Nguồn: Daukhi

Nhiều ý kiến cho rằng nhiên liệu sinh học khó Ä‘áp ứng 1% nhu cầu xăng dầu cả nÆ°á»›c vào năm 2015 do DN chÆ°a được Æ°u Ä‘ãi, miá»…n giảm thuế khi sản xuất nhiên liệu này.

3 năm "dậm chân tại chá»—"

Nhiên liệu sinh học Ä‘ang ngày càng trở nên quan trọng trong việc góp phần giải quyết tình trạng khủng hoảng nhiên liệu và bảo vệ môi trường trên toàn thế giá»›i. Tại Việt Nam năm 2007, Chính phủ Ä‘ã phê duyệt "Đề án Phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015 tầm nhìn đến năm 2025", theo Ä‘ó mục tiêu đề ra đến năm 2015, sản phẩm nhiên liệu sinh học sẽ Ä‘áp ứng được 1% nhu cầu xăng dầu cả nÆ°á»›c và đến 2025 sẽ Ä‘áp ứng 5% nhu cầu.

 

Từ tháng 1/2010 Tập Ä‘oàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam cÅ©ng Ä‘ã Ä‘Æ°a xăng sinh học E5 (há»—n hợp của 95% xăng A92 vá»›i 5% ethanol), ra thị trường và tiêu thụ khá mạnh, thậm chí không đủ bán. Tuy vậy nhiều DN cho rằng đầu tÆ° sản xuất xăng sinh học hiện nay không thá»±c sá»± hấp dẫn. Lý do chính là các DN chÆ°a được Æ°u Ä‘ãi, miá»…n giảm thuế khi sản xuất nhiên liệu sinh học khiến họ gặp nhiều khó khăn.

Đề án Phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025 Ä‘ã đề ra các giải pháp để phát triển nhiên liệu sinh học tại Việt Nam, trong Ä‘ó về chính sách có nêu:

"Đổi má»›i cÆ¡ chế, chính sách về thuế, Æ°u tiên vay vốn và sá»­ dụng đất Ä‘ai để há»— trợ, khuyến khích và tạo Ä‘iều kiện thuận lợi cho các DN, các tổ chức, cá nhân trong nÆ°á»›c và quốc tế đầu tÆ° phát triển sản xuất nhiên liệu sinh học ở Việt Nam. Trong giai Ä‘oạn 2007 - 2015, đầu tÆ° sản xuất nhiên liệu sinh học được xếp vào danh mục lÄ©nh vá»±c được đặc biệt Æ°u Ä‘ãi đầu tÆ°. Các DN đầu tÆ° sản xuất nhiên liệu sinh học được miá»…n, giảm thuế thu nhập đối vá»›i sản phẩm là nhiên liệu sinh học theo quy định tại Nghị định số 24/2007/NĐ-CP ngày 14/02/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật thuế thu nhập doanh nghiệp. Các DN sản xuất nhiên liệu sinh học được hưởng các Æ°u Ä‘ãi tối Ä‘a về thuê đất, sá»­ dụng đất trong thời gian 20 năm. Nguyên liệu, linh kiện, máy móc, thiết bị phục vụ cho việc nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ sản xuất nhiên liệu sinh học được miá»…n thuế nhập khẩu. Nguyên liệu, linh kiện, máy móc, thiết bị phục vụ cho sản xuất nhiên liệu sinh học được hưởng thuế suất nhập khẩu ở mức thấp nhất".

Tuy nhiên đến nay Ä‘ã 3 năm trôi qua kể từ khi Đề án được phê duyệt, các chính sách Æ°u Ä‘ãi dành cho nhiên liệu sinh học vẫn chÆ°a có.

Chật vật

Má»™t DN sau khi tìm hiểu về sản xuất nhiên liệu sinh học cho biết: Sản xuất nhiên liệu sinh học khi má»›i bắt đầu, giá thành khá cao, do phải đầu tÆ° cho vùng nguyên liệu cùng các trang thiết bị sản xuất rất tốn kém. Trong khi Ä‘ó năng suất của vùng nguyên liệu lại phụ thuá»™c vào nhiều yếu tố nhÆ° giống, quy trình trồng và chăm sóc, thời tiết... Bên cạnh Ä‘ó nhiên liệu sinh học chỉ có thể vận chuyển bằng ôtô đến các Ä‘iểm bán chứ không thể vận chuyển bằng đường ống nhÆ° xăng dầu thông thường... Tất cả những Ä‘iều này Ä‘ã làm tăng chi phí Ä‘áng kể, khiến cho nhiên liệu sinh học khó cạnh tranh vá»›i xăng dầu thông thường, trong khi các chính sách Æ°u Ä‘ãi  cho nhà đầu tÆ° chÆ°a có, vì vậy không thể đầu tÆ°.

Ông Lê Xuân Trình - Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) Thành viên Tập Ä‘oàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam- DN sản xuất xăng E5 chia sẻ: Khó khăn lá»›n nhất của những Ä‘Æ¡n vị sản xuất, kinh doanh xăng sinh học hiện nay là do sản phẩm má»›i, chÆ°a có quy định Æ°u Ä‘ãi về thuế nên giá thành khó cạnh tranh vá»›i các sản phẩm truyền thống. Để  đầu tÆ° cho sản xuất xăng E5, PV Oil Ä‘ang tìm mọi cách để tiết giảm chi phí trong mọi khâu liên quan. Các Ä‘Æ¡n vị tham gia sản xuất, phân phối và bán lẻ nhiên liệu sinh học đều mong muốn nhận được những há»— trợ của Nhà nÆ°á»›c để thúc đẩy tiến trình này.

