- Nhiều người tiêu dùng bày tỏ sá»± băn khoăn vá»›i mức giảm chỉ 260 đồng/lít xăng vào chiều ngày 20-7. Tại sao giá xăng luôn tăng nhanh, giảm nhỏ giọt, còn doanh nghiệp xăng dầu lãi khủng?

Tại sao giá xăng luôn tăng nhanh, giảm nhỏ giọt, còn doanh nghiệp xăng dầu lãi khủng? Ảnh: Hữu Khoa

Theo Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, bình quân giá xăng dầu trong 15 ngày qua Ä‘ã giảm khá mạnh. Tuy nhiên, mức giảm thá»±c tế cho người dùng là 260 đồng lít.

Theo lý giải của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, sở dÄ© quyết định mức giảm nhÆ° vậy vì Liên Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng-Tài chính Ä‘ã dừng xả quỹ bình ổn. TrÆ°á»›c khi Ä‘iều chỉnh, quỹ bình ổn Ä‘ang bù đắp cho xăng là 527 đồng/lít.

Các chuyên gia kinh tế Ä‘ã lên tiếng xung quanh câu chuyện quỹ bình ổn xăng dầu, nhiều ý kiến cho rằng nên bỏ hẳn quỹ này Ä‘i.

Sao chỉ người dân Ä‘óng, doanh nghiệp thì không?

Chuyên gia kinh tế, tiến sÄ© (TS) Ngô Trí Long chỉ ra má»™t bất cập hiện nay là quỹ bình ổn chỉ do người tiêu dùng Ä‘óng góp, trong khi doanh nghiệp thì không.

Ông Long cho rằng để tạo ra sá»± công bằng, minh bạch vá»›i người tiêu dùng thì Ä‘Æ¡n vị Ä‘iều hành cÅ©ng phải quy định doanh nghiệp có phần Ä‘óng góp vào quỹ bình ổn từ lợi nhuận của mình.

TS Ngô Trí Long phân tích vá»›i mức lợi nhuận bình ổn 300 đồng/lít xăng nhÆ° hiện nay thì doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu không bao giờ lá»—.

“Trong nền kinh tế thị trường sao lại có những doanh nghiệp lúc nào cÅ©ng chắc chắn lời nhÆ° thế? Và tại sao chỉ người tiêu dùng Ä‘óng góp trong khi người tiêu dùng và doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cùng là hai đối tác trên thÆ°Æ¡ng trường?”, TS Ngô Trí Long đặt câu hỏi.

Má»™t vấn đề khác, theo TS Ngô Trí Long, trong khi người tiêu dùng còn khó khăn thì nên giảm mạnh chứ không phải “khóa van” quỹ bình ổn nhÆ° hiện nay.

“Phần tiền lẽ ra có thể giảm thêm cho người tiêu dùng thì nay lại bù vào quỹ bình ổn. Lúc này, người dân phải chi hÆ¡n 800 đồng/lít xăng cho quỹ bình ổn”, ông Long nói.

Vá»›i mức lợi nhuận bình ổn 300 đồng/lít xăng nhÆ° hiện nay thì doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu không bao giờ lá»—.

Lý giải vì sao giá xăng thế giá»›i giảm 40% nhÆ°ng giá xăng trong nÆ°á»›c chỉ giảm 20%, TS Ngô Trí Long cho rằng có hai nguyên nhân: má»™t là những loại thuế, phí hiện nay mà má»™t lít xăng phải “cõng”, hai là Ä‘óng góp cho quỹ bình ổn.

“Khi tăng thì tăng cao hÆ¡n hoặc tăng tÆ°Æ¡ng xứng giá thế giá»›i, nhÆ°ng khi giảm thì không bao giờ giảm tÆ°Æ¡ng xứng”, TS Ngô Trí Long nhận định.

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, vá»›i cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng dầu nhÆ° hiện nay thì phần thiệt luôn thuá»™c về người tiêu dùng, bất kể giá lên hay xuống.

