Những quy định má»›i về kinh doanh xăng dầu Ä‘ã được Ä‘Æ°a ra. Do Ä‘ây là má»™t mặt hàng đặc biệt nhạy cảm nên rất khó có thể có má»™t lời giải làm hài lòng mọi đối tượng có liên quan.

Thực trạng kinh doanh xăng dầu

Tá»›i nay Chính phủ Ä‘ã ban hành Nghị định số 55/2007/NĐ-CP về việc kinh doanh xăng dầu (Nghị định 55), theo Ä‘ó giá xăng dầu sẽ được áp dụng theo cÆ¡ chế thị trường, và quyết định chấm dứt cÆ¡ chế bù lá»— kể từ ngày 16/9/2008 (theo Quyết định 79/2008/QĐ-BTC về cÆ¡ chế quản lý, Ä‘iều hành giá xăng dầu). Tuy nhiên, trong suốt thời gian hiệu lá»±c của hai văn bản này, cái gọi là cÆ¡ chế thị trường đối vá»›i giá xăng dầu vẫn chÆ°a áp dụng được trên thá»±c tế, bởi lẽ má»—i lần Ä‘iều chỉnh giá, doanh nghiệp đều phải trình và chờ quyết định chính thức của cÆ¡ quan quản lý. Kết quả là giá xăng dầu vẫn bất ổn, Nhà nÆ°á»›c vẫn tiếp tục bù lá»— và người tiêu dùng vẫn tiếp tục phản ứng má»—i khi giá xăng dầu biến Ä‘á»™ng do chÆ°a hiểu rõ được nguồn gốc.

Các quy định má»›i

Nhằm thá»±c hiện Ä‘úng tiêu chí áp dụng cÆ¡ chế giá thị trường và chấn chỉnh lại hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã ban hành Thông tÆ° số 36/2009/TT-BCT ngày 14/12/2009 về ban hành quy chế đại lý kinh doanh xăng dầu (Thông tÆ° 36) phối hợp vá»›i Nghị định số 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ ngày 15/10/2009 về kinh doanh xăng dầu (Nghị định 84), cùng có hiệu lá»±c vào ngày 15/12/2009, bãi bỏ các quy định của Nghị định 55.

Tổ chức hệ thống đại lý kinh doanh xăng dầu

Hai văn bản này quy định khá chặt chẽ về Ä‘iều kiện kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu; sản xuất; kinh doanh phân phối xăng dầu; kinh doanh dịch vụ xăng dầu… và không mấy khác biệt so vá»›i Nghị định 55. Về mặt hệ thống kinh doanh, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối sẽ trá»±c tiếp thiết lập hệ thống đại lý bán lẻ hoặc thiết lập thông qua tổng đại lý. Đồng thời, tổng đại lý chỉ được bán xăng dầu dÆ°á»›i hình thức đại lý cho các thÆ°Æ¡ng nhân là đại lý thuá»™c hệ thống phân phối của mình và chỉ được ký hợp đồng làm đại lý bán lẻ xăng dầu cho má»™t thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối. Trong trường hợp tổng đại lý muốn ký hợp đồng làm tổng đại lý cho thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối khác thì phải thanh lý hợp đồng đại lý vá»›i thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối hiện tại.

Điều chỉnh giá

Yếu tố phi thị trường trong việc chờ cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c quyết định giá bán xăng dầu mà doanh nghiệp trình lên Ä‘ã được loại bỏ khi thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối có toàn quyền quyết định giá bán cho đại lý và giá bán lẻ áp dụng tại cá»­a hàng bán lẻ thuá»™c hệ thống phân phối của mình, cụ thể nhÆ° sau:

- Điều chỉnh giảm giá bán lẻ:

a) Giá cÆ¡ sở giảm trong phạm vi 12% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành: giảm giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng;

b) Giá cÆ¡ sở giảm >12% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành: sau khi cÆ¡ quan có thẩm quyền áp dụng các giải pháp Ä‘iều tiết về tài chính theo quy định của pháp luật, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối tiếp tục giảm giá bán lẻ của mình; không hạn chế khoảng thời gian giữa 2 lần giảm và số lần giảm giá.

- Điều chỉnh tăng giá bản lẻ:

a) Giá cÆ¡ sở tăng 7% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành: được quyền tăng giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng;

b) Giá cÆ¡ sở tăng > 7% đến 12% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành: được quyền tăng giá theo Ä‘iểm a khoản này cá»™ng thêm 60% của mức giá cÆ¡ sở tăng trên 7% - 12%; 40% còn lại sá»­ dụng Quỹ Bình ổn giá để bù đắp theo hÆ°á»›ng dẫn của Bá»™ Tài chính;

c) Giá cÆ¡ sở tăng >12% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã há»™i và đời sống nhân dân: Nhà nÆ°á»›c công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá thông qua Ä‘iều hành thuế, Quỹ Bình ổn giá và theo quy định của pháp luật hiện hành.

Thời gian giữa 2 lần Ä‘iều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là 10 ngày đối vá»›i trường hợp tăng giá, tối Ä‘a là 10 ngày đối vá»›i trường hợp giảm giá. Sở công thÆ°Æ¡ng nÆ¡i thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối có hệ thống phân phối sẽ Ä‘óng vai trò giám sát để bảo đảm việc Ä‘iều chỉnh giá của thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối thá»±c hiện Ä‘úng quy định của pháp luật dá»±a trên quyết định giá và phÆ°Æ¡ng án giá của thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối gá»­i.

Các cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu không được bán cao hÆ¡n giá bán lẻ do thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối quy định và thá»±c hiện việc niêm yết mức giá, thời gian bán rõ ràng và ở nÆ¡i dá»… quan sát; phải bán Ä‘úng giá niêm yết (trừ trường hợp theo chÆ°Æ¡ng trình khuyến mại của thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối theo quy định của pháp luật hiện hành).

dddn