Bên hàng lang Quốc há»™i sáng 25/10, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÅ© Văn Ninh Ä‘ã khẳng định vá»›i báo chí lợi ích của quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Mặc dù kết quả giám sát của Ban Dân nguyện được công bố ngay trÆ°á»›c kỳ họp cho thấy không có căn cứ để lập quỹ này.

Người đứng đầu ngành tài chính cÅ©ng chia sẻ vá»›i báo chí má»™t số vấn đề xung quanh quan ngại chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng quá cao trong tháng này và những biện pháp kiểm soát lạm phát trong thời gian tá»›i.

ChÆ°a chuẩn chứ không sai trái

ThÆ°a ông, theo kết quả giám sát của Ban dân nguyện thì cá»­ tri Ä‘ã kiến nghị xem xét, bãi bỏ quỹ bình ổn giá xăng dầu, Quan Ä‘iểm của ông về việc này nhÆ° thế nào?

Trong Pháp lệnh Giá quy định Chính phủ được áp dụng các biện pháp để bình ổn giá thì đấy cÅ©ng là má»™t biện pháp để bình ổn giá xăng dầu, khi mà thấy cần thiết. NhÆ°ng mà người ta (Ban Dân nguyện – PV) cÅ©ng không nói gay gắt. Trong Ban Dân nguyện người ta chỉ nói chÆ°a thật chuẩn thôi, phải xem lại chứ không phải là sai trái.

Mục tiêu Chính phủ lập ra quỹ Ä‘ó là để bình ổn giá. NhÆ° các nÆ°á»›c thì xăng dầu của mình vẫn phải nhập là chủ yếu. Sau khi có nhà máy lọc dầu Dung Quất vào rồi, lượng nhập vẫn phải tá»›i 70% mà bây giờ cÆ¡ chế của mình là Ä‘i theo thị trường, ngay cả quản lý nhà máy lọc dầu Dung Quất cÅ©ng phải mua bán theo giá thị trường cho nên nó phụ thuá»™c vào thị trường thế giá»›i rất lá»›n.

Mà giá thị trường thế giá»›i thì các bạn để ý xem biến Ä‘á»™ng rất lá»›n, có khi hàng giờ chứ không phải hàng ngày. NhÆ°ng nếu mình cứ Ä‘i theo, thả nổi nhÆ° thế thì phải Ä‘iều chỉnh thường xuyên, gây ra má»™t tâm lý rất là không tốt. Cho nên mình muốn Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu phải có thời hạn nhất định. Vì vậy, mình dùng quỹ này để can thiệp vào.

NhÆ°ng nhiều ý kiến cho rằng khi giá xăng dầu tăng hay giảm thì khách hàng vẫn phải trả thêm từ 300 - 500 đồng/lít để Ä‘Æ°a vào quỹ. Song, việc quản lý, sá»­ dụng quỹ cÅ©ng nhÆ° việc khách hàng được hưởng lợi từ quỹ này nhÆ° thế nào thì không rõ?

Bây giờ mình phải đặt mục tiêu quỹ Ä‘ó là cái gì và so sánh vá»›i mục tiêu xem mình đạt được chÆ°a. NhÆ° hiện nay là đạt được mục tiêu rồi còn gì nữa.

Ví dụ nhÆ° đầu năm, khi giá cả có chiều hÆ°á»›ng khác thường, chÆ°a phải là đặc biệt nhÆ°ng thấy có dấu hiệu khác thường thì Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã dùng quỹ này rồi. Hiện tại cÅ©ng Ä‘ang phải dùng quỹ này để giữ giá từ nay đến cuối năm làm sao cho đừng tác Ä‘á»™ng lá»›n quá đến giá nữa.

