Phải đến cuối tháng 8 má»›i kiểm toán xong Quỹ bình ổn giá xăng dầu tại 11 doanh nghiệp đầu mối, song nhìn lại 3 năm từ khi ra đời, nhiều người Ä‘ang hoài nghi về tính hiệu quả của Quỹ này.

Nhất là sau các đợt xả Quỹ, người dân vẫn phải chấp nhận các đợt tăng giá xăng dầu ở mức ká»· lục. Gần Ä‘ây nhất là 2 đợt tăng giá vào 24/2 và 29/3/2011, khiến giá xăng tăng tá»›i 4.900 đồng/lít. Bỏ thêm gần 4.500 tá»· đồng/năm để trích Quỹ bình ổn, nhÆ°ng lợi ích mà người tiêu dùng xăng dầu cảm nhận được lại không lá»›n nhÆ° mong đợi.       

Kể từ 15/12/2009, khi mua má»—i lít xăng, người tiêu dùng sẽ phải bỏ thêm 300 đồng/lít Ä‘óng góp hình thành Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Theo thông tÆ° 234 của Bá»™ Tài chính, khi giá thế giá»›i tăng, Quỹ xả ra để bù đắp chênh lệch phát sinh lá»— cho doanh nghiệp, tránh khỏi việc tăng giá bán lẻ. Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng lại cho rằng, không biết Quỹ bình ổn xăng dầu hoạt Ä‘á»™ng nhÆ° thế nào và họ thá»±c sá»± không được hưởng lợi từ Quỹ.

Anh Lê Công Tuấn, Người dân nói: “CÅ©ng thấy nói nhiều về Quỹ bình ổn, nhÆ°ng bản thân chúng tôi không biết gì về quỹ này, mà tiền là của người sá»­ dụng xăng dầu Ä‘óng góp. Quỹ bình ổn ấy gần giống nhÆ° Quỹ bình ổn các mặt hàng tiêu dùng, nhÆ°ng người dân không được hưởng, Ä‘iều này cÅ©ng phải xem lại”.

Còn đại diện Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) lại cho rằng, lợi ích lá»›n nhất của Quỹ bình ổn giá xăng dầu là tại nhiều thời Ä‘iểm khi giá thế giá»›i biến Ä‘á»™ng đẩy giá vốn lên cao, Quỹ giúp cho giá xăng dầu trong nÆ°á»›c được ổn định.

Ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính): “Nếu chúng ta không có tiềm lá»±c của Quỹ để bình ổn giá khi giá thế giá»›i tăng cao, thì trong giai Ä‘oạn cuối 2010, đầu 2011, chúng ta phải Ä‘iều chỉnh giá lên má»—i lít xăng khoảng trên 2000 đồng. Kể cả khi sá»­ dụng hết Quỹ, vẫn còn cho các DN tiếp tục sá»­ dụng Quỹ để trích sau bù vào để giữ ổn định giá”.

Dân nói không, cÆ¡ quan quản lý nói có. Chỉ có Ä‘iều không ai có thể phủ nhận là Quỹ này hình thành từ nguồn tiền do người tiêu dùng xăng dầu Ä‘óng góp. Và sau các đợt xả Quỹ, người dân vẫn phải chấp nhận các đợt tăng giá xăng dầu ở mức ká»· lục.

Đến nay, khi giá xăng dầu thế giá»›i liên tục giảm sâu, việc trích Quỹ vẫn tiếp tục, thậm chí còn tăng thêm 100 đồng/lít xăng. CÆ¡ há»™i giảm giá bán lẻ trong nÆ°á»›c tiếp tục đứng sau cùng vì còn phải chờ Nhà nÆ°á»›c khôi phục thuế, đảm bảo doanh nghiệp có lãi và Quỹ có đủ tiềm lá»±c dá»± phòng.

Trong má»™t cÆ¡ chế Ä‘iều hành nhÆ° vậy, người dân không được giảm giá, còn doanh nghiệp vẫn lãi lá»›n. Ví dụ, năm 2009, Petrolimex lãi tá»›i 2.880 tá»· đồng tiền kinh doanh xăng dầu. Năm 2010, số lãi này là 81 tá»· đồng. Dá»± kiến năm 2011, tính cho 4 tháng cuối năm, lãi xăng dầu khoảng 598 tá»· đồng.

Bỏ thêm gần 4.500 tá»· đồng má»™t năm để trích Quỹ bình ổn, lợi ích mà người tiêu dùng xăng dầu cảm nhận được lại không lá»›n nhÆ° mong đợi. Điều này khiến nhiều người hoài nghi, Quỹ bình ổn giá xăng dầu Ä‘ang làm lợi cho dân hay để bù lá»— cho doanh nghiệp?

TS.Nguyá»…n Minh Phong, Chuyên gia kinh tế: “Quỹ bình ổn thá»±c chất được trích ra từ túi tiền của người dân và trong bối cảnh Nhà nÆ°á»›c chÆ°a muốn cho tăng giá, thì Nhà nÆ°á»›c sẽ bù cho DN bằng cách cho DN trích bù vào phần DN chịu lá»— do thá»±c hiện giá mà Nhà nÆ°á»›c áp đặt. Đó là về nguyên lý. Về nguyên lý nhÆ° vậy thì rõ ràng thá»±c chất khoản tiền này vẫn là tiền của dân, vẫn là tiền người dân phải mua để giữ giá hình thức trong 1 bối cảnh nào Ä‘ó, nhÆ° thá»±c tế cho thấy vừa qua thì hoạt Ä‘á»™ng của Quỹ này không minh bạch, thiếu rõ ràng và đặc biệt hiệu quả chÆ°a được Ä‘ánh giá”.

CÅ©ng theo ông Phong, Ä‘ã đến lúc chúng ta cần xem lại việc có nên tiếp tục duy trì hoạt Ä‘á»™ng của Quỹ này, mà tốt nhất là nên dừng lại, chỉ còn tăng thuế hoặc trích ná»™p ngân sách để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Nhà nÆ°á»›c. Bên cạnh Ä‘ó, để cho giá cÆ¡ sở được kiểm toán minh bạch và doanh nghiệp được phép Ä‘iều chỉnh giá lên xuống theo cÆ¡ chế thị trường.

TrÆ°á»›c Ä‘ây, khi có Ban Vật giá Chính phủ, Quỹ bình ổn này cÅ©ng Ä‘ã được lập ra và do Ban này quản lý sá»­ dụng. Sau Ä‘ó, vì hoạt Ä‘á»™ng không hiệu quả nên Ä‘ã bị hủy bỏ.

Nguồn tin:VTV