Hãy Ä‘ánh dấu ngày 28/08/2018 vào trong lịch. Đó sẽ là thời Ä‘iểm Saudi Arabia bị phá sản.

Hoặc ít nhất Ä‘ó sẽ là ngày theo má»™t mô hình dá»± trữ của quốc gia có nguồn tài nguyên dầu mỏ dồi dào này, sản lượng khai thác dầu thô và giá dầu. Nếu dầu thô duy trì ở mức khoảng 40usd, đồng minh Trung Đông của Mỹ sẽ cạn kiệt tiền vào ngày Ä‘ó. Má»™t cách rõ ràng là những giả định này sẽ không làm thay đổi bất kỳ chính sách tài khóa hay tiền tệ nào của Saudi. Bất kể Ä‘iều Ä‘ó, Ä‘ây sẽ là má»™t bài thá»±c hành giúp chúng ta thấy được chính xac tầm quan trọng nhÆ° thế nào của giá dầu mỏ, và tại sao người Mỹ coi trọng sá»± ổn định Trung Đông sẽ mong muốn nhìn thấy sá»± gia tăng của giá dầu.

Nấu không có sá»± phục hồi trong thị trường dầu mỏ, các quốc gia sẽ đối mặt vá»›i sá»± thâm hụt ngân sách khổng lồ cÅ©ng nhÆ° bất ổn chính trị tăng cao trong những năm tá»›i. Các nÆ°á»›c nhỏ nhÆ°ng giàu có nhÆ° Qatar và Kuwait có thế hiện có đủ dá»± trữ tiền mặt để vượt qua cÆ¡n bão giá trong thời gian rất dài, nhÆ°ng những thành viên OPEC nghèo khó hÆ¡n nhÆ° Lybia, Iraq và Nigieria sẽ đối mặt vá»›i những tính huống dá»… gây kích Ä‘á»™ng bùng nổ.  

Và nằm giữa tình hình phức tạp rắc rối Ä‘ó là Saudi Arabia, má»™t quốc gia giàu có và nằm dÆ°á»›i sá»± kiểm soát của thị trường dầu mỏ. Dầu thô chiếm khoảng 90% tổng giá trị xuất khẩu và khoảng 80% tổng nguồn thu của chính phủ.  

Saudi Arabia cần giá dầu mỏ tăng lên – và má»™t cách nhanh chóng, theo dữ liệu kết hợp lại vá»›i nhau theo giả thuyết “Vụ Co Lá»›n – Big Crunch.” Vá»›i thị trường vẫn tiếp tục thừa cung và các nhà sản xuất chủ chốt Ä‘ang ra sức thúc đẩy xuất khẩu lên mức kỉ lục, Ä‘iều Ä‘ó Ä‘ang thiết lập lại những quan Ä‘iểm ngày càng nguy hiểm hÆ¡n,” các nhà nghiên cứu tại RBC Capital Markets Ä‘ã viết trong má»™t báo cáo gần Ä‘ây.

Dầu Brent, chuẩn dầu thô quốc tế, Ä‘ã giảm còn dÆ°á»›i ngưỡng 43usd/thùng trong tuần này, giảm 57% từ mức giao dịch cách Ä‘ây 12 tháng trÆ°á»›c. Cuá»™c cách mạng khai thác ở Bắc Mỹ và nhu cầu tiêu thụ suy yếu từ Trung Quốc Ä‘ang góp phần làm giá dầu suy thoái. Ngoài ra về phía cung là sản lượng khai thác ở mức cao từ các quốc gia OPEC. Các nguyên lý cÆ¡ bản của nguồn cung và nhu cầu tiêu thụ dường nhÆ° sẽ khiến các nhà sản xuất cắt giảm khai thác để đẩy giá dầu Ä‘i lên.

NhÆ°ng mùa Ä‘ông năm ngoái các nhà chức trách Saudi Ä‘ã đặt cược tất cả vào quyết định duy trì sản lượng khai thác ở mức cao bất chấp giá cả má»—i thùng dầu suy yếu – và bằng cách gây áp lá»±c lên các thành viên OPEC khác làm Ä‘iều tÆ°Æ¡ng tá»± - họ có thể sá»­ dụng Ä‘à suy thoái của giá dầu để dập tắt sá»± nổi lên của các đối thủ Nga và Bắc Mỹ. NhÆ°ng Ä‘iều Ä‘ó dường nhÆ° Ä‘ang trở thành má»™t giả thuyết sai lầm; trong khi hoạt Ä‘á»™ng khoan giếng má»›i ở Bắc Mỹ Ä‘ang chậm lại trong những tháng gần Ä‘ây, giếng hiện có vẫn Ä‘ang tiếp tục sản xuất dầu và thạm chí vá»›i sản lượng khai thác cao hÆ¡n.

