiên dẫn con số cụ thể, ông Hiếu cho biết giá giảm thá»i gian qua không lá»›n. Tính bình quân 14 ngày (30-6 đến 13-7), giá dầu thế giá»›i Ä‘ã giảm 0,8- 8,6% so vá»›i bình quân giá tháng 6-2009, trong Ä‘ó giá dầu thô giảm mạnh hÆ¡n giá xăng dầu thành phẩm, đặc biệt dầu mazut giảm không Ä‘áng kể, chỉ 0,8%.
Giá vẫn thấp hÆ¡n má»™t số nÆ°á»›c
Không Ä‘Æ°a ra công thức tính cụ thể nhÆ°ng vá»›i giá bình quân 14 ngày kể trên, theo Bá»™ Tài chính, các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu không lãi từ 800-1.300Ä‘/lít/kg nhÆ° nhiá»u chuyên gia tính toán, tháºm chí còn lá»—. Cụ thể, xăng Ä‘ang lá»— 179Ä‘/lít, dầu mazut lá»— 591Ä‘/kg, chỉ có diesel 0,05S lãi 136Ä‘/lít, dầu há»a lãi 750Ä‘/lít.
Má»™t căn cứ quan trá»ng để tổ Ä‘iá»u hành Ä‘á» nghị chÆ°a giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vì theo tài liệu của Bá»™ Tài chính, giá xăng dầu VN so vá»›i nhiá»u nÆ°á»›c vẫn rẻ hÆ¡n. Cụ thể giá diesel VN xấp xỉ Thái Lan, nhÆ°ng thấp hÆ¡n nhiá»u nÆ°á»›c trong khu vá»±c từ 1.191-4.888Ä‘/lít. Äặc biệt, theo Bá»™ Tài chính, giá xăng VN thấp hÆ¡n 376,5-5.647,6Ä‘/lít tùy má»—i nÆ°á»›c. Mặc dù giá xăng ở Mỹ chỉ khoảng 12.000Ä‘/lít nhÆ°ng theo ông Trần Văn Hiếu, má»™t trong những nguyên tắc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng là đảm bảo giá bán lẻ xăng dầu tại VN tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng các nÆ°á»›c trong khu vá»±c, đặc biệt là Trung Quốc, Lào, Campuchia. Vì váºy giá hiện nay là phù hợp để khuyến khích ngÆ°á»i dân sá» dụng tiết kiệm, hạn chế buôn láºu xăng dầu qua biên giá»›i…
Liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng cho biết sẽ Ä‘iá»u chỉnh thuế nháºp khẩu xăng dầu lên Ä‘úng barem tính thuế theo giá Ä‘ã công bố. NhÆ° váºy thuế xăng dầu sẽ tăng từ 5-15% tùy loại từ mức thuế xăng, diesel hiện tại là 20%, dầu há»a 30% và dầu mazut 25%. Ngoài ra, liên bá»™ sẽ yêu cầu các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu tiếp tục trích 1.000Ä‘/lít đối vá»›i xăng để hoàn trả ngân sách số tiá»n ngân sách Ä‘ã ứng ra xá» lý số lá»— trÆ°á»›c Ä‘ây, tái khởi Ä‘á»™ng việc trích quỹ bình ổn giá xăng dầu để tạo nguồn lá»±c bình ổn giá khi giá tăng.
Theo ông Trần Văn Hiếu, Ä‘ây là lợi ích lâu dài vì khi quỹ bình ổn giá xăng dầu có đủ nguồn lá»±c thay vì mấy chục tỉ đồng nhÆ° hiện nay, ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ được lợi vì quỹ sẽ bình ổn, giúp không tăng giá giáºt cục, gây sốc… Cuối cùng, liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng cho biết sẽ thá»±c hiện giảm giá đối vá»›i mặt hàng xăng dầu “khi nào có Ä‘iá»u kiện”.
