Mọi thÆ°Æ¡ng nhân là doanh nghiệp (DN) đều có quyền kinh doanh xăng dầu. Nhà nÆ°á»›c bỏ quy định khống chế số lượng các DN đầu mối kinh doanh, xuất nhập khẩu, sản xuất xăng dầu.

Giá bán lẻ xăng dầu được công khai về cÆ¡ chế Ä‘iều chỉnh, tần suất Ä‘iều chỉnh phù hợp vá»›i diá»…n biến giá thế giá»›i và công khai, minh bạch để mọi đối tượng có thể giám sát... Đây là những Ä‘iểm má»›i trong dá»± thảo nghị định thay thế NĐ 55/2007/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu vừa được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng trình Chính phủ, sau khi Ä‘ã tham khảo ý kiến của các cÆ¡ quan liên quan.

Siết chặt quản lý đại lý xăng dầu

Để khắc phục những bất cập trong cÆ¡ chế Ä‘iều hành xăng dầu thời gian qua, má»™t trong những Ä‘iểm quan trọng của dá»± thảo nghị định kinh doanh xăng dầu má»›i là việc Nhà nÆ°á»›c mở rá»™ng đối tượng được quyền tham gia kinh doanh XNK xăng dầu. Theo Ä‘ó, thay vì chỉ có vẻn vẹn 11 đầu mối kinh doanh xăng dầu trÆ°á»›c Ä‘ây đều là các DN nhà nÆ°á»›c, quy chế má»›i cho phép thÆ°Æ¡ng nhân chỉ cần là DN (không bắt buá»™c phải là DN nhà nÆ°á»›c) đều được cấp giấy phép kinh doanh XNK xăng dầu.

Tuy nhiên, DN phải Ä‘áp ứng đủ các Ä‘iều kiện kinh doanh nhÆ° có cÆ¡ sở vật chất kinh doanh xăng dầu (cầu cảng chuyên dụng, kho tiếp nhận xăng dầu, phÆ°Æ¡ng tiện vận tải xăng dầu thuá»™c sở hữu của DN, đồng sở hữu hoặc thuê dài hạn).

Đối vá»›i các tổng đại lý, đại lý, cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu, dá»± thảo NĐ má»›i quy định: "Tổng đại lý chỉ được ký hợp đồng làm tổng đại lý cho má»™t thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối; đại lý chỉ được ký hợp đồng là đại lý bán lẻ xăng dầu cho má»™t tổng đại lý hoặc má»™t thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối; cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu thuá»™c hệ thống phân phối của thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối nào phải chịu sá»± kiểm soát của thÆ°Æ¡ng nhân Ä‘ó".

Quy định nhÆ° vậy là để chọn được thÆ°Æ¡ng nhân có năng lá»±c tham gia thị trường, ràng buá»™c chặt hÆ¡n quyền và nghÄ©a vụ của thÆ°Æ¡ng nhân trong quá trình kinh doanh, khắc phục được tình trạng thÆ°Æ¡ng nhân cho thuê, mượn giấy chứng nhận đủ Ä‘iều kiện kinh doanh xăng dầu, Ä‘ã từng gây khó khăn trong công tác quản lý và xá»­ lý vi phạm trÆ°á»›c Ä‘ây.

Bên cạnh Ä‘ó, để thu hút và tận dụng các nguồn lá»±c xã há»™i, tránh đầu tÆ° tràn lan, trùng lắp giữa quy hoạch phát triển hệ thống kinh doanh xăng dầu vá»›i quy hoạch cÆ¡ sở hạ tầng của các ngành khác, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng đề xuất cho phép các DN kinh doanh dịch vụ cho thuê cầu cảng, kho chứa xăng dầu được tá»± quyết định quy mô đầu tÆ° phù hợp.

Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - cho biết: Theo cam kết song phÆ°Æ¡ng và Ä‘a phÆ°Æ¡ng, VN không mở cá»­a thị trường dịch vụ phân phối xăng dầu, vì vậy cần tận dụng cÆ¡ há»™i để các DN trong nÆ°á»›c phát triển hệ thống phân phối thông qua đầu tÆ°, xây dá»±ng thêm nhiều cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu theo quy hoạch, chuẩn bị đầy đủ các tiền đề vật chất cho thời gian tiếp theo khi VN buá»™c phải mở cá»­a thị trường.

3 nguyên tắc quản lý giá

Cùng vá»›i việc tăng thêm nguồn cung là các DN đầu mối NK kinh doanh xăng dầu, theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, NĐ 55 của Chính phủ chỉ Ä‘Æ°a ra má»™t nguyên tắc chung là "AÁp dụng nguyên tắc giá bán xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường, do thÆ°Æ¡ng nhân kinh doanh XNK xăng dầu hoặc thÆ°Æ¡ng nhân sản xuất, chế biến xăng dầu quyết định sau khi ná»™p các loại thuế, phí theo quy định của pháp luật".

Theo dá»± thảo NĐ má»›i, bá»™ Ä‘ã cụ thể hoá thành 3 nguyên tắc quản lý giá, trên cÆ¡ sở Ä‘Æ°a ra công thức tính giá. Cụ thể, liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng thống nhất Ä‘Æ°a ra các trường hợp Ä‘iều chỉnh tăng, giảm giá tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i các mức biến Ä‘á»™ng giá cÆ¡ sở đến 7%, từ trên 7% đến 12% và trên 12% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, theo Ä‘ó, quy định khoảng cách giữa 2 lần tăng, giảm giá là 20 ngày.

Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho rằng, quy định này sẽ có Æ°u Ä‘iểm là tăng quyền và trách nhiệm cho DN đầu mối trong việc quyết định giá bán. CÆ¡ quan quản lý (liên bá»™) thá»±c hiện quyền giám sát và chỉ can thiệp khi giá biến Ä‘á»™ng lá»›n thông qua sá»­ dụng quỹ bình ổn giá hoặc khi giá biến Ä‘á»™ng bất thường, ảnh hưởng đến tình hình KT-XH thông qua các biện pháp hành chính, tài chính, tiền tệ... theo quy định của pháp luật về bình ổn giá, giảm thiểu các tác nghiệp quản lý hành chính trong các lần Ä‘iều chỉnh giá.

Tuy vậy, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng băn khoăn về đề nghị quy định khoảng cách giữa 2 lần Ä‘iều chỉnh giá 20 ngày là quá dài, làm cho giá bán trong nÆ°á»›c không theo kịp vá»›i diá»…n biến giá thế giá»›i, dẫn đến mức Ä‘iều chỉnh má»—i lần sẽ lá»›n, gây tác Ä‘á»™ng xấu đến nền kinh tế...

Theo bá»™, quy định khoảng cách giữa 2 lần tăng, giảm giá 10 ngày là phù hợp. Đối vá»›i thuế NK xăng dầu, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng đề nghị cần ổn định mức thuế suất thuế NK trong má»™t khoảng thời gian nhất định, tiến tá»›i áp dụng mức thuế NK tuyệt đối (đồng/lít/kg). Hiện nay, nhiều nÆ°á»›c trên thế giá»›i Ä‘ã áp dụng mức thuế NK tuyệt đối. HÆ¡n nữa, theo cam kết há»™i nhập VN phải thá»±c hiện lá»™ trình giảm thuế NK và Ä‘Æ°a xăng dầu ra khỏi danh mục loại trừ hoàn toàn.

laodong