Các biện pháp cấm váºn cá»§a Mỹ vá»›i Iran nhằm buá»™c nước này từ bá» chương trình hạt nhân Ä‘ã ảnh hưởng trá»±c tiếp tá»›i ngưá»i tiêu dùng Mỹ. Giá má»™t gallon xăng tại Mỹ hiện nay gần 4 USD (3,78 lít). Lệnh cấm váºn làm Iran giảm 300.000 thùng dầu xuất khẩu/ngày, tính ra, má»—i thùng dầu trên thị trưá»ng thế giá»›i phải tăng thêm 10 USD/thùng và má»—i ngưá»i tiêu dùng Mỹ phải chi thêm 25 cent/gallon.
Phát biểu trên tá» Christian Science Monitor, ông Bill Reinsch, Chá»§ tịch Há»™i đồng Ngoại thương quốc gia Mỹ, cho rằng lẽ ra Chính phá»§ Mỹ nên công khai vá»›i công chúng “cái giá phải trả” cá»§a lệnh cấm váºn và không thể chấp nháºn “sá»± giả vá» như không có hay lá» Ä‘i vấn đỠthiệt hại kinh tế”.
Trái lại, trong má»™t tuyên bố hồi tháng 3, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho rằng sau khi cân nhắc kỹ càng các yếu tố, trong Ä‘ó có tình trạng kinh tế toàn cầu, các nguồn cung cấp dầu thay thế cÅ©ng như chiến lược dá»± trữ cá»§a Mỹ và nhiá»u nước khác, có đủ Ä‘iá»u kiện để Mỹ cấm váºn dầu cùng vá»›i nhiá»u biện pháp cấm váºn khác vá»›i Iran.
Ông Reinsch cho rằng nhiá»u nghị sÄ© Mỹ rất sốt sắng vá»›i việc siết chặt cấm váºn dầu Iran nhưng cuối cùng lại than thở vá» giá xăng dầu tăng cao như thể hai vấn đỠnày không liên can gì vá»›i nhau. Riêng đối vá»›i ông Obama, giá dầu tăng ảnh hưởng đến sá»± phục hồi kinh tế lại có khả năng tác động xấu đến việc tái đắc cá» tổng thống trong năm nay. Ông Obama Ä‘ang vướng vào vòng lẩn quẩn vá»›i 3 mục tiêu: ngăn Iran sở hữu vÅ© khí hạt nhân, phục hồi kinh tế và tái đắc cá», mà đạt được mục tiêu này lại kéo chệch hướng mục tiêu khác.
Tại Pháp, cÅ©ng do lệnh cấm váºn, giá dầu tăng đẩy giá xăng lên 5,54 USD/gallon. Trong bối cảnh Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy Ä‘ang cần sá»± á»§ng há»™ cá»§a cá» tri khi cuá»™c bầu cá» tổng thống đến gần, ông chỉ còn biết mở cá»a kho dầu dá»± trữ để “hạ há»a” dân chúng. Vá» mặt nguyên tắc, Pháp phải tham khảo Mỹ và Anh cùng vá»›i CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế (IEA) má»›i có thể mở kho dá»± trữ dầu.
Trong khi Ä‘ó, quan Ä‘iểm cá»§a IEA là chưa đến mức phải dùng dầu dá»± trữ vì Saudi Arabia có thể bù vào sản lượng dầu thiếu hụt từ Iran. Thế nhưng, Saudi Arabia thuá»™c OPEC và khối này không thể dá»… dàng để các thành viên tăng sản lượng khai thác má»™t cách tùy tiện. Theo các nhà phân tích, giả sá» Mỹ, Anh và Pháp có mở kho dầu dá»± trữ Ä‘i nữa thì giá dầu thế giá»›i chỉ có thể giảm nhiệt trong má»™t thá»i gian ngắn sau Ä‘ó tăng trở lại vì kho dá»± trữ cá»§a các nước này chỉ đủ dùng trong vòng 2 tháng.
Vá»›i khối EU nói chung, lệnh cấm váºn dầu Iran bắt đầu có hiệu lá»±c từ tháng 7 Ä‘ang đặt ra nhiá»u ná»—i lo. Trước hết là chính Iran Ä‘ã tuyên bố ngừng bán dầu cho EU kể từ tháng 2, chứ không đợi đến lệnh cấm váºn cá»§a EU có hiệu lá»±c, Ä‘ã làm thiếu hụt Ä‘áng kể nguồn cung cho EU. Ná»n kinh tế khó khăn cá»§a nhiá»u nước thành viên EU càng làm cho há» khó có thể xoay xở tìm nguồn dầu khác thay thế dầu nháºp khẩu từ Iran. Italia, Tây Ban Nha và Hy Lạp là 3 nước khó khăn nhất do cấm váºn dầu từ Iran vì cả 3 tiêu thụ lượng dầu EU nháºp khẩu từ Iran.
Riêng từ phía bị cấm váºn, cần nhá»› lại lệnh cấm váºn dầu Mỹ áp đặt lên Iraq kéo dài từ năm 1991 đến năm 2003. Lệnh cấm váºn này không há» làm chính phá»§ cá»§a ông Saddam Hussein lung lay mà chỉ làm cho ngưá»i dân Iraq hứng chịu má»i háºu quả. Trẻ em suy dinh dưỡng nặng và bệnh táºt do thiếu lương thá»±c và thuốc men.
Sai lầm như váºy Ä‘ang được lặp lại trong bối cảnh thế giá»›i Ä‘ang cần dầu để khôi phục kinh tế.
Nguồn tin: SGGP