Ưu tiên thu ngân sách
Petrolimex lãi lá»›n? Vá» thông tin Petrolimex lãi tá»›i 500 tỉ đồng, trong Ä‘ó riêng kinh doanh xăng dầu lãi 200 tỉ đồng, ông Nguyá»…n Tiến Thá»a, cục trưởng Cục Quản lý giá, cho biết Ä‘ã trá»±c tiếp chất vấn chủ tịch HÄQT Petrolimex. Kết quả sáu tháng đầu năm 2009 Petrolimex không lá»— mà còn lãi 200 tỉ đồng là Ä‘úng. NhÆ°ng khoản lãi trên là tính tổng hòa cả kinh doanh xăng dầu tạm nháºp tái xuất và kinh doanh xăng dầu trong nÆ°á»›c. Trong sáu tháng đầu năm, việc tạm nháºp tái xuất xăng dầu Ä‘ã giúp Petrolimex lãi trên 300 tỉ đồng, còn kinh doanh trong nÆ°á»›c lá»— hÆ¡n 100 tỉ đồng. Bù trừ Petrolimex lãi 200 tỉ đồng nhÆ°ng vẫn lá»— ở kinh doanh xăng dầu trong nÆ°á»›c. |
* Việc trích 1.000Ä‘/lít xăng trả tiá»n tạm ứng ngân sách làm rất lâu rồi, sao chÆ°a thấy hết? Tại sao cứ giá giảm là Nhà nÆ°á»›c tăng thuế, bắt trích trả nợ ngay trong khi chỉ cần giảm giá xăng dầu Ä‘ã giúp doanh nghiệp giảm giá thành, tăng sức cạnh tranh?
- Ông Trần Văn Hiếu: Từ 1-7-2007, giá xăng theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng. NhÆ°ng do giá thế giá»›i sau Ä‘ó liên tục tăng cao, Chính phủ yêu cầu bình ổn giá và cho doanh nghiệp tạm ứng số lá»— do giữ giá trong năm 2007 và 2008 số tiá»n khoảng 4.040 tỉ đồng. Do từ khi phải trích trả lại ngân sách có lúc giá dầu tăng nên Bá»™ Tài chính cho phép doanh nghiệp tạm dừng trích tiá»n trả. Äến nay các doanh nghiệp má»›i trả được 38% số tiá»n Bá»™ Tài chính Ä‘ã tạm ứng, còn lại 2.508 tỉ đồng (62%).
Má»™t số chuyên gia cho rằng lần này là cÆ¡ há»™i giảm giá xăng dầu sau nhiá»u đợt tăng, giúp giảm chi phí cho doanh nghiệp, toàn dân phấn khởi… Giảm giá là giải pháp tích cá»±c nhÆ°ng không lâu dài. Äừng hi vá»ng có giải pháp tuyệt đối thá»a mãn má»i đối tượng. Trong bối cảnh hiện nay, vì lợi ích lâu dài, Æ°u tiên hàng đầu phải là thu lại ngân sách 1.000Ä‘/lít, thu quỹ bình ổn và Ä‘iá»u chỉnh thuế.
* Nhiá»u chuyên gia tính theo chính công thức của Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại trÆ°á»›c Ä‘ây khẳng định các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c Ä‘ang lãi 800-1.300Ä‘/lít. Tại sao Bá»™ Tài chính tính lại lá»—?
- Ông Nguyá»…n Tiến Thá»a (tổ trưởng tổ giám sát liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng vá» giá xăng dầu): Tính theo công thức của Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại thì nhiá»u ngÆ°á»i thấy không lá»—. Vá» cÆ¡ bản, công thức Ä‘ó có những khoản mục giống vá»›i cách tính hiện nay nhÆ°ng các cÆ¡ cấu trong Ä‘ó lại khác nhau. Ở má»—i thá»i Ä‘iểm các mức trong cÆ¡ cấu lại thay đổi, không thể lấy giai Ä‘oạn trÆ°á»›c áp cho cách tính giai Ä‘oạn này. NhÆ° tỉ giá khi Ä‘ó rất khác, có hÆ¡n 15.000Ä‘/USD trong khi hiện tại trên 17.000Ä‘/USD. Thứ hai chính sách Ä‘iá»u tiết của Nhà nÆ°á»›c má»—i giai Ä‘oạn khác nhau. Nhiá»u khi Nhà nÆ°á»›c lùi thuế không tăng giá. Nên không thể tính giá thế giá»›i lên là ta lên, xuống là ta xuống.
