Các chuyên gia cho rằng sá»± chuyển đổi nhanh chóng cá»§a Saudi Arabia để trở thành má»™t trong những khu vá»±c lá»c dầu lá»›n nhất thế giá»›i Ä‘ã tăng cưá»ng thêm nữa vai trò cá»§a nhà xuất khẩu dầu thô này như là ngưá»i Ä‘iá»u khiển chính sách OPEC.
Thá»i Ä‘iểm nước này tham dá»± cuá»™c há»p OPEC tiếp theo trong hai tuần nữa, Saudi cÅ©ng Ä‘ang tham gia vào lÄ©nh vá»±c lá»c dầu vá»›i các nhà máy lá»c dầu công nghệ tiên tiến khổng lồ cá»§a chính phá»§ có thể mang lại nhuáºn từ dầu thô giá rẻ và làm phục hồi lại nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu thế giá»›i, giống như những gì mà các công ty dầu quốc tế Ä‘ã có trong suốt 6 tháng qua.
Vương quốc này hiện Ä‘ang Ä‘óng góp hÆ¡n 5 triệu thùng/ngày công suất lá»c dầu, trong và ngoài nước, trở thành má»™t trong những nhà sản xuất sản phẩm từ dầu má» hàng đầu thế giá»›i. Mục tiêu cá»§a Saudi đạt mức công suất 8-10 triệu thùng/ngày có thể sẽ làm che khuất tháºm chí là ExxonMobil.
Chá»§ tịch Fereidun Fesharaki cá»§a FGE cho rằng Saudi Ä‘ang chuyển hướng mạnh mẽ vào lÄ©nh vá»±c kinh doanh sản phẩm từ dầu má».
Công ty giao dịch dầu má», Aramco Trading, có thể nhanh chóng tím kiếm được ikt1 nhất 2/3 các giao dịch cá»§a công ty này táºp trung vào các sản phẩm như là diesel, xăng và dầu đốt nóng hÆ¡n là dầu thô.
Äầu tư liên tiếp nhiá»u năm được thiết kế để cung cấp hoạt động giao thông váºn tải và phát Ä‘iện phục vụ tăng trưởng kinh tế cá»§a vương quốc. Tuy nhiên trong khi các thành viên OPEC tranh giành thị phần, thì các nhà máy lá»c dầu cá»§a Aramco Ä‘ãng cung cấp má»™t hướng Ä‘i vô cùng tá»± nhiên cho sản lượng khai thác dầu hÆ¡n 10 triệu thùng/ngày cảu mình.
Giám đốc phân tích Antoine Halff cá»§a IEA nháºn xét: “Ngược lại vá»›i thị trưá»ng dầu thô Ä‘ang thu hẹp lại, thị trưá»ng thành phẩm Ä‘ang trở nên toàn cầu hÆ¡n.”
Xu hướng giá dầu thô năm nay Ä‘ã giúp lÄ©nh vá»±c lá»c dầu nổi báºt hÆ¡n, giao dịch và lá»c dầu năm ngoái Ä‘ã tăng vá»t 60% trong doanh thu quý I cá»§a các công ty dầu má» Ä‘a chức năng, so vá»›i 18% cá»§a năm ngoái.
Trong khi các nhà sản xuất dầu má» có lÄ©nh vá»±c lá»c dầu yếu kém, như là Nigieria, không thể thu được nhiá»u lợi nhuáºn từ lÄ©nh vá»±c này, thì Aramco và các công ty khác ở vùng Vịnh có thể Ä‘ang kiếm được khá nhiá»u lợi nhuáºn.
Các thành viên OPEC khác, gồm Kuwait và UAE, cÅ©ng Ä‘ang thúc đẩy lÄ©nh vá»±c lá»c dầu và tăng cưá»ng hoạt động giao dịch mua bán. Nhưng nhà máy cảu các nước này trên toàn cầu, Ä‘ang duy trì ở mức gần 1 triệu thùng má»—i nước, thì chỉ là má»™t nhá» cá»§a những gì mà Aramco Ä‘ã xây dá»±ng trong vài năm qua.
Ông Halff cho biết: “Saudi có thị trưá»ng rá»™ng lá»›n nhiá»u vì há» Ä‘ang cạnh tranh trên toàn cầu.” “Há» Ä‘a dạng hóa theo chiá»u dá»c bằng cách chá»™p lấy những phần khác nhau cá»§a chuá»—i giá trị và mang lại cho Saudi nhiá»u cÆ¡ há»™i hÆ¡n để tiếp cáºn thị trưá»ng.”
Aramco Ä‘ã tăng thêm hÆ¡n 1 triệu thùng dầu má»—i ngày trong công suất bằng cách kiểm soát cổ phần S-Oil ở Hàn Quốc cÅ©ng như hai nhà máy lá»c dầu nặng trong nước, Yanbu và Yasref, cả hai vá»›i công 400.000 thùng dầu má»—i ngày. Jizan, sẽ Ä‘i vào hoạt động vào năm 2018, sẽ bổ sung thêm 400.000 thùng dầu má»—i ngày.
Sá»± thay đổi này cÅ©ng có thể khả năng Saudi sẽ cung cấp nhiá»u dầu thô hÆ¡n vào các nhà máy riêng cá»§a mình, có nghÄ©a là mức xuất khẩu cao mức 9 năm trong tháng 03, 7.89 triệu thùng/ngày, có thể Ä‘ánh dấu là mức cao đỉnh Ä‘iểm. Hiện tại, Saudi Ä‘ã từ chối yêu cầu mua thêm dầu từ Trung Quốc.
"Khối lượng cá»§a dầu thô được bán vẫn còn rất lá»›n," Fesharaki nói. "Nhưng nó cho thấy sá»± chuyển đổi trong năm năm tiếp theo, trong Ä‘ó các công ty này trở thành các đối thá»§ mạnh mẽ hÆ¡n trên thị trưá»ng sảnh phẩm nhiên liệu và sẽ tá»± động mất dần sức ảnh hưởng trên thị trưá»ng dầu thô toàn cầu.”