Xăng dầu là mặt hàng nguyên nhiên liệu chiến lược đối vá»›i sản xuất, tiêu dùng, do vậy việc Ä‘iều hành giá xăng dầu đảm bảo hạn chế tối Ä‘a các tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c tá»›i nền kinh tế Ä‘óng vai trò hết sức quan trọng. Ngành Tài chính luôn ý thức được vấn đề này và Ä‘ã đảm bảo Ä‘iều hành giá xăng dầu công khai, minh bạch, sá»­ dụng linh hoạt các công cụ tài chính nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích của người tiêu dùng, doanh nghiệp và Nhà nÆ°á»›c.

Đảm bảo công khai, minh bạch

Nghị định 84/2009/NĐ-CP (Nghị định 84) ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu Ä‘ã xác định nguyên tắc cÆ¡ bản là “Giá bán xăng dầu được thá»±c hiện theo cÆ¡ chế thị trường có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c”. Nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện giám sát kiểm soát và Ä‘iều tiết giá xăng dầu thông qua việc quy định công thức tính giá cÆ¡ sở theo bình quân giá xăng dầu thế giá»›i 30 ngày để các doanh nghiệp có căn cứ tính toán và đăng ký vá»›i cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c.

Có thể thấy rằng việc Ä‘iều hành kinh doanh xăng dầu thời gian qua Ä‘ã theo Ä‘úng các quy định tại Nghị định 84 và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c bám sát diá»…n biến giá xăng dầu thế giá»›i, đảm bảo chia sẻ hài hoà lợi ích giữa Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Má»—i khi thị trường có biến Ä‘á»™ng mạnh dẫn đến phải Ä‘iều chỉnh giá, Bá»™ Tài chính đều có thông báo công khai về giá cÆ¡ sở theo cách tính của Nghị định 84, mức tăng, giảm giá và cÅ©ng nhÆ° việc sá»­ dụng các công cụ tài chính (thuế, quỹ bình ổn giá) linh hoạt để đảm bảo hạn chế tác Ä‘á»™ng đến nền kinh tế.

Bên cạnh việc quản lý, Ä‘iều hành giá xăng dầu theo những quy định hiện hành, Bá»™ Tài chính cÅ©ng phối hợp vá»›i Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và các Ä‘Æ¡n vị có liên quan thông báo công khai trên các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin đại chúng về nguyên tắc Ä‘iều hành và về mức Ä‘iều chỉnh giá của các lần Ä‘iều chỉnh tăng, giảm giá xăng dầu.

Cùng vá»›i Ä‘ó, Bá»™ Tài chính Ä‘ã phối hợp tốt vá»›i các bá»™, ngành, địa phÆ°Æ¡ng, tích cá»±c, quyết liệt, trong quản lý giá, góp phần tích cá»±c vào việc kiểm soát lạm phát, đảm bảo ổn định kinh tế vÄ© mô, tăng trưởng hợp lý và an sinh xã há»™i. Từ tháng 5/2012 đến tháng 7/2012, Bá»™ Tài chính Ä‘ã tiến hành thanh tra, kiểm tra tại 6 DN kinh doanh xăng dầu đầu mối. Ná»™i dung kiểm tra tập trung vào việc chấp hành các quy định của Nhà nÆ°á»›c trong việc thá»±c hiện đăng ký giá và các yếu tố hình thành giá bán xăng dầu; kiểm tra việc chấp hành thuế và chi trả thù lao đại lý của các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối.

Sá»­ dụng linh hoạt các công cụ tài chính

Để đảm bảo hạn chế tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c của biến Ä‘á»™ng giá đến nền kinh tế, đảm bảo hài hòa lợi ích của người tiêu dùng, Nhà nÆ°á»›c và doanh nghiệp, trong năm 2012, Bá»™ Tài chính Ä‘ã sá»­ dụng linh hoạt các công cụ tài chính (thuế, quỹ bình ổn giá) để góp phần bình ổn giá xăng dầu.

Cụ thể, trong quý I/2012, khi giá dầu thế giá»›i ở mức cao trong tháng 1 và tiếp tục tăng mạnh trong tháng 2 và tháng 3, Bá»™ Tài chính Ä‘ã hai lần giảm thuế nhập khẩu để ổn định giá xăng. Lần thứ nhất, ngày 21/2, giảm thuế suất thuế nhập khẩu từ 4% xuống 0% đối vá»›i các mặt hàng xăng Ä‘á»™ng cÆ¡ nhập khẩu (bao gồm cả xăng pha chì, không pha chì, xăng máy bay…), đồng thời cho phép doanh nghiệp tiếp tục trích Quỹ bình ổn 300 đồng/lít (kg). Đối vá»›i dầu diesel, thuế suất được giảm từ 5% xuống 3%. Lần thứ hai, ngày 8/3, Bá»™ Tài chính ban hành thông tÆ° giảm thuế nhập khẩu diezel từ 3% xuống 0% . NhÆ° vậy, trÆ°á»›c áp lá»±c giá xăng dầu thế giá»›i tăng, để hạn chế tác Ä‘á»™ng đến giá dầu trong nÆ°á»›c, giảm nhẹ thiệt hại cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, thuế nhập khẩu tất cả các mặt hàng xăng dầu Ä‘ã giảm về 0%. Nhờ những ná»— lá»±c sá»­ dụng các công cụ tài chính, mặc dù giá xăng thế giá»›i tăng vọt trong 4 tháng đầu năm, giá xăng trong nÆ°á»›c chỉ tăng 2 lần, (vào ngày 7/3 và ngày 20/4) vá»›i tổng mức tăng là 3.000 đồng, trong khi theo các chuyên gia, nếu không có những há»— trợ từ phía Nhà nÆ°á»›c bằng việc giảm thuế, giá xăng phải tăng tá»›i 6.000 đồng má»›i bảo đảm doanh nghiệp không bị lá»—.

