HÆ¡n 252 xe ô tô cháy trong Ä‘ó có trên 70% xe chạy bằng nhiên liệu diezen, chứ không chỉ là nhiên liệu xăng. Qua thanh tra, vi phạm về hàm lượng lÆ°u huỳnh trong nhiên liệu diezen chiếm trên 85% số mẫu vi phạm…Đó là má»™t số thông tin được ông Trần Minh DÅ©ng, Chánh Thanh tra Bá»™ Khoa học và Công nghệ chia sẻ vá»›i báo giá»›i trong há»™i nghị được tổ chức má»›i Ä‘ây tại Hà Ná»™i.
 

Ông Trần Minh DÅ©ng

Những hành vi “buôn gian bán lận” xăng dầu Ä‘ang ngày càng nghiêm trọng và gây bức xúc trong dÆ° luận. Ông có thể cho biết, qua công tác thanh tra kiểm tra Ä‘ã “bóc mẽ” thêm những thủ Ä‘oạn má»›i nào của gian thÆ°Æ¡ng ?
Thá»±c ra chúng ta thấy những hình thức quy về hành vi xá»­ lý không hề má»›i bởi vì các hành vi chúng ta đều căn cứ vào các quy định pháp luật Ä‘ã có từ trÆ°á»›c để xá»­ lý nhÆ°: quy định vi phạm về Ä‘o lường, vi phạm về sai số của phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o, vi phạm về thay đổi tình trạng kỹ thuật của phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o... Thế nhÆ°ng, phải thừa nhận các hành vi gian lận ngày càng tinh vi hÆ¡n. Năm 2008, chúng ta đề cập rất nhiều đến các hành vi nhÆ° mắc các chip và bo mạch Ä‘iện tá»­ để gian lận, hiện nay hành vi này vẫn còn rất nhiều, rải rác ở các tỉnh từ bắc, trung, nam.
NhÆ°ng trÆ°á»›c Ä‘ây chúng ta thấy, các bo mạch còn để lòng thòng, khi mở ra kiểm tra sẽ dá»… dàng nhìn thấy và có thể giật đứt các bo mạch Ä‘ó ra ngoài, song hiện họ Ä‘ã nghiên cứu lắp đặt tận vào trong bá»™ phận vi xá»­ lý. Đa số các nhà sản xuất thiết bị, đều Ä‘ã mã khóa các chÆ°Æ¡ng trình nhÆ°ng vá»›i trình Ä‘á»™ tin học rất cao chúng Ä‘ã có thể bẻ khóa, thay đổi chÆ°Æ¡ng trình bằng má»™t chÆ°Æ¡ng trình không chuẩn. Quy trình không chuẩn thường có hai quy trình: chỉ cần ngắt Ä‘iện sẽ trở về quy trình chuẩn, hoặc ấn má»™t mật mã nhất định để Ä‘iều chỉnh lại sai số.
Những trường hợp này phát hiện cá»±c kỳ khó khăn, chúng tôi Ä‘ã phải theo dõi nhiều lần. Thậm chí, chúng tôi Ä‘ã phải pháp lý má»™t vấn đề bằng má»™t thông tÆ° quy định việc nếu anh tá»± Ä‘á»™ng Ä‘óng ngắt mạch Ä‘iện Ä‘á»™t ngá»™t trong quá trình Ä‘ang kiểm tra, thì đấy cÅ©ng là hành vi can thiệp và phải bị xá»­ lý.
Việc phát hiện gặp những khó khăn cản trở nhÆ° trên nhÆ°ng chẳng lẽ chúng ta không đủ những chế tài và công cụ kiểm nghiệm để kiểm tra chất lượng xăng dầu?
Tất cả người tiêu dùng trong thời gian qua đều rất cảnh giác, tôi nghÄ© rằng vá»›i những gian lận chủ yếu về Ä‘o lường, Ä‘a số người tiêu dùng đều có thể cảm nhận được. Hiện nay tất cả các cÆ¡ quan quản lý của chúng tôi ở địa phÆ°Æ¡ng đều có số thường trá»±c hoặc đường dây nóng để tiếp nhận thông tin về các hành vi gian lận. Khi tiếp nhận, chúng tôi sẽ chỉ đạo người theo dõi và khi bắt được sẽ kiên quyết xá»­ lý. Hiện nay biện pháp xá»­ lý mạnh nhất là tÆ°á»›c quyền sá»­ dụng giấy chứng nhận kinh doanh hoặc tạm Ä‘ình chỉ khu vá»±c kinh doanh và tịch thu phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o.
Qua đợt thanh tra vừa qua, chúng tôi cÅ©ng rất chú ý đến vấn đề chất lượng. Nếu năm 2008, việc lấy mẫu kiểm tra chất lượng, chỉ có gần 100 mẫu trên toàn quốc, nhÆ°ng đợt thanh tra này có 836 mẫu (trung bình má»—i địa phÆ°Æ¡ng thá»­ nghiệm chất lượng xấp xỉ 14 mẫu). Theo số liệu thống kê của các tổ chức thá»­ nghiệm được chỉ định thì số mẫu được thá»­ nghiệm qua 2 đợt ( đợt 1: tháng 1, 2, 3 và đợt 2: tháng 6, 7, 8) của năm 2012 là 1.329 mẫu. Điều này nói lên sá»± cố gắng của các cÆ¡ quan quản lý tại các địa phÆ°Æ¡ng trong triển khai hoạt Ä‘á»™ng thanh tra diện rá»™ng, vì kinh phí dành cho việc thá»­ nghiệm 836 mẫu không nhỏ (xấp xỉ 3 tá»· đồng), trong khi kinh phí dành cho hoạt Ä‘á»™ng thanh tra nói chung còn nhiều khó khăn.
