- Trong hÆ¡n má»™t năm qua, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ã được Ä‘iá»u hành linh hoạt không gây sốc cho ná»n kinh tế cÅ©ng nhÆ° ổn định kinh tế vÄ© mô. Chính phủ vẫn kiên định mục tiêu Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng. Thá»±c tế vừa qua cho thấy giá mặt hàng nhạy cảm này vẫn được thá»±c hiện linh hoạt theo nguyên tắc chia sẻ giữa Nhà nÆ°á»›c - ngÆ°á»i dân và doanh nghiệp.
Do NK đến hÆ¡n 70% nên giá xăng dầu trong nÆ°á»›c bị chi phối bởi giá thế giá»›i. Ảnh: Hồng Vân
Kìm giá nhá» Quỹ Bình ổn
Trong 7 tháng đầu năm, giá xăng dầu thế giá»›i liên tục biến Ä‘á»™ng và tăng ở mức cao. Trong 16 lần Ä‘iá»u hành (tính đến thá»i Ä‘iểm ngày 18-7), có 8 lần liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng cho phép sá» dụng Quỹ Bình ổn giá (BOG); giá má»™t số chủng loại xăng, dầu trong nÆ°á»›c cÆ¡ bản được giữ ổn định hoặc giảm trong 8 lần Ä‘iá»u hành. Trong Ä‘ó, giá xăng được Ä‘iá»u chỉnh tăng 5 lần.
Theo Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) Nguyá»…n Anh Tuấn, trong thá»i gian qua, giá xăng dầu thế giá»›i diá»…n biến phức tạp, trong nhiá»u thá»i Ä‘iểm xu hÆ°á»›ng tăng là chủ yếu và dao Ä‘á»™ng ở mức cao. Äể góp phần bình ổn giá bán trong nÆ°á»›c, Bá»™ Tài chính Ä‘ã phối hợp vá»›i Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘iá»u hành giá xăng dầu má»™t cách linh hoạt theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, đồng thá»i sá» dụng các công cụ tài chính nhằm hạn chế mức tăng giá. Khi có dÆ° địa giảm giá, liên Bá»™ Ä‘ã láºp tức yêu cầu các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối rà soát để giảm giá bán trong nÆ°á»›c cho phù hợp.
Khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao, để chia sẻ hài hòa lợi ích ngÆ°á»i tiêu dùng, DN, liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã yêu cầu các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối chia sẻ thông qua việc tạm thá»i chÆ°a tính hoặc chÆ°a tính đủ lợi nhuáºn định mức trong cÆ¡ cấu giá cÆ¡ sở của má»™t số mặt hàng xăng dầu (thấp hÆ¡n mức 300 đồng/lít theo quy định). Liên Bá»™ Ä‘ã cho phép sá» dụng Quỹ BOG trong 8 lần Ä‘iá»u hành. Vá»›i kết quả này, giá má»™t số chủng loại xăng, dầu trong nÆ°á»›c cÆ¡ bản được giữ ổn định hoặc giảm trong 8 lần Ä‘iá»u hành. Giá má»™t số chủng loại xăng dầu chỉ được Ä‘iá»u chỉnh tăng 5 lần, nhÆ°ng hầu hết có mức tăng kiá»m chế do kết hợp sá» dụng Quỹ BOG hoặc giảm má»™t phần lợi nhuáºn định mức của DN. Khi giá thế giá»›i bình quân giảm, liên Bá»™ Ä‘ã yêu cầu các DN rà soát phÆ°Æ¡ng án để giảm cho phù hợp vá»›i quy định hiện hành, nhÆ° giảm giá dầu diezel, dầu há»a, dầu madút.
Theo ông Nguyá»…n Anh Tuấn, giá xăng dầu Ä‘ã được Ä‘iá»u hành linh hoạt, nhịp nhàng vá»›i chu kỳ tính giá là 10 ngày và chu kỳ lÆ°u thông 30 ngày. Vá» thá»i Ä‘iểm Ä‘iá»u chỉnh giá gần Ä‘ây nhất vào ngày 23-6 và 7-7 vá»›i mức tăng tổng cá»™ng hÆ¡n 700 đồng/lít xăng, ông Nguyá»…n Anh Tuấn cho rằng, mức tăng giá Ä‘ã được kiá»m chế do kết hợp sá» dụng Quỹ BOG. Trong đợt Ä‘iá»u chỉnh tăng giá ngày 7-7, do sá» dụng Quỹ BOG 500 đồng nên giá xăng chỉ tăng tối Ä‘a 418 đồng/lít, thay vì Ä‘iá»u chỉnh tăng 918 đồng/lít xăng.
Trả lá»i báo chí, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính Äinh Tiến DÅ©ng Ä‘ã nhiá»u lần khẳng định, cần thiết phải thá»±c hiện giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c. Thị trÆ°á»ng xăng dầu hoàn toàn phụ thuá»™c vào thị trÆ°á»ng thế giá»›i, cho nên có những lúc tăng cao nhÆ°ng giảm cháºm. Tuy nhiên, vá»›i việc sá» dụng linh hoạt các công cụ Ä‘iá»u hành nhÆ° trích, xả Quỹ BOG; cắt giảm lợi nhuáºn định mức của DN... Ä‘ã giảm, giãn tần suất Ä‘iá»u chỉnh giá, tránh gây sốc cho ná»n kinh tế. Bá»™ trưởng cÅ©ng nhấn mạnh, việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu cần phải đảm bảo lợi ích vÄ© mô, kiá»m chế lạm phát, đồng thá»i Æ°u tiên lợi ích của ngÆ°á»i tiêu dùng trÆ°á»›c, sau Ä‘ó đến lợi ích của DN rồi đến Nhà nÆ°á»›c.
