Khí đốt là vÅ© khí lợi hại của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhÆ°ng có lẽ nền kinh tế dá»±a vào thế mạnh dầu thô Ä‘ã khiến cho vị lãnh đạo này chÆ°a được má»™t ngày bình yên dù cuá»™c đối đầu vá»›i PhÆ°Æ¡ng Tây liên quan đến Ucraina Ä‘ã bắt đầu căng thẳng.

Những vết rạn

Giữa tháng 7 vừa qua, Tổng thống Nga Vladimir Putin Ä‘ã bất ngờ ký sắc lệnh giảm 110.000 nhân viên thuá»™c Bá»™ Ná»™i vụ, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 10%. Hồi tháng 3, ông Putin Ä‘ã tá»± cắt 10% lÆ°Æ¡ng sau khi yêu cầu tất cả các bá»™ trong chính phủ, trừ Bá»™ Quốc phòng, cắt giảm chi tiêu.

Đây là má»™t vài trong số các biện pháp khắc khổ của chính phủ Nga nhằm giảm 10% chi tiêu chính phủ trong năm 2015 nhằm đối phó vá»›i cuá»™c khủng hoảng khiến nền kinh tế nÆ°á»›c này sụt giảm 2,2% trong quý đầu năm.

Mặc dù được Ä‘ánh giá là Ä‘ang dần trở lại từ miệng bờ vá»±c và có sức kháng cá»± Ä‘áng nể nhÆ°ng nền kinh tế Nga vẫn Ä‘ang vật lá»™n vá»›i nhiều khó khăn khi các lệnh cấm vận vừa được Mỹ và châu Âu kéo dài thêm má»™t năm. Bên cạnh Ä‘ó, giá dầu chÆ°a có tín hiệu hồi phục trong dài hạn Ä‘ang khiến nhiều người lo lắng.

Đồng Rúp quay đầu trượt giá trở lại trong vài tuần gần Ä‘ây cÅ©ng là má»™t ná»—i ám ảnh. Trong má»™t tháng qua, theo Ngân hàng Trung Æ°Æ¡ng Nga (CBR), đồng rúp Ä‘ã mất giá trên 10% so vá»›i đồng USD trong bối cảnh lạm phát tăng vọt, lên tá»›i 15,8% trong tháng 7. Thất nghiệp trên Ä‘à gia tăng và hàng triệu người cảm thấy mình rÆ¡i vào nghèo khó do lạm phát gia tăng trong khi lÆ°Æ¡ng thưởng giảm.

Khí đốt là vÅ© khí lợi hại của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Hiện tại, Nga Ä‘ang đối phó vá»›i nhiều bài toán khó giải. CBR gần Ä‘ây buá»™c phải cắt giảm lãi suất bá»›t 0,5% xuống 11% để chặn Ä‘à suy thoái kinh tế cho dù hành Ä‘á»™ng này có thể gây áp lá»±c giảm giá lên đồng rúp và lạm phát nÆ°á»›c này.

Trong khi nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, ông Putin bị phe đối lập nhiều lần cáo buá»™c là người giàu nhất thế giá»›i, vá»›i tài sản có Æ°á»›c tính lên tá»›i 200 tá»· USD. Ông Putin cÅ©ng từng được so sánh có cuá»™c sống không khác má»™t ông hoàng Trung Đông, vá»›i nhiều máy bay, du thuyền, ngồi nhà và xe hạng sang.

Hy vọng về má»™t sá»± giảm căng thẳng giữa Nga và Mỹ sau cú Ä‘iện thoại của Obama cảm Æ¡n ông Putin về vai trò trung gian trong thỏa thuận hạt nhân vá»›i Iran Ä‘ã vụt tắt sau khi Mỹ công bố danh sách mở rá»™ng các cá nhân và công ty Nga chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Các mÅ©i dùi dÆ° luận quốc tế cÅ©ng Ä‘ang hÆ°á»›ng vào Nga, xoáy vào sá»± thiếu tá»± do báo chí mà bằng chứng được Reuters Ä‘Æ°a ra là sá»± tồn tại khiêm tốn của các tổ chức báo chí dám phê phán chính quyền Ä‘Æ°Æ¡ng nhiệm.

Đối mặt vá»›i giá dầu tụt dốc

Nền kinh tế Nga Ä‘ã tránh được má»™t cú đổ vỡ khi mà giá dầu xuống gần 40 USD/thùng, đồng rúp rÆ¡i tá»± do hồi cuối năm ngoái buá»™c CBR phải nâng lãi suất lên mức đỉnh 17% trong tháng 12 năm trÆ°á»›c.