Từ việc phân tích, kiểm nghiệm mẫu xăng dầu để Ä‘Æ°a ra kết luận thanh tra cuối cùng, theo ông chất lượng xăng dầu liệu có phải là nguyên nhân chính của các vụ cháy, nổ phÆ°Æ¡ng tiện?
Chúng tôi cho rằng chất lượng xăng dầu chỉ là má»™t trong những nguyên nhân gây cháy nổ, chứ không phải chỉ là má»™t nguyên nhân duy nhất. Trong báo cáo chúng tôi Ä‘ã đề cập, cả xăng và nhiên liệu diezen đều có vi phạm về chất lượng. Về xăng chủ yếu là vi phạm về trị số octan chiếm trên 90%, còn nhiên liệu diezen chủ yếu vi phạm về hàm lượng lÆ°u huỳnh, Ä‘iều này rất quan trọng. Chúng ta Ä‘ang tập trung mÅ©i nhọn đến xăng dầu vì nghÄ© nó dá»… bốc cháy nhÆ°ng thá»±c sá»± ra thống kê cho thấy trong hÆ¡n 252 xe ô tô cháy, có trên 70% xe chạy bằng nhiên liệu diezen, chứ không chỉ là nhiên liệu xăng. Chính vì vậy chúng tôi cÅ©ng phải tăng cường kiểm soát cả nhiên liệu diezen, đặc biệt là hàm lượng lÆ°u huỳnh. Hàm lượng này gây ảnh hưởng đến việc nóng máy, hỏng bầu lọc… dẫn đến những chuyện rò rỉ nhiên liệu gây cháy.
Tuy nhiên, vá»›i 252 chiếc xe ô tô trên 1,5 triệu xe ô tô trong cả nÆ°á»›c, tức chiếm khoảng 1,67% số lượng xe, còn xe máy chỉ khoảng hÆ¡n 300 xe máy trên 34 triệu xe, tức khoảng 0,08% số lượng xe cháy. So vá»›i Mỹ vẫn rất thấp, mà Mỹ quản lý chất lượng xăng dầu không phải là kém. Trong năm 2011, Mỹ có hÆ¡n 100.000 xe cháy.
Báo chí Ä‘ã phát hiện ra nhiều cÆ¡ sở có pha methanol vào xăng nhÆ°ng hiện nay trong tiêu chuẩn Việt Nam chÆ°a Ä‘Æ°a methanol trở thành má»™t tiêu chí trong quản lý chất lượng xăng dầu. Vậy trong đợt thanh tra vừa qua, chúng ta có xét nghiệm methanol trong xăng không, thÆ°a ông?
Trong hÆ¡n 1.329 mẫu, thì mẫu phát hiện chứa methanol không phải nhiều, con số phát hiện chỉ có 2 cái mẫu trên số mẫu kiểm định. Theo chỉ đạo, chúng tôi Ä‘ang rà soát lại tiêu chuẩn kỹ thuật để có những chỉ tiêu tối thiểu đảm bảo an toàn phải có. Các chỉ tiêu của mình Ä‘i theo hÆ°á»›ng phù hợp vá»›i tiêu chí của thế giá»›i. Tôi khẳng định lại má»™t trong những nguyên nhân gây ra cháy nổ không phải chỉ có liên quan đến chỉ số xăng dầu.
Trong thời gian tá»›i Bá»™ sẽ có những hÆ°á»›ng nhÆ° thế nào để nâng cao việc quản lý chất lượng xăng dầu?
Thá»±c tế cho thấy, đối vá»›i những lô hàng chính ngạch thì đều Ä‘ã được kiểm soát. Chúng ta sợ nhất bây giờ, là hiện tượng không chính ngạch, tức là nhập lậu thì chắc chắn số lượng xăng ấy không qua kiểm soát, tuồn vào để pha vá»›i xăng chính ngạch. Cho nên, chúng tôi cho rằng phải quản lý từ đầu mối, nếu không khi thả ra các cá»­a hàng thì thá»±c sá»± khó khăn. Bởi má»—i khi cần lấy má»™t mẫu, Ä‘ã mất 3 - 3,5 triệu đồng Ä‘i kiểm nghiệm, trong khi Ä‘ó nếu lấy mẫu tràn lan kinh phí không cho phép. Vá»›i khoảng hÆ¡n 1.000 mẫu được kiểm nghiệm trong thời gian, thá»±c sá»± là má»™t ná»— lá»±c rất lá»›n của ngành trong việc quan tâm đến quản lý chất lượng để đảm bảo ngăn chặn má»™t trong những nguyên nhân mà chúng ta cho rằng cháy nổ.
Thời gian tá»›i, để nâng cao việc quản lý chất lượng xăng dầu, chúng tôi sẽ rà soát lại tiêu chuẩn, Ä‘Æ°a ra những chỉ tiêu cho hợp lý, để làm căn cứ quản lý về chất lượng. Thứ hai hoàn chỉnh cả những quy định của pháp luật để có thể quy định trách nhiệm rõ hÆ¡n của các bên, đặc biệt là gắn trách nhiệm của các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối trong việc kiểm soát chất lượng. Thứ 3, hoàn chỉnh các chế tài, chúng tôi Ä‘ang sá»­a, nghiên cứu xây dá»±ng nghị định má»›i thay thế Nghị định 54/2009/NĐ - CP, bởi qua quản lý từ năm 2009 đến nay bắt đầu xuất hiện nhiều bất cập, để giúp cho việc quản lý phù hợp hÆ¡n trong Ä‘iều kiện má»›i.
Xin cảm Æ¡n ông!

Nguồn tin: (VEN)