Việt Nam là quốc gia có tiềm năng lá»›n để sản xuất nhiên liệu sinh học, trong khi người dân cÅ©ng Ä‘ã nhận thức được tầm quan trọng và lợi ích của việc sá»­ dụng nhiên liệu sinh học.

Các DN cho rằng nếu họ được miá»…n giảm thuế, Æ°u Ä‘ãi về vay vốn, về sá»­ đụng đất... Ä‘úng nhÆ° trong Đề án phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025 mà Chính phủ Ä‘ã phê duyệt, chắc chắn sẽ đầu tÆ° để  sản xuất nhiên liệu sinh học. Bởi những chính sách này khá hấp dẫn và nhÆ° vậy sản xuất nhiên liệu sinh học sẽ phát triển mạnh mẽ, vá»›i sản lượng ngày càng nhiều, chất lượng tốt, qua Ä‘ó góp phần vào việc đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nÆ°á»›c và giảm ô nhiá»…m môi trường.

Tại Há»™i thảo: "Nhiên liệu sinh học cho vận tải: Tiềm năng - Ä‘iều kiện phát triển" ngày 26/10/2010, PGS TS Chu Tuấn Nhạ - Chủ tịch Há»™i đồng chính sách Khoa học và Công nghệ quốc gia cho biết, việc sản xuất nhiên liệu sinh học ở giai Ä‘oạn khởi đầu, giá thành sản xuất còn cao nên chÆ°a thể rẻ hÆ¡n xăng dầu truyền thống, vì thế ban đầu bao giờ cÅ©ng phải có chính sách khuyến khích của Nhà nÆ°á»›c nhÆ° giảm thuế, há»— trợ nghiên cứu... có nhÆ° vậy thì giá thành của nhiên liệu sinh học má»›i cạnh tranh được. Nhiều quốc gia trên thế giá»›i khi phát triển nhiên liệu sinh học đều khuyến khích thông qua những Æ°u Ä‘ãi về thuế, phí và các chính sách há»— trợ khác. Tại Hàn Quốc, lá»™ trình này  5 - 10 năm, sau  Ä‘ó giá thành của nhiên liệu sinh học hoàn toàn có thể cạnh tranh được vá»›i xăng dầu thông thường.

"Đẻ và quên nuôi"

Trong Đề án Phát triển nhiên liệu sinh học, Chính phủ cÅ©ng Ä‘Æ°a ra mục tiêu cụ thể cho từng giai Ä‘oạn, chẳng hạn nhÆ° đến năm 2010 phải xây dá»±ng xong hệ thống cÆ¡ chế, chính sách và văn bản quy phạm pháp luật nhằm tạo hành lang pháp lý để thu hút đầu tÆ°, khuyến khích sản xuất quy mô công nghiệp và sá»­ dụng nhiên liệu sinh học.

Chính phủ Ä‘ã giao cho Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng chủ trì, phối hợp vá»›i các Bá»™, ngành, địa phÆ°Æ¡ng và các tổ chức, cá nhân liên quan tổ chức thá»±c hiện có hiệu quả, Ä‘úng tiến Ä‘á»™ các ná»™i dung của Đề án, chủ trì xây dá»±ng danh mục được hưởng Æ°u Ä‘ãi đầu tÆ° trong lÄ©nh vá»±c phát triển nhiên liệu sinh học và cÆ¡ chế áp dụng chính sách Æ°u Ä‘ãi...

Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ°, Bá»™ Tài chính chủ trì, phối hợp vá»›i Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng và các Bá»™, ngành liên quan xây dá»±ng và ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các cÆ¡ chế, chính sách Æ°u Ä‘ãi về thuế; về đầu tÆ°, danh mục được hưởng Æ°u Ä‘ãi đầu tÆ° và cÆ¡ chế áp dụng chính sách Æ°u Ä‘ãi đối vá»›i các dá»± án sản xuất nhiên liệu sinh học.

NhÆ°ng đến nay Ä‘ã sang bÆ°á»›c sang năm 2011, theo Đề án là giai Ä‘oạn phải mở rá»™ng quy mô các cÆ¡ sở sản xuất nhiên liệu sinh học và mạng lÆ°á»›i phân phối cho mục Ä‘ích giao thông và sản xuất công nghiệp khác thì những nhiệm vụ của giai Ä‘oạn trÆ°á»›c vẫn chÆ°a được các Bá»™, ngành chức năng cụ thể hoá.

Đánh giá về thá»±c trạng sản xuất nhiên liệu sinh học 3 năm qua, các ý kiến đều cho rằng chúng ta vẫn chÆ°a xác định và ổn định được nguồn nguyên liệu. Lý do chính là chÆ°a có má»™t cÆ¡ chế, chính sách cụ thể để quy hoạch vùng nguyên liệu, gây tình trạng thiếu ổn định nguồn nguyên liệu. Nguồn nguyên liệu chính cho công nghiệp nhiên liệu sinh học Việt Nam trong 10 năm tá»›i vẫn chÆ°a được xác định cụ thể và quy hoạch vùng. Bên cạnh Ä‘ó là khung pháp lý về sá»­ dụng nguyên liệu sạch, chính sách khuyến khích đầu tÆ° vùng nguyên liệu, sản xuất, phân phối vẫn còn thiếu.

Quá trình xây dá»±ng ban hành các chính sách Æ°u Ä‘ãi, miá»…n giảm thuế chậm sẽ tác Ä‘á»™ng khiến cho sản xuất nhiên liệu sinh học gặp khó khăn và ảnh hưởng đến sá»± phát triển chung của chủ trÆ°Æ¡ng Ä‘úng. Nhiều ý kiến cho rằng vá»›i thá»±c trạng này, mục tiêu nhiên liệu sinh học Ä‘áp ứng 1% nhu cầu xăng dầu cả nÆ°á»›c vào năm 2015 khó thành hiện thá»±c.