Trong tháng trÆ°á»›c và tháng này, nếu bình thường cứ để cho doanh nghiệp tá»± Ä‘iều hành thì người ta Ä‘ã tăng giá rồi. NhÆ°ng những thời Ä‘iểm nhÆ° thế này cÅ©ng yêu cầu doanh nghiệp không được Ä‘iều chỉnh. Nhìn tổng thể mà nói là cÅ©ng có xu hÆ°á»›ng nhích lên má»™t chút, trong giai Ä‘oạn trÆ°á»›c. Còn giai Ä‘oạn bây giờ nó lại có biến Ä‘á»™ng về giá xăng dầu thế giá»›i  thì Nhà nÆ°á»›c không tăng giá. Đấy là má»™t biện pháp để bình ổn mà dùng quỹ này để bình ổn thá»±c ra cÅ©ng là lợi ích chung thôi.

Ví dụ thời Ä‘iểm hiện nay chẳng hạn, nếu bây giờ mình cho Ä‘iều chỉnh giá thì nó lại tác Ä‘á»™ng dây chuyền đến các giá hàng hóa khác. Cho nên Nhà nÆ°á»›c chỉ đạo các doanh nghiệp không Ä‘iều chỉnh. Tại vì xăng dầu là mặt hàng vô cùng nhạy cảm vá»›i sản xuất và tiêu dùng, nó tác Ä‘á»™ng tÆ°Æ¡ng đối lá»›n cả về mặt thá»±c tế giá cả lẫn tâm lý. Do Ä‘ó Nhà nÆ°á»›c phải quản lý, khẳng định mặt hàng Ä‘ó Nhà nÆ°á»›c phải có sá»± quản lý. Dùng Quỹ bình ổn để quản lý là sá»± chủ Ä‘á»™ng. Mình Ä‘i theo thị trường nhÆ°ng mà xóa bỏ bao cấp, không thể có chuyện giá lên thì bù lá»— nặng nhÆ° những năm trÆ°á»›c mình Ä‘ã Ä‘iêu đứng vì chuyện bù lá»— Ä‘ó rồi.

Còn lo ngại không minh bạch thì từ xÆ°a đến nay vẫn công bố công khai trích má»—i lít là bao nhiêu đấy chứ.

ThÆ°a ông, bên cạnh ý kiến của dân thì chính doanh nghiệp cÅ©ng cho rằng hiện nay, việc trích lập quỹ chÆ°a giải quyết bình ổn giá nhÆ°ng lại có thể dẫn đến Ä‘á»™c quyền, tiêu diệt cạnh tranh trong kinh doanh xăng dầu?

Trong quy định có nói quỹ này không được dùng vào bất kỳ việc gì khác cả, chỉ để sá»­ dụng bình ổn giá xăng dầu thôi. Sau này quyết toán anh nào làm sai anh Ä‘ó phải chịu trách nhiệm trÆ°á»›c pháp luật.

Há»— trợ trá»±c tiếp cho người nghèo về Ä‘iện

ThÆ°a ông, CPI tháng 10 Ä‘ã vượt trên 1% và những tháng cuối năm thường có xu hÆ°á»›ng tăng cao. Vậy sẽ có những giải pháp kiểm soát nào để có thể đạt mục tiêu 7% mà Quốc há»™i Ä‘ã thông qua?

Bây giờ Ä‘ang phải chỉ đạo quyết liệt để ổn định giá, nhất là giá lÆ°Æ¡ng thá»±c thá»±c phẩm. Trong giá tăng thì mình phải phân tích cÆ¡ cấu, cÅ©ng có những thời Ä‘iểm có những Ä‘iều chỉnh và giá lÆ°Æ¡ng thá»±c thá»±c phẩm chiếm má»™t tá»· trọng rất lá»›n trong Ä‘ó. Giá mà thấp quá có thuận lợi chung nhÆ°ng cÅ©ng có những bất cập, ví dụ nhÆ° đời sống người dân bị ảnh hưởng. NhÆ° giá lÆ°Æ¡ng thá»±c ảnh hưởng ngay đến nông dân, giá tăng quá ảnh hưởng đến vÄ© mô, nhÆ°ng đời sống người dân về khía cạnh nào đấy cÅ©ng có được những lợi nhất định.

