Trong vài năm qua, đã có rất nhiều tin đồn về thời điểm nhu cầu dầu toàn cầu sẽ đạt mức cao nhất trước khi bước vào giai đoạn suy giảm. Một số cơ quan năng lượng bi quan như IEA đã dự đoán mức đỉnh đã đến gần trong khi những cơ quan lạc quan hơn như EIA cho rằng thời điểm đó còn phải mất hàng thập kỷ nữa. Quả thật, nhu cầu dầu đạt đỉnh dự kiến sẽ là tâm điểm tranh cãi khi COP28 được tổ chức tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất từ ngày 30 tháng 11 đến ngày 12 tháng 12 năm 2023. Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều điều được nói về vấn đề lớn mà ai cũng cố tình tránh thảo luận đến, đó là: liệu quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu có đang mang lại kết quả trong nỗ lực cắt giảm phát thải khí nhà kính nhằm ngăn chặn các kịch bản biến đổi khí hậu thảm khốc.
Chà, một số chuyên gia về năng lượng và khí hậu đã cân nhắc và dự đoán là tốt cho những người yêu thích năng lượng sạch. Công ty tư vấn năng lượng Na Uy Rystad Energy cho biết thế giới đang tiến rất gần đến điểm uốn của lượng khí thải carbon dioxide (CO2) từ nhiên liệu hóa thạch, công ty này dự đoán lượng khí thải sẽ đạt đỉnh chỉ sau hai năm nữa. Theo Rystad, lượng khí thải CO2 toàn cầu dự kiến sẽ đạt khoảng 39 gigaton mỗi năm (Gtpa) vào năm 2025 trước khi chuyển sang mức giảm ổn định hàng năm theo quỹ đạo toàn cầu hiện tại của các chính sách, dự án, xu hướng ngành và tiến bộ công nghệ dự kiến đã được công bố. Công ty lưu ý rằng lượng khí thải đã đạt mức cao kỷ lục vào năm 2022 sau khi nhiều quốc gia từ bỏ các mục tiêu về khí hậu và chuyển sang sử dụng nhiên liệu thải nhiều carbon hơn như một giải pháp ngắn hạn cho cuộc khủng hoảng an ninh năng lượng của họ sau cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine.
Trong một thời gian, việc hạn chế phát thải khí nhà kính hầu như không phải là ưu tiên hàng đầu đối với châu Âu đang ‘đói’ năng lượng. Theo báo cáo của Tổ chức Nghiên cứu Nhà quan sát, sự gián đoạn nguồn cung năng lượng do cuộc chiến của Nga ở Ukraine gây ra đã khiến giá LNG thậm chí còn cao hơn, khiến than đá trở thành lựa chọn duy nhất cho nguồn điện có thể điều động được và giá cả phải chăng ở phần lớn châu Âu, kể cả các thị trường khó tính ở Tây Âu và Bắc Âu. Mỹ có chính sách rõ ràng để loại bỏ than. Đột nhiên, các mỏ than và nhà máy điện bị đóng cửa 10 năm trước bỗng mở cửa trở lại vào thời điểm mà các nhà quan sát trong ngành gọi là “mùa xuân” cho các nhà máy nhiệt điện than của Đức. Đó là một sự thay đổi lớn khi mục tiêu của Đức là loại bỏ dần nguồn điện được sản xuất từ than vào năm 2038.
Các nước châu Âu khác như Áo, Ba Lan, Hà Lan và Hy Lạp cũng khởi động lại các nhà máy than của họ.
May thay, sự thúc đẩy rộng hơn hướng tới năng lượng sạch vẫn còn tồn tại ngay cả khi nhiên liệu hóa thạch sẵn sàng duy trì là nguồn năng lượng sơ cấp hàng đầu thế giới trong nhiều thập kỷ. Theo phân tích của Rystad, lượng khí thải CO2 trực tiếp từ sản xuất điện và nhiệt sẽ đạt đỉnh trong năm nay. Mặc dù mức giảm ban đầu sẽ ở mức tối thiểu nhưng dự kiến nó sẽ lấy đà trong những năm tới và trở thành động lực đáng kể giúp giảm tổng lượng khí thải CO2 từ tất cả các lĩnh vực vào năm 2025.
''Lượng khí thải CO2 từ nhiên liệu hóa thạch đạt đỉnh trong vòng hai năm tới là một thành tựu nổi bật toàn cầu, đặc biệt khi xem xét các rào cản trong chuỗi cung ứng hiện nay và tập trung cao độ vào an ninh năng lượng. Artem Abramov, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu công nghệ sạch tại Rystad Energy, cho biết nếu ngành này có thể duy trì đà tăng trưởng này thì mức nóng lên toàn cầu dưới 2 độ C là trong tầm tay.
Lượng phát thải của Trung Quốc sắp bước vào giai đoạn suy giảm cuối cùng
Sự lạc quan của Rystad về biến đổi khí hậu không phải là duy nhất. Carbon Brief đã báo cáo các thành phố của Trung Quốc khó có thể sớm được tận hưởng không khí trong lành như họ đã có trong thời gian đất nước thực hiện các lệnh phong tỏa liên quan đến Covid với lượng khí thải ngày càng tăng từ mức thấp nhất của thời dịch Covid. Tuy nhiên, Carbon Brief cho biết lượng khí thải CO2 của Trung Quốc sẽ bắt đầu giảm vào đầu năm 2024 và có thể phải đối mặt với sự suy giảm mang tính cơ cấu nhờ sự tăng trưởng trong việc lắp đặt các nguồn năng lượng carbon thấp mới. Trang web có trụ sở tại Anh này cho biết tăng trưởng năng lượng carbon thấp sẽ đủ để bù đắp nhu cầu điện ngày càng tăng của Trung Quốc sau năm 2024 nếu lợi ích than không cản trở việc mở rộng công suất gió và mặt trời của đất nước.
Trong khi đó, tổ chức cố vấn về khí hậu Ember đã dự đoán rằng lượng khí thải từ ngành điện toàn cầu có thể đạt đỉnh trong năm nay phần lớn nhờ vào sự gia tăng năng lượng gió và năng lượng mặt trời. Nhưng đây mới là yếu tố chính: Ember cho biết sự tăng trưởng của năng lượng tái tạo nhanh đến mức gần đạt được tiêu chuẩn cao nhất đặt ra cho hành tinh để đạt được lộ trình 1,5 độ C. Ember tiết lộ rằng năng lượng gió và năng lượng mặt trời đã tăng lên tổng cộng 14,3% nguồn điện năng của thế giới, tăng từ mức 12,8% vào năm ngoái.
Nhưng không phải ai cũng lạc quan như vậy. Theo Liên Hợp Quốc, lượng khí thải toàn cầu dự kiến sẽ giảm chỉ 2% so với mức năm 2019 vào năm 2030, một mức gần như không đủ để ngăn chặn những tác động tồi tệ nhất của hiện tượng nóng lên toàn cầu. Liên Hợp Quốc cho biết lượng khí thải toàn cầu phải giảm 43% so với mức năm 2019 để thế giới duy trì mục tiêu 1,5 độ C mà Thỏa thuận Paris đã đề ra.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết: “Tham vọng toàn cầu đã bị đình trệ trong năm qua và các kế hoạch khí hậu quốc gia đang rất sai lệch so với khoa học. Khoảng cách giữa sự cần thiết và hành động đang trở nên đáng sợ hơn bao giờ hết.”
Nguồn tin: xangdau.net