Công khai để dân giám sát
Trong những tháng đầu năm 2014, giá xăng dầu thế giá»›i diá»…n biến phức tạp, nhiá»u thá»i Ä‘iểm có xu hÆ°á»›ng tăng. Trong nhiá»u lần Ä‘iá»u hành, liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã cho phép DN tăng mức trích quỹ để giữ ổn định giá bán. Theo Bá»™ Tài chính, nếu Ä‘iá»u chỉnh tăng giá thì mức Ä‘iá»u chỉnh má»—i lần sẽ phải tăng tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i mức sá» dụng Quỹ BOG; hoặc mức cắt giảm lợi nhuáºn định mức.
Trên thá»±c tế, mặc dù số dÆ° của Quỹ BOG có lúc tăng lúc giảm, nhÆ°ng theo Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Trần Văn Hiếu, vá» cÆ¡ bản, Quỹ Ä‘ã làm tròn sứ mệnh BOG xăng dầu. Trên nguyên tắc chia sẻ lợi ích giữa Nhà nÆ°á»›c - ngÆ°á»i dân và DN, trong trÆ°á»ng hợp yêu cầu nguyên giá bán dù giá cÆ¡ sở cao hÆ¡n giá bán lẻ, cùng vá»›i việc DN tạm ngừng trích khoản lợi nhuáºn định mức, việc tăng/giảm mức trích vào quỹ, tăng/giảm mức sá» dụng quỹ Ä‘ã góp phần giữ giá xăng dầu, góp phần ổn định kinh tế vÄ© mô.
Trong chÆ°Æ¡ng trình “Dân há»i - Bá»™ trưởng trả lá»i” ngay sau khi nháºm chức, Bá»™ trưởng Äinh Tiến DÅ©ng Ä‘ã khẳng định, Quỹ BOG được trích láºp vào má»™t khoản tiá»n cụ thể nằm trong giá cÆ¡ sở của giá xăng dầu, nghÄ©a là được hình thành từ tiá»n của ngÆ°á»i sá» dụng xăng dầu nên việc công khai là hoàn toàn phù hợp. Công khai Quỹ BOG sẽ tạo Ä‘iá»u kiện để các DN và ngÆ°á»i dân giám sát việc quản lý, sá» dụng quỹ cÅ©ng nhÆ° giám sát việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng. Theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ VÅ© Văn Ninh, lá»i hứa của ngÆ°á»i đứng đầu ngành Tài chính Ä‘ã được thá»±c hiện ngay sau Ä‘ó. Kể từ đầu tháng 7-2013, Bá»™ Tài chính chính thức công khai tình hình trích láºp, sá» dụng và số dÆ° Quỹ BOG xăng dầu.
Theo Bá»™ Tài chính, việc trích Quỹ BOG là nhằm tạo ra má»™t nguồn lá»±c tài chính để thá»±c hiện BOG xăng dầu góp phần vào việc bình ổn mặt bằng giá nói chung, kiểm soát lạm phát của ná»n kinh tế, chỉ phục vụ mục tiêu BOG thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao và không sá» dụng vào mục Ä‘ích nào khác. Thá»i gian gần Ä‘ây, có ý kiến cho rằng Quỹ BOG cần chia sẻ hÆ¡n nữa vá»›i ngÆ°á»i dân nhằm “kìm” giá xăng dầu. Tuy nhiên, những lo ngại vá» tình hình bất ổn tại má»™t số quốc gia có nguồn cung chủ yếu trên thế giá»›i khiến giá xăng dầu có thể tăng cao vào cuối năm, nên cần đảm bảo nguồn Quỹ dá»± trữ để có nguồn lá»±c tài chính BOG xăng dầu.
Việc giám sát Quỹ cÅ©ng được Bá»™ Tài chính coi trá»ng. Bá»™ Ä‘ã tổ chức các Ä‘oàn kiểm tra, thanh tra tình hình hoạt Ä‘á»™ng, kết quả kinh doanh; tình hình trích láºp, sá» dụng Quỹ BOG ở các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối và công khai kết quả kiểm tra trÆ°á»›c công luáºn. Äồng thá»i, Bá»™ Ä‘ã phối hợp vá»›i Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện kiểm toán Quỹ BOG tại các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối. Trong báo cáo gá»i đến Quốc há»™i vừa qua, Bá»™ Tài chính cho biết, má»™t số kiến nghị liên quan đến Ä‘iá»u chỉnh số liệu trích láºp tại má»™t số DN kinh doanh xăng dầu đầu mối, Bá»™ Ä‘ã chủ Ä‘á»™ng Ä‘á» nghị các Ä‘Æ¡n vị Ä‘iá»u chỉnh theo kết luáºn của Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c. Äồng thá»i liên quan đến má»™t số kiến nghị vá» Ä‘iá»u chỉnh chính sách Bá»™ Tài chính Ä‘ã tổ chức nhiá»u há»™i thảo và lấy ý kiến của các DN kinh doanh xăng dầu cÅ©ng nhÆ° các chuyên gia để từng bÆ°á»›c hoàn thiện cÆ¡ chế chính sách vá» Ä‘iá»u hành giá...
Theo Bá»™ Tài chính, thông qua việc công khai Quỹ BOG Ä‘ã tạo Ä‘iá»u kiện để các DN và ngÆ°á»i dân giám sát việc quản lý, sá» dụng Quỹ cÅ©ng nhÆ° giám sát việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng mà Chính phủ và các bá»™, ngành Ä‘ang kiên trì thá»±c hiện.
Nguồn tin: HQ Online
