Khi ồn ào lắng xuống sau một năm đầy biến động của các cuộc bầu cử, căng thẳng địa chính trị và các cuộc tranh luận toàn cầu về khí thải, năm 2025 có vẻ sẽ là năm then chốt trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, đảm bảo sự ổn định năng lượng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Đối với các chính phủ trên khắp thế giới, thời điểm này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng để đẩy nhanh các nỗ lực đã được cân nhắc trong nhiều năm nhưng phần lớn vẫn chưa được thực hiện. Trong khi các vấn đề như chi phí sinh hoạt và căng thẳng địa chính trị đã thống trị các tiêu đề vào năm 2024, thì rõ ràng đã đến lúc phải hành động để ứng phó với biến đổi khí hậu.
Năm nay là năm diễn ra các cuộc bầu cử quan trọng, với gần một nửa dân số thế giới đi bỏ phiếu tại hơn 60 quốc gia, bao gồm một số quốc gia thuộc Liên minh châu Âu. Bất chấp tính cấp thiết của hành động vì khí hậu, hầu hết các chiến dịch đều gạt vấn đề môi trường sang một bên để ưu tiên mối quan tâm cấp bách hơn, chẳng hạn như lạm phát, giá năng lượng và an ninh quốc gia. Mặc dù cử tri thường ưu tiên các vấn đề ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của họ, nhưng việc tiếp tục bỏ bê hành động vì khí hậu này có nguy cơ gây gánh nặng cho các thế hệ tương lai với những thách thức môi trường thậm chí còn nghiêm trọng hơn. Mọi sự chú ý đang đổ dồn vào Hoa Kỳ, và câu hỏi vẫn là liệu chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump có quay lưng lại với các cam kết về khí hậu của quốc gia này hay không.
Một thời điểm quan trọng vào cuối năm 2024 là kết thúc hội nghị thượng đỉnh COP29 tại Baku, Azerbaijan, nơi các nhà lãnh đạo thế giới nhóm họp để thảo luận về tương lai của hệ thống năng lượng toàn cầu.
Hội nghị thượng đỉnh COP29 đã nhấn mạnh đến ngã ba đường quan trọng mà hệ thống năng lượng thế giới đang phải đối mặt, với tài chính khí hậu nổi lên như một chủ đề trung tâm. Một trong những kết quả là cam kết từ các quốc gia phát triển sẽ tài trợ 300 tỷ đô la tài chính khí hậu hàng năm vào năm 2035 — gấp ba lần mục tiêu hiện tại, mặc dù vẫn thấp hơn nhiều so với mức 1,3 nghìn tỷ đô la mỗi năm mà các quốc gia đang phát triển yêu cầu. Cam kết này nhằm hỗ trợ các nền kinh tế mới nổi trong quá trình chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch, tăng khả năng phục hồi trước tác động của khí hậu và giải quyết các tổn thất cũng như thiệt hại do thiên tai gây ra. Đây là một bước đi đúng hướng; tuy nhiên, như thường lệ, thách thức thực sự sẽ nằm ở việc biến những cam kết này thành những hành động cụ thể, có thể đo lường được.
Năm 2025 sẽ là năm mà quá trình chuyển đổi này phải bắt đầu một cách nghiêm túc. Đến tháng 2 năm sau, các quốc gia dự kiến sẽ nộp Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) đã cập nhật, nêu rõ cách họ sẽ giảm phát thải và thích ứng với tác động của khí hậu. Các kế hoạch hiện tại còn thiếu sót đáng kể, như đã nêu trong Báo cáo tổng hợp Đóng góp do quốc gia tự quyết định năm 2024 của Liên hợp quốc. Vòng tiếp theo của các kế hoạch khí hậu quốc gia phải thể hiện sự gia tăng đáng kể về cả hành động và tham vọng về khí hậu. Chính phủ phải thực hiện các cam kết đã đưa ra tại COP29, đảm bảo rằng cả cam kết tài chính khí hậu và các mục tiêu giảm phát thải đầy tham vọng đều được thực hiện đầy đủ.
Việc cân bằng an ninh năng lượng với các mục tiêu chuyển đổi năng lượng đòi hỏi phải giải quyết cả nhu cầu ngắn và dài hạn. Dầu khí sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu năng lượng toàn cầu trong nhiều thập kỷ. Mặc dù nhu cầu dầu có thể đạt đỉnh trong thập kỷ tới, nhưng hơn một nửa lượng dầu tiêu thụ hiện nay vẫn cần thiết vào năm 2050. Tuy nhiên, năng lượng tái tạo được coi là chìa khóa để đạt được năng lượng dài hạn, an toàn, đáng tin cậy và giá cả phải chăng. Theo báo cáo Kịch bản năng lượng toàn cầu 2024 của Rystad Energy, hơn 90% dân số toàn cầu sống ở những khu vực mà các nguồn tài nguyên tái tạo có thể đáp ứng hoặc vượt nhu cầu năng lượng trong tương lai, trong khi hơn 80% sống ở các quốc gia phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu. Năng lượng tái tạo cung cấp nguồn cung năng lượng phi tập trung, ổn định và có nguồn gốc tại địa phương, giảm sự phụ thuộc vào thị trường toàn cầu biến động và cải thiện an ninh năng lượng.
Tóm lại, mặc dù ồn ào có thể lắng xuống sau các sự kiện năm 2024, nhưng nhiệm vụ phía trước chỉ mới bắt đầu. Các chính phủ phải nắm bắt thời cơ vào năm 2025, cam kết hành động mạnh mẽ để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang tương lai năng lượng bền vững. Điều này có thể đạt được nếu các khoản đầu tư, chính sách và cải cách quy định phù hợp được đưa ra — và các giải pháp sẽ cần được điều chỉnh theo bối cảnh riêng của từng quốc gia.
Tại Rystad Energy, chúng tôi hiểu được sự phức tạp của hệ thống năng lượng toàn cầu và các con đường khác nhau để đạt được mức phát thải ròng bằng 0. Rystad Energy theo dõi tất cả các nguồn năng lượng, từ sản xuất đến tiêu thụ, cung cấp dữ liệu đáng tin cậy, dự báo và tư vấn chiến lược giúp các chính phủ và công ty lập kế hoạch cho tương lai. Sứ mệnh của Rystad Energy là hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng có trách nhiệm, đảm bảo năng lượng có thể tiếp cận được với tất cả mọi người trong khi vẫn đạt được các mục tiêu đầy tham vọng về khí hậu.
Nguồn tin: xangdau.net/Rystad Energy
