Đã nhiều lần, giá xăng dầu hôm trÆ°á»›c được lãnh đạo các bá»™ hứa “không tăng giá” thì vài hôm sau, lại tăng. Sau cuá»™c “khẩu chiến” và cái “bắt tay” giữa Bá»™ Tài chính và Công thÆ°Æ¡ng lần này, người dân kỳ vọng má»™t cuá»™c cải tổ thá»±c sá»± trong Ä‘iều hành xăng dầu.

"Chúng tôi Ä‘iều hành xăng dầu không phải vì 11 doanh nghiệp đầu mối mà vì hÆ¡n 80 triệu dân. Nếu doanh nghiệp nào nói bỏ cuá»™c chÆ¡i thì Nhà nÆ°á»›c chấp nhận cho rút..." Suốt gần má»™t tuần qua, khẩu khí sắc sảo, quyết liệt và đầy trách nhiệm của bá»™ trưởng bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ Ä‘ã khiến cho hàng triệu người tiêu dùng Việt Nam thá»±c sá»± ngưỡng má»™.

Đó hẳn không phải câu nói "suông" trong má»™t cuá»™c há»™i thảo vá»›i má»™t vài doanh nghiệp mà chính là lời hứa mạnh mẽ trÆ°á»›c công chúng về má»™t nền kinh tế tài chính minh bạch, lành mạnh trong thời gian tá»›i.

Sau Ä‘ó Petrolimex cÅ©ng lên tiếng giải trình về cách tính toán của mình, rồi Thứ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú cÅ©ng khẳng định "Tôi tin mình Ä‘úng!" và để xá»­ lý DN gian lận thì "chỉ bằng má»™t quyết định rút phép, tay tôi ký trong 1 giây đồng hồ thì ngày mai, doanh nghiệp Ä‘ó sẽ không tham gia thị trường nữa" nhÆ°ng ông cho rằng Ä‘iều hành vừa phải cÆ°Æ¡ng quyết, vừa có lý, có tình.

Vài ngày sau "khẩu chiến", Bá»™ Tài chính khẳng định, "liên bá»™ không có bất đồng trong Ä‘iều hành xăng dầu". Lãnh đạo cao nhất của hai bá»™ thống nhất tinh thần Ä‘iều hành giá xăng dầu kiên trì theo nguyên tắc thị trường có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c, lá»™ trình và liều lượng phải phù hợp vá»›i mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vÄ© mô, đảm bảo an sinh xã há»™i.

Bao nhiêu năm nay, thị trường xăng dầu vẫn bùng nhùng, rối rắm nhÆ° thế, cÆ¡ chế Ä‘iều hành vẫn khó hiểu nhÆ° thế, bởi vậy, đằng sau những lời khẳng định của lãnh đạo hai bá»™ Tài chính và Công thÆ°Æ¡ng là cả má»™t quyết tâm và cÅ©ng là má»™t lời hứa: Ä‘i tìm sá»± thật và sá»± minh bạch!

Cho tá»›i giờ phút này, người tiêu dùng Ä‘ã được biết, Bá»™ Tài chính Ä‘ang rốt ráo yêu cầu doanh nghiệp phải báo cáo rất chi tiết về tình hình kinh doanh xăng dầu. Trong Ä‘ó, các Ä‘Æ¡n vị sẽ phải báo cáo cụ thể về việc nhập khẩu xăng dầu từ 1/1/2011 đến ngày 12/9/2011 gồm mặt hàng chủng loại, số lượng xăng dầu nhập khẩu cụ thể, giá nhập, tá»· giá tại thời Ä‘iểm nhập. Trong Ä‘ó, bá»™ này cÅ©ng yêu cầu phải chia ra 2 giai Ä‘oạn từ 1/1/2011 đến 25/8/2011 tức trÆ°á»›c khi giảm giá xăng dầu và từ 26/8 đến 12/9/2011, sau khi giảm giá xăng dầu.

Đồng thời, các Ä‘Æ¡n vị phải báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh chung và chi tiết về kết quả kinh doanh riêng mặt hàng xăng dầu 6 tháng đầu năm 2011, dá»± kiến quý III và cả năm 2011, việc trích lập và sá»­ dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

ChÆ°a hết, 3 tổ kiểm tra "đặc biệt" Ä‘ã được thành lập và Ä‘ang Ä‘i rà soát chi phí, giá vốn của 4 doanh nghiệp lá»›n nhất trên thị trường xăng dầu.