* Xăng dầu từ Dung Quất cÅ©ng Ä‘ã ra thị trÆ°á»ng, tại sao không lấy Ä‘ó là nguồn cân bằng giúp giảm giá?
- Ông Nguyá»…n Tiến Thá»a: Chúng ta Ä‘ang hi vá»ng Dung Quất sẽ cho ra sản phẩm chiếm thị phần lá»›n. NhÆ°ng xu thế 2-3 năm tá»›i nhà máy này cÅ©ng chỉ Ä‘áp ứng được 39% nhu cầu xăng dầu trong nÆ°á»›c nên giá trong nÆ°á»›c vẫn phải phụ thuá»™c giá thế giá»›i. Vả lại, Chính phủ mà trá»±c tiếp là Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng Ä‘ã nói má»™t khi chuyển sang cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng là không thể mua cao bán thấp mãi. Nếu chúng ta cứ bao cấp thì sẽ không đủ nguồn lá»±c đầu tÆ° phát triển.
* PGS.TS NGUYỄN VÄ‚N NAM (nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu thÆ°Æ¡ng mại): Trích quỹ cÅ©ng phải tính toán Giá xăng dầu thế giá»›i tăng má»™t hai ngày hoặc má»™t tuần thì doanh nghiệp (DN) Ä‘á» nghị tăng giá xăng dầu ngay, nhÆ°ng giá giảm cả tuần vẫn chÆ°a thấy DN giảm giá. Tháºt ra, DN có rất nhiá»u công cụ Ä‘á» phòng rủi ro và há» có trách nhiệm phải mua được giá rẻ nhất bằng cách táºn dụng các công cụ mà thế giá»›i Ä‘ang dùng phổ biến nhÆ° bảo hiểm, hợp đồng mua trÆ°á»›c… Ta cứ quan niệm giá tăng thì phải tăng, không để DN lá»—, giá giảm là cÆ¡ há»™i tăng thuế cho Nhà nÆ°á»›c, trích quỹ bình ổn. Ngay cả khi buá»™c trích quỹ thì phải tính mức thích hợp để dân được hưởng quyá»n lợi khi giá giảm thay vì chỉ chịu trách nhiệm khi giá tăng. Äây là thá»i Ä‘iểm khó khăn, nếu có cÆ¡ há»™i giảm thì nên giảm ngay. * TS VŨ ÄÌNH ÁNH (viện phó Viện Khoa há»c thị trÆ°á»ng giá cả): Phải có thị trÆ°á»ng cạnh tranh Tại các nÆ°á»›c, ngÆ°á»i dân ít khi phải nghÄ© tá»›i cấu thành giá xăng dầu thế nào vì Ä‘Æ¡n giản thị trÆ°á»ng quyết định. Tại VN, má»™t DN vẫn giữ đến 60% thị phần thì khó có cạnh tranh. Petrolimex nói xăng tiêu thụ trong nÆ°á»›c thá»i gian qua chủ yếu nháºp từ quý I, mà giá quý I thấp nhÆ°ng há» vẫn nói lá»— là rất khó hiểu. Bài toán của VN bây giá» là xăng dầu phải có thị trÆ°á»ng cạnh tranh tháºt sá»±, hoặc Nhà nÆ°á»›c vẫn can thiệp nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây. Không có thị trÆ°á»ng tháºt sá»± thì khó có thể mong giá tháºt sá»± thị trÆ°á»ng. |
tuoitre