huyên gia kinh tế, TS. VÅ© Äình Ánh cho rằng: Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ nên trá»±c tiếp quản lý xăng dầu, bởi xét vá» lợi ích tổng thể, Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và ngÆ°á»i dùng xăng dầu Ä‘á»u được lợi.
 |
* Trong bối cảnh chá» Nghị định 84/2009 vá» kinh doanh xăng dầu sá»a đổi, ngÆ°á»i dân vẫn phải chịu những bất hợp lý vá» giá bán. Ông nháºn định thế nào vá» vấn Ä‘á» này?
- Tôi nghÄ©, ngÆ°á»i ta không cho Ä‘ó là bất hợp lý nên vẫn chịu nhÆ° váºy cả chục năm nay. Tháºm chí, dá»± thảo nghị định má»›i chỉ tính theo giá bình quân 15 ngày thay vì 30 ngày nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây và cho doanh nghiệp tá»± quyết tăng giá đến 7% nếu giá cÆ¡ sở tăng đến 7%, chỉ cần gá»i phÆ°Æ¡ng án giá, quyết định Ä‘iá»u chỉnh đến cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c. NhÆ° thế không phân biệt nổi kinh doanh và buôn chuyến. Vấn Ä‘á» rõ ràng nhÆ° váºy mà tại sao không thay đổi thì dá»… bị suy ra là có lợi ích nhóm.
* Ông bình luáºn thế nào trÆ°á»›c những so sánh vá» giá bán lẻ xăng dầu tại Việt Nam vá»›i các nÆ°á»›c trong khu vá»±c?
- Giá xăng dầu vá» mặt nguyên tắc, tất cả các nÆ°á»›c Ä‘á»u nhÆ° nhau, nháºp khẩu theo giá thế giá»›i. Chỉ những nÆ°á»›c nhÆ° Ả ráºp, có chi phí khai thác dầu thô thấp cá»™ng vá»›i hệ thống lá»c dầu hiện đại, thì giá có thể thấp hÆ¡n. Bây giá» giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ang ở mức bình thÆ°á»ng nhÆ°ng giá ở Việt Nam tăng lên mức ká»· lục, hÆ¡n 24.000 đồng/lít A92!
* Theo ông, tại sao giá xăng dầu nÆ°á»›c ta lại khác các nÆ°á»›c nhÆ° váºy?
- Giá khác nhau là bởi thuế. Ví dụ, thuế xăng dầu ở khu vá»±c châu Âu là 2-3 euro/lít, còn ở Việt Nam, ít nhất 1/3 là thuế. HÆ¡n nữa, để liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng quản lý xăng dầu là không ổn. Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng là "cha đẻ” của Petrolimex, Ä‘Æ¡n vị chiếm thị phần chi phối. Còn Bá»™ Tài chính can thiệp cÅ©ng không hợp lý vì trong giá má»—i lít xăng có đến 1/3 là thuế, nên nếu tăng giá bán thì thuế cÅ©ng tăng lên. NhÆ° váºy, không ai dại gì mà cản trở tăng giá bán lẻ xăng dầu.
* NhÆ°ng lá»—, phải tăng giá để bù lá»— vẫn là lý do thÆ°á»ng trá»±c cho má»—i lần Ä‘iá»u chỉnh giá?
- Há» nói Ä‘úng, có chuyện lá»— từng chuyến. NhÆ°ng má»™t bà buôn chuyến bị lá»— thì tá»± chịu, còn kinh doanh xăng dầu mà lá»— thì được bình ổn, được giảm thuế, lá»— được tính bù sang lần khác.
Việc Ä‘iá»u chỉnh giá bán theo sá»± lá»— - lãi từng chuyến là rất vô lý, trong khi tính tổng thể lãi lại cao ngất ngưởng. Ở Ä‘ây, doanh nghiệp không sai, cái sai là mình chấp nháºn việc đấy. Doanh nghiệp kinh doanh là phải tính tổng thể, không ai Ä‘i tính lá»— - lãi theo từng chuyến, nhÆ°ng lâu nay ngÆ°á»i ta vẫn làm nhÆ° váºy.
Việt Nam Ä‘iá»u hành và quản lý doanh nghiệp xăng dầu theo kểu "lãi treo, lá»— treo". Chẳng hạn, năm nay doanh nghiệp có thể báo lãi, nhÆ°ng nếu "không thích" thì lại báo lá»—. Toàn bá»™ lá»— của mấy năm trÆ°á»›c vẫn treo đấy, nếu bây giá» Ä‘Æ°a ra xá» lý, nó còn lá»›n hÆ¡n gấp mấy lần lãi của năm.
* Thêm thÆ°Æ¡ng nhân phân phối xăng dầu, theo ông, giá sẽ minh bạch hÆ¡n?
- Kinh doanh xăng dầu là má»™t ngành siêu lợi nhuáºn, không phải ai muốn kinh doanh cÅ©ng được làm. Không phải vô cá»› mà bên Trung Quốc, đầu mối xăng dầu, tháºm chí cả hệ thống bán lẻ, Ä‘á»u rÆ¡i vào tay các tầng lá»›p có chức có quyá»n. Hiện nay, xăng dầu ở Việt Nam vẫn chủ yếu là nháºp khẩu, Dung Quất chỉ chiếm má»™t phần nhá». Cho nên, ngoài việc phải xác định giá nháºp khẩu, thì cái gốc của vấn Ä‘á» không phải là bán lẻ mà ở doanh nghiệp đầu mối.
* Cảm Æ¡n ông.
Nguồn tin: Doanhnhansaigon