Chính phủ Ä‘ã có chủ trÆ°Æ¡ng thá»±c hiện cÆ¡ chế thị trường đối vá»›i Ä‘iện, than trong năm tá»›i, thÆ°a ông?

Hiện nay còn Ä‘ang nghiên cứu, vì xu hÆ°á»›ng lâu dài là phải làm rồi, không thể để bao cấp mãi, nó làm méo mó nền kinh tế. Hai nữa nếu nhÆ° bây giờ mình cứ để nhÆ° thế, nếu Ä‘iện nó lá»— thế làm sao Nhà nÆ°á»›c bù được, chắc phải có sá»± tăng giá theo lá»™ trình. Việc ấy Ä‘ã được khẳng định rồi. Lá»™ trình này tính toán thế nào để nó ảnh hưởng thấp nhất tá»›i nền kinh tế và đời sống. Đấy là cái quan trọng nhất khi nghiên cứu việc Ä‘iều chỉnh.

CPI năm tá»›i cÅ©ng được dá»± kiến khoảng 7%, vậy làm thế nào để vừa tăng giá các mặt hàng thiết yếu vừa thá»±c hiện được chỉ tiêu này?

Thì mình phải chọn thời Ä‘iểm và lá»™ trình làm sao cho hợp lý. Trung Æ°Æ¡ng cÅ©ng thảo luận vấn đề này rất nhiều. Khi mà Ä‘iều chỉnh giá này thì làm sao để hạn chế ảnh hưởng đến những người thu nhập thấp. Mà hiện nay Chính phủ cÅ©ng Ä‘ang làm đấy. Ví dụ giá của những số Ä‘iện đầu mình không Ä‘iều chỉnh, đấy cÅ©ng là má»™t biện pháp để há»— trợ trá»±c tiếp cho người dân, người có thu nhập thấp.

Sắp tá»›i sẽ Ä‘i theo hÆ°á»›ng bao cấp cho người có thu nhập thấp, còn làm thế nào thì có nhiều cách. CÅ©ng giống nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây mình há»— trợ cho người dân ở vùng cao là mình há»— trợ qua cÆ¡ quan cung cấp Ä‘iện. Bây giờ không há»— trợ kiểu ấy nữa mà Ä‘Æ°a cho người dân sá»­ dụng. TrÆ°á»›c hết là người ta cÅ©ng sá»­ dụng tiết kiệm hÆ¡n. HÆ°á»›ng của Chính phủ là làm thế nào để há»— trợ trá»±c tiếp, chứ há»— trợ gián tiếp thì nhiều khi đến được người dân không công bằng.

Cuối năm là thời Ä‘iểm hàng hóa tăng giá, vậy từ giờ đến Tết Nguyên Ä‘án biện pháp kiểm soát tăng giá sẽ là gì, thÆ°a Bá»™ trưởng?

Bây giờ Ä‘iều quan trọng nhất là phải cung ứng hàng hóa cho đầy đủ. Đối vá»›i hàng hóa thì đấy là Ä‘iều quan trọng nhất. Thứ hai là hiện nay mình cÅ©ng Ä‘ang chỉ đạo địa phÆ°Æ¡ng ra quân quyết liệt để kiểm soát, kiểm tra, thậm chí phải thanh tra.

Về việc đăng ký giá và niêm yết giá, trong quy định Ä‘ã nói rất rõ rồi. Những mặt hàng phải đăng ký giá thì doanh nghiệp phải báo cáo việc hình thành giá những mặt hàng ấy nhÆ° thế nào cho hợp lý. Nếu mà tăng giá theo kiểu vô căn cứ thì sẽ xá»­ lý. Đây là biện pháp chắc phải làm mạnh.