“Ngày má»™t rõ ràng hÆ¡n là các nhà sản xuất ngoài OPEC không phản ứng lại vá»›i mức giá dầu thấp nhÆ° mong đợi,” CÆ¡ quan Tiền tệ Saudi Arabia choi biết trong má»™t báo cáo ổn định thị trường gần Ä‘ây. “Điều này đỏi hỏi nhiều sá»± kiên nhẫn hÆ¡n từ các nhà sản xuất dầu mỏ OPEC cÅ©ng nhÆ° sá»± sẵn sàng duy trì sản lượng khai thác ổn định cho đến khi nhu cầu tiêu thụ bắt kịp mức nguồn cung hiện nay.”

Nói má»™t cách khác, duy trì khai thác và bán dầu ở mức thấp hÆ¡n khá nhiều so vá»›i ngưỡng sinh lợi nhuận của nÆ°á»›c này – mức giá dầu tối thiểu mà Saudi Arabia cần có để Ä‘áp ứng các đỏi hỏi ngân sách. Saudi có dá»± trữ dầu mỏ khoảng 270 tỉ thùng, theo EIA. Có nghÄ©a là ở mức khai thác hiện nay trung bình quanh mức  10 triệu thùng má»™t ngày Saudi Arabia có thể duy trì khai thác trong vòng gần 75 năm nữa.

NhÆ°ng vá»›i dầu mỏ được bán ở mức khoảng 40usd/thùng, nÆ°á»›c này sẽ cạn kiệt nguồn tiền mặt dá»± trữ sá»›m hÆ¡n nhiều so vá»›i thời hạn trên. Theo mô hình Big Crunch, Saudi Arabia có thể tiêu toàn bá»™ khoảng ngoại tệ dá»± trữ 655 tỉ usd vào cuối năm 2018 nếu giá dầu thô không tăng lên. Các nhà nghiên cứu tại Barclays Ä‘ã Ä‘Æ°a ra má»™t kết luận tÆ°Æ¡ng tá»±, dá»±a trên kịch bản phân tích giá Brent ở mức 50usd/thùng. “Nếu không có sá»± Ä‘iều chỉnh tài khóa và giả sá»­ không phát hành trái phiếu, tiền gá»­i và dá»± trữ ngoại tệ của chính phủ Saudi Arabia sẽ bị xói mòn vào năm 2019,” ngân hàng đầu tÆ° này viết.

Thậm chí giá dầu mỏ ở mức 60usd/thùng cÅ©ng sẽ không thể ngăn chặn được việc Saudi làm thất thoát dá»± trữ tiền của mình, trừ khi quốc gia này quyết định cắt giảm chi phí.

Vá»›i giả thuyết cho rằng vÆ°Æ¡ng quốc này sẽ giữ lời cam kết duy trì sản lượng khai thác cÅ©ng nhÆ° chi phí sản xuất cận biên của mình. Cứ cho là nhÆ° vậy, theo lí thuyết cÅ©ng nhÆ° dá»±a trên má»™t số giả  định nhÆ° duy trì tỉ giá hối Ä‘oái thá»±c tế và tiếp tục sản lượng khai thác. NhÆ°ng nó Ä‘ang nhấn mạnh mức Ä‘á»™ nghiêm trọng của ngân sách Saudi.

Quả thật là nhÆ° vậy, tình hình của Saudi Arabia Ä‘ang trở nên khốc liệt đến ná»—i nÆ°á»›c này Ä‘ã phải bán ra thị trường 4 tỉ usd trái phiếu trong năm ngoái, lần đầu tiên Saudi Ä‘ã Ä‘i vay nợ nhiều đến vậy trong 8 năm. “Chúng tôi dá»± Ä‘oán mức vay mượn sẽ còn tăng lên,” Fahad al-Mubarak, giám đốc của SAMA, hồi tháng Bảy cho biết, theo Financial Times. Và nhà chức trách Saudi được cho biết là Ä‘ang tìm cách cắt giảm 102 tỉ trong chi tiêu vốn để phảm hồi lại vá»›i sá»± suy thoái giá dầu, theo Bloomberg.

Tuy nhiên, chi tiêu công vẫn duy trì ở mức cao trong Ä‘iều kiện lịch sá»­. Chính phủ Saudi – cÅ©ng nhÆ° nhiều quốc gia Trung Đông khác – Ä‘ã tăng cường chi tiêu công trong vài năm qua trong ná»— lá»±c ngăn chặn sá»± bất đồng chính kiến trong suốt giai Ä‘oạn Mùa Xuân Ả-rập. Chi tiêu công năm 2015 được Æ°á»›c tính sẽ phá vỡ mức 1.2 nghìn tỉ Ria Saudi (321.8 tỉ usd) trong năm 2015, gấn gấp Ä‘ôi mức chi tiêu năm 2010, theo nghiên cứu từ Barclays.

Nguồn: xangdau.net