Nhu cầu toàn cầu năm nay đối với cả ba loại nhiên liệu hóa thạch đã gửi một thông điệp đến những người ủng hộ quá nhiệt tình về quá trình chuyển đổi năng lượng: đừng quá nóng vội.
Những người mà năm ngoái dự đoán sự sụp đổ của dầu, khí đốt và than đá sau đại dịch và những người nói rằng nhu cầu dầu đạt đỉnh đã ở phía sau chúng ta vì những thay đổi lâu dài trong hành vi tiêu dùng sẽ làm giảm việc sử dụng dầu thô hiện đang đối mặt với thực tế.
Nhu cầu dầu toàn cầu chỉ còn vài tháng nữa là đạt mức trước đại dịch, trong khi nhu cầu khí đốt tự nhiên và than đá đã vượt sản lượng năm 2019.
Chắc chắn, việc đi lại bằng đường hàng không quốc tế vẫn đang gặp khó khăn vì những hạn chế đi lại liên quan đến COVID ở nhiều quốc gia. Nhưng các nền kinh tế đang phục hồi trở lại, các ngành công nghiệp đang phát triển và một lần nữa thế giới cần rất nhiều năng lượng.
Nhiên liệu hóa thạch hỗ trợ tăng trưởng kinh tế
Và nhiên liệu hóa thạch tiếp tục cung cấp phần lớn năng lượng đó và sẽ vẫn như vậy trong nhiều năm tới. Sự sụt giảm tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch vào năm ngoái đang được xóa bỏ và những người mong đợi nhu cầu dầu, khí đốt và than đá sẽ không bao giờ trở lại mức trước COVID hiện giờ nhận ra rằng họ đã sai.
Cũng sai đối với những người hy vọng các chính sách ‘xanh hơn' mà chính phủ các nước đã cam kết năm ngoái sẽ đột ngột dẫn đến năng lượng mặt trời, gió, nhiên liệu sinh học, nhiên liệu hàng không bền vững và hydro thay thế năng lượng được tạo ra từ nhiên liệu hóa thạch trong một sớm một chiều.
Các nền kinh tế đang phục hồi sau COVID và thói quen của người tiêu dùng vẫn chưa thay đổi nhiều: người tiêu dùng vẫn muốn có một ngôi nhà ấm áp, có điện, các tiện ích công nghệ mới nhất và có thể tự do đi lại và tiêu tiền.
Ngoài một phần năng lượng tái tạo để sản xuất điện, chẳng hạn như năng lượng mặt trời và gió không thực sự cung cấp năng lượng và tất cả những thứ mà người tiêu dùng mua. Nhưng nhiên liệu hóa thạch thì có. Và chúng sẽ tiếp tục phục vụ như vậy trong ít nhất một thập kỷ nữa cho đến khi quá trình chuyển đổi năng lượng - kể cả trong các ngành khác ngoài sản xuất điện - tăng tốc.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết vào tháng 7, tỷ trọng các nguồn năng lượng tái tạo trong sản xuất điện tiếp tục tăng, nhưng năng lượng tái tạo không có khả năng đáp ứng nhu cầu điện phục hồi.
IEA cũng cho biết nếu thế giới đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, thì nên ngừng đầu tư vào nguồn cung dầu, khí đốt và than mới ngay bây giờ.
Tuy nhiên, những ngày này, các nền kinh tế phát triển nhất ở châu Âu và hai nền kinh tế đang phát triển nhanh nhất ở châu Á - Trung Quốc và Ấn Độ - đang phải trải nghiệm trực tiếp tình cảnh thị trường bị thiếu hụt nguồn cung than và khí đốt là như thế nào: giá những mặt hàng năng lượng rất cao, và các ngành công nghiệp phải đóng cửa nhà máy vì thiếu điện hoặc khí đốt.
Nhu cầu than và khí đốt trở lại trên mức trước đại dịch
Sự phục hồi kinh tế sau COVID đã thúc đẩy nhu cầu dầu, than và khí đốt, với mức tiêu thụ than và khí đốt đã vượt mức trước đại dịch. Do đó, sự sụt giảm kỷ lục về lượng khí thải toàn cầu từ năm 2020 cũng đang bị xóa bỏ, đặt ra một bài toán hóc búa khác cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu.
Trung bình, nhu cầu than giảm 4% vào năm ngoái - mức giảm mạnh nhất kể từ Thế chiến II - nhưng nó đã trở lại mức trước đại dịch vào cuối năm 2020, IEA cho biết.