Nền kinh tế dá»±a vào thế mạnh dầu thô Ä‘ã khiến cho ông Putin chÆ°a được má»™t ngày bình yên
Theo Le Monde, các lệnh trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây và các biện pháp trả Ä‘Å©a của Nga Ä‘ã khiến nhập khẩu của nÆ°á»›c này sụt giảm gần má»™t ná»­a nhÆ°ng nền kinh tế vẫn duy trì tăng trưởng dÆ°Æ¡ng trong năm 2014.

Sá»± hồi sức của nền kinh tế Nga vào cuối 2014 và đầu 2015 là nhờ giá dầu tăng trở lại và lãi suất được cắt giảm. Tuy nhiên, giờ Ä‘ây những yếu tố vốn Ä‘ã gây hậu quả rất lá»›n đối vá»›i nền kinh tế Nga lại Ä‘ang quay trở lại.

Giá dầu trong phiên giao dịch đầu tuần má»›i 3/8, tiếp tục giảm thêm hÆ¡n 1% xuống dÆ°á»›i ngưỡng 47 USD/thùng. Đây là mức thấp nhất trong hÆ¡n 4 tháng qua và tính từ đầu tháng 7, giá dầu Ä‘ã giảm hÆ¡n 20% so vá»›i đỉnh hồi tháng 5.

Theo má»™t khảo sát trên Bloomberg, Ä‘a phần các nhà kinh tế đều cho rằng, giá dầu còn tiếp tục giảm. Nguyên nhân là do nguồn cung từ Mỹ và nhiều quốc gia xuất khẩu dầu mỏ khác tăng Ä‘á»™t biến. Thỏa thuận hạt nhân Iran cÅ©ng khiến thế giá»›i lo ngại nguồn cung sẽ còn gia tăng khi nÆ°á»›c này được phép xuất khẩu dầu.

Bên cạnh Ä‘ó, sá»± chững lại của nền kinh tế Trung Quốc và châu Âu cÅ©ng là yếu tố cản trở dầu quay đầu tăng giá.

Theo các nhà kinh tế trên Bloomberg, nếu giá dầu ở mức 50 USD/thùng, nền kinh tế Nga có khả năng tá»›i 85% bị suy thoái trong 12 tháng tiếp theo. Trong khi Ä‘ó, trên thá»±c tế, giá dầu Ä‘ã xuyên thủng ngưỡng này và Ä‘ang hÆ°á»›ng trở về Ä‘áy cÅ© 40 USD/thùng.

Trong trường hợp nếu dầu về 40 USD/thùng, gần 70% các nhà kinh tế cho rằng nền kinh tế và hệ thống NH của Nga sẽ đối mặt vá»›i nhiều rủi ro. Nền kinh tế Nga có thể giảm tá»›i 5% trong năm 2015. Chính phủ Nga khi Ä‘ó sẽ phải tăng lãi suất trở lại để bảo vệ đồng rúp, thay vì Ä‘iều chỉnh giảm nhÆ° trong giai Ä‘oạn đầu năm 2015. Nga thậm chí sẽ rÆ¡i vào tình trạng buá»™c phải áp dụng các biện pháp kiểm soát vốn giống nhÆ° của Hy Lạp.

Cú cắt giảm 10% nhân viên ná»™i vụ tại Nga gần Ä‘ây cho thấy, nền kinh tế nÆ°á»›c này thá»±c sá»± Ä‘ang đối mặt vá»›i nhiều khó khăn. Má»™t nền kinh tế vá»›i gần 60% ngân sách phụ thuá»™c vào nguồn thu từ dầu lá»­a hoặc liên quan đến dầu lá»­a thì má»—i dịch chuyển của giá mặt hàng này cÅ©ng ảnh hưởng rất lá»›n tá»›i nền kinh tế.

Trong cuá»™c chiến dầu khí, Mỹ Ä‘ang yếu thế dần so vá»›i OPEC và mang thêm lợi ích tá»›i cho Trung Quốc nhÆ°ng lại gây áp lá»±c lên nền kinh tế Nga. Tuy nhiên, trong khi Mỹ có thể áp đặt biện pháp trừng phạt Ä‘ánh vào ngành xuất khẩu dầu mỏ của Nga giống nhÆ° Ä‘ã từng làm vá»›i Iran, thì Nga vẫn còn má»™t vÅ© khí lợi hại là khí đốt. Nếu tình hình thêm căng thẳng, châu Âu có thể là nạn nhân trong cuá»™c chiến giữa Nga và phÆ°Æ¡ng Tây.

Nguồn tin: Vietnamnet