TS Nguyá»…n Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính), nêu quan Ä‘iểm nhÆ° trên khi nói về hiệu quả thá»±c sá»± của Quỹ Bình ổn giá xăng dầu

Phóng viên: ThÆ°a ông, nhìn vào bản chất thật, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu (BOG) có hiệu quả trong việc bình ổn giá?

- TS Nguyá»…n Đức Độ: Bình ổn tức là khi giá thế giá»›i lên, ta giữ giá trong nÆ°á»›c không quá cao bằng cách xả quỹ; lúc giá thế giá»›i xuống, ta trả lại quỹ thông qua trích lập ở giá xăng. NhÆ° vậy, giá xăng sẽ ổn định ở mức nào Ä‘ó. Nói thế tức là Quỹ BOG chỉ hiệu quả khi thị trường lên xuống má»™t cách nhịp nhàng trong chu kỳ ngắn và có thể dá»± báo được. Còn nếu thị trường diá»…n biến theo má»™t chiều lên hoặc xuống trong thời gian dài và mức Ä‘á»™ tăng, giảm lá»›n thì dùng BOG rất khó để giữ được sá»± bình ổn của thị trường. Mà bản chất thị trường là mang tính chất đầu cÆ¡; khi lên thì rất nhanh - mạnh, xuống thì “không phanh”. BOG chỉ làm chậm tiến trình Ä‘iều chỉnh giá lại thôi. Cho nên xét về mặt logic kinh tế thì BOG nếu sá»­ dụng trong trường hợp thị trường diá»…n biến theo má»™t chiều trong nhiều tháng là không hợp lý.

TS Nguyá»…n Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính)

Tức là nhÆ° thời Ä‘iểm hiện nay, giá xăng thế giá»›i giảm liên tục, mức giảm cÅ©ng Ä‘áng kể trong khi chúng ta vẫn duy trì trích quỹ là không Ä‘úng?

- Rất khó để có thể khẳng định quyết định trích BOG vào thời Ä‘iểm nào Ä‘ó là Ä‘úng hay sai bởi chúng ta không dá»± báo chính xác được thị trường sẽ diá»…n biến thế nào do còn ảnh hưởng nhiều yếu tố địa chính trị, kinh tế - xã há»™i... NhÆ° hiện nay, nếu chúng ta cứ trích lập quỹ, má»™t thời gian nhất định sau khi xăng dầu thế giá»›i tăng giá, chúng ta có phần dá»± trữ để bù đắp thì trích quỹ là Ä‘úng. NhÆ°ng nếu giá xăng cứ tiếp tục Ä‘à giảm thì trích quỹ nhÆ° vậy là sai. Nó dẫn đến tình huống người tiêu dùng mất kiên nhẫn và bức xúc bởi sao cứ trích quỹ hoài mà không được giảm giá nhiều. Họ sẽ đặt câu hỏi nếu giá xăng xuống rồi nằm chết “gí” á»Ÿ Ä‘ó mãi không lên thì sao?

Giá xăng RON 92 được Ä‘iều chỉnh giảm 768 đồng/lít vào chiều 19-8 Ảnh: TẤN THẠNH

HÆ¡n nữa, cần nhìn nhận ở Ä‘ây là vấn đề lợi ích chứ không phải vấn đề kinh tế. Người tiêu dùng và doanh nghiệp chắc chắn có quan Ä‘iểm khác nhau. Người tiêu dùng muốn giá xăng dầu giảm thì phải giảm Ä‘úng vá»›i giá thế giá»›i, còn lúc giá lên má»›i cần BOG để trợ giúp. Còn doanh nghiệp thì có thể lúc giá lên, họ không thích BOG nhÆ°ng lúc giá xuống, họ lại thích. Tồn tại BOG là tồn tại mâu thuẫn lợi ích.

Vậy theo ông, nên ứng xá»­ vá»›i công cụ mang danh nghÄ©a bình ổn giá này ra sao?

- Nói chung là công cụ bình ổn này không làm được nhiệm vụ của nó trong nhiều trường hợp diá»…n biến thá»±c tế của thị trường. Nó chỉ hiệu quả khi diá»…n biến thị trường theo chu kỳ có thể dá»± Ä‘oán trÆ°á»›c. Má»™t khi không dá»± Ä‘oán được thì không hiệu quả. Do Ä‘ó, quan Ä‘iểm của tôi là không nên duy trì BOG.

Nguồn tin: NLD