Carlos Fernández Alvarez, nhà phân tích năng lượng cao cấp tại IEA, đã viết trong một bài bình luận vào tháng 3: “Việc sử dụng than trong quý 4 cao hơn 3,5% so với cùng kỳ năm 2019, góp phần vào sự gia tăng trở lại lượng khí thải CO2 toàn cầu”.
Năm nay, nhu cầu than đang phục hồi mạnh mẽ vào năm 2021, được thúc đẩy từ ngành điện, cơ quan này cho biết trong Đánh giá Năng lượng Toàn cầu năm 2021 vào tháng 4. Nhu cầu khí đốt tự nhiên cũng đang phục hồi trở lại và dự kiến sẽ xóa sự sụt giảm của năm 2020 và đẩy nhu cầu lên cao hơn 1,3% so với mức năm 2019, theo ước tính của IEA trong cùng một đánh giá.
Nhu cầu dầu dự kiến sẽ đạt mức 2019 trong vòng vài tháng nữa
Nhu cầu dầu cũng đang trên đà đạt được mức của năm 2019 và vượt qua mức đó. Nhiều nhà phân tích và các công ty dầu mỏ nhận thấy nhu cầu dầu toàn cầu sẽ quay trở lại mức trước khủng hoảng năm 2019 ngay từ đầu năm sau, hoặc sớm hơn, là vào cuối năm 2021. Theo ước tính mới nhất của OPEC, nhu cầu dầu toàn cầu vào năm 2022 sẽ đạt trung bình 100,8 triệu thùng/ngày và vượt mức trước đại dịch.
Cuộc khủng hoảng điện, than và khí đốt hiện nay ở châu Âu và châu Á cũng có thể đẩy nhanh sự phục hồi nhu cầu dầu trong mùa đông nếu việc chuyển đổi từ khí đốt sang dầu trở nên phổ biến hơn.
Đến đầu năm 2022, nhu cầu đối với tất cả các loại nhiên liệu hóa thạch dự kiến sẽ đạt hoặc vượt mức trước đại dịch, càng cho thấy rõ những thách thức của quá trình chuyển đổi năng lượng sang năng lượng đáng tin cậy và giá cả phải chăng cho thế giới.
Cuneyt Kazokoglu, người đứng đầu bộ phận phân tích nhu cầu dầu tại công ty tư vấn FGE, nói với Reuters: “Chuyển đổi năng lượng và khử cacbon là chiến lược kéo dài hàng thập kỷ chứ không diễn ra trong một sớm một chiều”.
Kazokoglu cho biết sự sụt giảm nhu cầu nhiên liệu hóa thạch năm ngoái không liên quan gì đến quá trình chuyển đổi năng lượng mà liên quan đến các lệnh phong tỏa và suy thoái kinh tế.
Một quá trình chuyển đổi vội vã mà không xem xét đến vai trò vẫn còn quan trọng của nhiên liệu hóa thạch trong nền kinh tế và lối sống của người tiêu dùng có nguy cơ khiến thị trường năng lượng toàn cầu bước vào cuộc khủng hoảng nguồn cung và giá tăng đột biến.
“Giá nhiên liệu hóa thạch sẽ còn biến động, có lẽ còn nhiều hơn hiện nay vì nguy cơ mất cân bằng cung cầu đang lớn hơn trong một thị trường đang thu hẹp vốn đầu tư, điều này có thể tạo ra đợt tăng giá ngắn hạn,” Nikos Tsafos, Chủ tịch James R. Schlesinger về Năng lượng và Địa chính trị tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Washington, đã viết trong một bài bình luận vào tháng trước.
Giá của các mặt hàng quan trọng cho quá trình chuyển đổi năng lượng - chẳng hạn như các kim loại chủ chốt như lithium, coban, niken hoặc đồng - cũng có xu hướng biến động, Tsafos lưu ý.
Quá trình chuyển đổi năng lượng sẽ không suôn sẻ và sẽ mất nhiều thập kỷ. Trong khi đó, nhiên liệu hóa thạch sẽ tiếp tục hỗ trợ nền kinh tế toàn cầu và an ninh năng lượng.
Ngay cả IEA, trong khi nói rằng việc chuyển đổi năng lượng được quản lý tốt sẽ là giải pháp – chứ không phải là vấn đề - trong cuộc khủng hoảng điện và khí đốt hiện nay, cũng thừa nhận rằng “Mối liên hệ giữa thị trường điện và khí đốt sẽ không sớm biến mất. Khí đốt vẫn là một công cụ quan trọng để cân bằng thị trường điện ở nhiều khu vực hiện nay”.
Nguồn tin: xangdau.net