Sau Ä‘ó, khi giá dầu thế giá»›i bắt đầu giảm nhiệt trong quý II, chỉ trong vòng hÆ¡n 2 tháng Bá»™ Tài chính cÅ©ng Ä‘ã chủ Ä‘á»™ng liên tiếp 5 lần giảm giá xăng vá»›i tổng mức giảm là 3.200 đồng má»—i lít, đồng thời khôi phục dần lại thuế nhập khẩu để đảm bảo quyền lợi của Nhà nÆ°á»›c. Đặc biệt tất cả các lần Ä‘iều chỉnh giảm này đều do liên bá»™ chủ Ä‘á»™ng ra thông báo, chứ không phải do doanh nghiệp đăng ký Ä‘iều chỉnh.

Khi giá xăng thế giá»›i tăng mạnh trong tháng 7 và tháng 8 và tiếp tục dao Ä‘á»™ng ở mức cao trong tháng 9, trÆ°á»›c sức ép tăng giá xăng trong nÆ°á»›c, Bá»™ Tài chính Ä‘ã yêu cầu các doanh nghiệp không tăng giá, đồng thời cho nâng mức trích quỹ bình ổn giá từ 300 đồng lên 500 đồng/lít xăng, mặt khác kịp thời Ä‘iều chỉnh giảm thuế nhập khẩu má»™t số mặt hàng xăng dầu. Vá»›i những công cụ tài chính này, đồng thời vá»›i việc yêu cầu doanh nghiệp xăng dầu không tính lợi nhuận định mức của doanh nghiệp trong giá cÆ¡ sở, giá xăng Ä‘ã được giữ ổn định từ giữa tháng 8 mặc dù giá thế giá»›i vẫn tiếp tục tăng cao.

Và gần Ä‘ây, khi giá xăng bắt đầu giảm từ cuối tháng 10, Bá»™ Tài chính Ä‘ã Ä‘iều chỉnh giảm mức sá»­ dụng quỹ bình ổn giá đối vá»›i các mặt hàng xăng từ 500 đồng/lít xuống còn 300 đồng/lít từ ngày 30/10, và ngÆ°ng trích quỹ bình ổn giá từ ngày 8/11. Ngày 11/11, Bá»™ Tài chính Ä‘ã công bố giảm giá bán 500 đồng/lít xăng.

NhÆ° vậy, có thể thấy Bá»™ Tài chính Ä‘ã luôn theo dõi sát sao tình hình giá xăng dầu thế giá»›i, sá»­ dụng kịp thời các công cụ tài chính nhÆ° thuế nhập khẩu, quỹ bình ổn giá để hạn chế những biến Ä‘á»™ng lá»›n về giá xăng dầu gây bất ổn đến nền kinh tế.

Tiếp tục giữ ổn định giá xăng dầu

Để bảo đảm ổn định giá xăng dầu từ nay đến cuối năm và trong dịp Tết nguyên Ä‘án, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính vừa có Chỉ thị yêu cầu các cÆ¡ quan trong ngành Tài chính, phối hợp vá»›i các cÆ¡ quan có liên quan tăng cường công tác quản lý, Ä‘iều hành và bình ổn giá những tháng cuối năm 2012 và Tết Nguyên Ä‘án Quý Tỵ 2013.

Đối vá»›i giá xăng dầu, Bá»™ sẽ tiếp tục Ä‘iều hành giá xăng dầu theo Ä‘úng quy định tại Nghị định số 84/NĐ-CP, theo Ä‘ó:

- Bám sát diá»…n biến thế giá»›i để kịp thời có phÆ°Æ¡ng án Ä‘iều hành giá xăng dầu; Việc Ä‘iều hành tiếp tục đảm bảo nguyên tắc kết hợp hài hòa lợi ích của Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và người tiêu dùng thông qua việc sá»­ dụng linh hoạt công cụ thuế, trích lập và sá»­ dụng quỹ bình ổn giá;

- Chỉ đạo, kiểm tra các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối tổ chức tốt khâu nhập khẩu và cung ứng xăng dầu, bảo đảm không được để thiếu nguồn, cÅ©ng nhÆ° không được để xảy ra tình trạng đầu cÆ¡, găm hàng, gây tình trạng bất ổn cho thị trường trong nÆ°á»›c; thá»±c hiện tiết giảm tối Ä‘a chi phí sản xuất kinh doanh để tạo Ä‘iều kiện giãn tần suất và biên Ä‘á»™ tăng giá khi giá thế giá»›i tăng.

- Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thá»±c hiện các quy định về quản lý giá đối vá»›i mặt hàng xăng dầu.

Nguồn tin: (Tài Chính)