Nói được, làm được và hiệu quả tức thì đối vá»›i lÄ©nh vá»±c hàng hóa chiến lược, nhạy cảm và quá nhiều uẩn khúc, phức tạp nhÆ° xăng dầu thì quả là má»™t thách thức lá»›n.

Đặc biệt, việc truy tìm sá»± thật có chăng sá»± gian lận, lãi thật lá»— giả này hẳn sẽ là má»™t cuá»™c đối đầu cÆ°Æ¡ng quyết trÆ°á»›c lợi ích nhóm hãy Ä‘ang tồn tại và trÆ°á»›c những tÆ° duy quản lý còn mang tính quan liêu, bao cấp hoặc thị trường ná»­a vời vốn Ä‘ã kéo dài đằng đẵng nhiều năm.

Đã nhiều lần, giá xăng dầu hôm trÆ°á»›c được lãnh đạo các bá»™ hứa "không tăng giá" thì vài hôm sau, lại tăng. Ngay cả giờ Ä‘ây, nhiều lãnh đạo vẫn chÆ°a thể trả lời cho câu hỏi, từ nay tá»›i cuối năm, có tăng giá xăng rồi giá Ä‘iện hay không.

Những ngày này, má»™t số chuyên gia kinh tế và cả Nguyên Bá»™ trưởng ThÆ°Æ¡ng mại TrÆ°Æ¡ng Đình Tuyển, người từng giữ chức TGĐ Petrolimex, Ä‘ã lên tiếng cho rằng việc tranh cãi lá»— lãi không giải quyết được tận gốc vấn đề, mà phải đổi má»›i trong Ä‘iều hành để xóa bỏ Ä‘á»™c quyền xăng dầu và vận hành theo cÆ¡ chế thị trường thá»±c sá»±. Người dân Ä‘ang chờ đợi má»™t sá»± Ä‘á»™t phá trong vận hành thị trường xăng dầu sắp tá»›i.

Có thể, Ä‘ó là má»™t bản "cáo bạch thông tin" toàn cảnh xăng dầu trong thời gian tá»›i. Cao hÆ¡n nữa, tiếp sau sá»± minh bạch ấy phải là má»™t đường lối Ä‘iều hành Ä‘úng đắn, hiệu quả.

TrÆ°á»›c tiên là chiến dịch cải cách thị trường xăng dầu, làm sao để có má»™t cấu trúc thị trường cạnh tranh lành mạnh mà ở Ä‘ó, người dân được quyền lá»±a chọn cá»­a hàng bán lẻ, giá xăng không phải là đồng nhất và các doanh nghiệp có Ä‘á»™ng lá»±c để giảm chi phí, hạ giá thành nếu muốn tồn tại.

CÆ¡ chế Ä‘iều hành má»›i phải làm sao để doanh nghiệp không thể "làm mình làm mẩy" vá»›i Nhà nÆ°á»›c về sá»± vỡ hệ thống, đứt nguồn cùng. Và làm sao, Nhà nÆ°á»›c cÅ©ng không thể Ä‘iều hành nếu chỉ nắm dao đằng lưỡi, "há miệng mắc quai" khi hứa thả giá cho doanh nghiệp định Ä‘oạt theo Nghị định 84 để rồi lại hốt hoảng kéo lại để mình nắm giữ, để không bắt doanh nghiệp lo trợ cấp cho vùng sâu, vùng sa rồi sau Ä‘ó, lại mủi lòng khi doanh nghiệp kể công vì nhiệm vụ công ích nên lá»—, Nhà nÆ°á»›c phải chịu giùm.

Khởi đầu bằng "khẩu chiến", tiếp tục bằng "bắt tay", hy vọng Bá»™ Tài chính và Công thÆ°Æ¡ng sẽ phối hợp nhịp nhàng và hành Ä‘á»™ng quyết liệt để minh bạch hóa xăng dầu.

Nguồn tin: Diá»…n Đàn Kinh Tế Việt Nam