Nên bỏ hẳn quỹ bình ổn?

Trao đổi vá»›i TTO, phó giáo sÆ° (PGS), TS Nguyá»…n Minh Phong, giảng viên ĐH Kinh tế (ĐHQG Hà Ná»™i) cho rằng có sá»± không rành mạch giữa các yếu tố cấu thành giá cÆ¡ sở.

Giá cÆ¡ sở không chỉ được cấu thành từ giá nhập khẩu mà còn có thêm các loại thuế, phí, quỹ bình ổn, lợi nhuận định mức.

“Do vậy, kể cả giá xăng dầu nhập khẩu xuống thấp mà những chi phí khác Ä‘iều chỉnh lên thì giá bán đến tay người dùng vẫn tăng”, ông Phong nói.

Theo PGS.TS Nguyá»…n Minh Phong, giá cÆ¡ sở chỉ nên được cấu thành từ giá nhập khẩu và các chi phí về kỹ thuật vận chuyển, không nên có các khoản thu của Nhà nÆ°á»›c và phần lãi của doanh nghiệp. “NhÆ° vậy sẽ minh bạch và giá cả sẽ thật sá»± lên xuống theo thị trường”, ông Phong nhận định.

PGS.TS Nguyá»…n Minh Phong cho rằng nên bỏ quỹ bình ổn xăng dầu vì nó không có tác dụng và làm nhiá»…u thị trường

Về quỹ bình ổn xăng dầu, PGS.TS Nguyá»…n Minh Phong cho biết "nên bỏ từ lâu má»›i Ä‘úng vì là tiền của dân mà dân chẳng được lợi gì”.

PGS.TS Nguyá»…n Minh Phong phân tích, về bản chất, quỹ bình ổn xăng dầu là tiền của người dân Ä‘óng vào để “lúc giá xăng thấp thì họ phải mua vá»›i giá cao và khi giá cao thì được hạ xuống má»™t tí”.

“Theo tôi, Ä‘ã đến lúc phải bỏ quỹ bình ổn xăng dầu vì không có tác dụng gì. ChÆ°a kể nó còn làm nhiá»…u thị trường”, PGS.TS Nguyá»…n Minh Phong kết luận.

Sẽ tiếp tục sá»­a đổi, bổ sung để hài hòa lợi ích Nhà nÆ°á»›c - người dân - doanh nghiệp

Trong phiên chất vấn ngày 11-6-2015, má»™t đại biểu quốc há»™i Ä‘ã đặt vấn đề về sá»± bất hợp lý cần phải thay đổi để minh bạch hÆ¡n, công bằng hÆ¡n, để đảm bảo hài lợi ích nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và người tiêu dùng trong cÆ¡ chế giá xăng dầu hiện nay.

Trả lời, bá»™ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng cho biết Ä‘iều hành giá xăng dầu bao giờ cÅ©ng phải kết hợp hài hòa lợi ích của Nhà nÆ°á»›c, người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Theo bá»™ trưởng Hoàng, nghị định 83 được thá»±c hiện từ tháng 11-2014, bên cạnh những mặt tốt thì vẫn còn những Ä‘iểm cần tiếp tục nghiên cứu để hoàn chỉnh, trong Ä‘ó có cả vấn đề xác định giá cÆ¡ sở, trong giá cÆ¡ sở có chi phí định mức và lợi nhuận định mức.

“Tôi xin được tiếp thu ý kiến của đại biểu và sẽ cùng vá»›i Bá»™ tài chính trong quá trình Ä‘iều hành giá xăng dầu sẽ phát hiện và đề xuất vá»›i Chính phủ những bất cập để nếu cần thiết thì có sá»± bổ sung, sá»­a đổi, để Ä‘áp ứng được mục tiêu nhÆ° đại biểu Ä‘ã nêu là kết hợp hài hòa ba lợi ích”, Bá»™ trưởng VÅ© Huy Hoàng nói.

Nguồn tin: TT