Việc giá dầu rá»›t sâu, xuống dưới ngưỡng 50 USD/thùng không chỉ là thách thức đối vá»›i riêng nước Nga khi đồng rúp sụt giảm, mà còn là má»™t phép thỠđối vá»›i chiến lược độc láºp vá» năng lượng cá»§a Mỹ.
“Cuá»™c chiến” căng thẳng vá» giá
Giá dầu tiếp tục láºp ká»· lục thấp má»›i trong những ngày đầu tiên cá»§a năm 2015. Thị trưá»ng ghi nháºn mức giá má»›i cá»§a dầu thô tại thị trưá»ng Mỹ là dưới 50 USD/thùng. So vá»›i tháng 6/2014, dầu mất gần 55% giá trị.
Giá dầu thô Brent cÅ©ng giảm mạnh hÆ¡n 6%, xuống dưới 53 USD/thùng.
Äây Ä‘á»u là các mức thấp nhất kể từ tháng 4/2009, Ä‘ánh dấu má»™t cuá»™c chiến dầu má» Ä‘ang trở nên căng thẳng hÆ¡n bao giá» hết cho dù các bên trong cuá»™c chiến này như Mỹ, Nga hay Tổ chức các nước xuất khẩu dầu má» (OPEC) Ä‘á»u phải chịu áp lá»±c rất lá»›n.
Giá dầu giảm trong bối cảnh cung trên thế giá»›i tiếp tục tăng lên còn cầu được dá»± báo không có suy chuyển, tháºm chí có thể yếu Ä‘i khi mà nhiá»u ná»n kinh tế Ä‘ang gặp trục trặc: tăng trưởng Trung Quốc đứng trước nguy cÆ¡ suy giảm tăng trưởng mạnh; châu Âu và Nháºt không thể ngóc đầu Ä‘i lên.
Trong má»™t báo cáo má»›i đưa ra hôm 5/1, Bá»™ Năng lượng cá»§a Nga cho biết, sản lượng dầu thô Nga Ä‘ã lên 10,58 triệu thùng má»—i ngày, tăng 0,7% nhá» các hãng khai thác tư nhân nhá». Sản lượng dầu cá»§a nước này Ä‘ang tiếp tục tăng và hiện Ä‘ang ở mức cao nhất trong thá»i kỳ háºu Xô Viết.
Má»™t số nước OPEC, trong khi Ä‘ó, vẫn giữ sản lượng ở mức cao nhất trong vài tháºp ká»· qua và chưa có ý định cắt giảm sản lượng mà để thị trưá»ng tá»± cân bằng. Trong tháng 12 vừa qua, Iraq - nước sản xuất dầu lá»›n thứ 2 trong tổ chức OPEC cho biết, lượng dầu thô xuất khẩu cá»§a nước này đạt đỉnh trong hÆ¡n 30 năm qua.
Giá dầu giảm còn do đồng USD tăng mạnh so vá»›i Euro trong bối cảnh các nhà đầu tư lo ngại Hy Lạp có thể bị loại ra khá»i khu vá»±c đồng tiá»n chung châu Âu.
“Thị trưá»ng Ä‘ang nằm trong xu hướng Ä‘i xuống vá»›i các yếu tố ná»n tảng tiêu cá»±c”, Mike Wittner, trưởng bá»™ pháºn nghiên cứu dầu thô tại Societe Generale SA, New York nháºn định trên Bloomberg.
Theo nhiá»u chuyên gia, cho dù giá dầu Ä‘ã xuống thấp tá»›i mức gây thiệt hại cho nhiá»u quốc gia, bao gồm cả Nga, OPEC, Mỹ... nhưng những tín hiệu nguồn cung má»›i Ä‘ang vào thị trưá»ng cho thấy giá khó có thể báºt lên vào lúc này. Nhu cầu tiêu thụ cÅ©ng khó tăng lên nếu chỉ nhìn vào Mỹ bởi ná»n kinh tế thế giá»›i Ä‘ang đứng trước nguy cÆ¡ tăng cháºm lại vì Trung Quốc, Nháºt Bản và châu Âu.
Tính từ giữa năm 2014, dầu Brent và WTI Ä‘á»u Ä‘ã mất giá hÆ¡n má»™t ná»a và Ä‘ang đứng ở mức thấp nhất trong gần 6 năm qua.
Như váºy, giá dầu Ä‘ã vá» dưới giá thành cá»§a phần lá»›n dầu được sản xuất từ Ä‘á phiến (khoảng 60 USD/thùng) và Ä‘ang vá» gần giá thành sản xuất cá»§a Trung Äông - khoảng 40 USD/thùng.
Cuá»™c chiến dầu dầu khí Ä‘ang trở nên căng thẳng hÆ¡n bao giá» hết khi OPEC kiên nhẫn không cắt giảm sản lượng để giữ thị phần nhằm bóp nghẹt ngành công nghiệp sản xuất dầu khí Ä‘á phiến cá»§a Mỹ - nguyên nhân khiến OPEC mất vai trò thống trị thị trưá»ng dầu má». Cuá»™c chiến dầu giá thấp này có lẽ là má»™t phép thỠđối vá»›i chiến lược độc láºp vá» năng lượng cá»§a Mỹ.
Không phải Putin mà là Mỹ chùn bước?
Giá dầu tụt giảm ká»· lục lần này khiến nước Nga thêm phần lao Ä‘ao, đồng rúp suy giảm nghiêm trá»ng. Tuy nhiên, đối vá»›i Mỹ, Ä‘ó cÅ©ng không phải là Ä‘iá»u mong muốn.
Theo Bloomberg, chỉ 2 tháng trước Ä‘ây, công ty khoan dầu khí Ä‘á phiến Continental Resources Inc. (CLR) cá»§a tá»· phú Harold Hamm Ä‘ã lên ngân sách 4,6 tá»· USD đầu tư vào lÄ©nh vá»±c này trong năm 2015 vá»›i giá dầu dá»± kiến 80 USD/thùng. Sáu tuần sau Ä‘ó, khi mà giá dầu giảm 29%, Continental Ä‘ã cắt giảm ngân sách đầu tư xuống còn 2,7 tá»· USD.
Halliburton Co. (HAL) - nhà cung cấp các dịch vụ vá» công nghệ khai thác dầu khí Ä‘á phiến lá»›n nhất thế giá»›i, tháng trước tuyên bố há» sẽ sa thải 1.000 công nhân dù trước Ä‘ó 2 tháng, chá»§ tịch và CEO cá»§a táºp Ä‘oàn này tuyên bố “lÄ©nh vá»±c hoạt động cá»§a chúng ta sẽ ổn” nếu giá dầu nằm trong khoảng 80-100 USD/thùng.
Có thể thấy, khai thác dầu khí Ä‘á phiến bùng nổ Ä‘ã giúp Mỹ - lần đầu tiên trong nhiá»u tháºp ká»· - tiến tá»›i ngưỡng có thể tá»± cung cấp năng lượng. Tuy nhiên, giá dầu giảm là má»™t thách thức to lá»›n đối vá»›i ná»— lá»±c tìm kiếm sá»± độc láºp này.
Trong khi Ä‘ó, các táºp Ä‘oàn sản xuất dầu khí Ä‘á phiến lá»›n cá»§a Mỹ như Irving, Pioneer Natural Resources Co. (PXD), Continental hay Chesapeake Energy Corp. lại chi tiêu mạnh tay cho các hoạt động đầu tư và sản xuất dầu khí, lá»›n hÆ¡n rất nhiá»u so vá»›i những gì há» thu được. Giá dầu quá thấp Ä‘ã giáng má»™t Ä‘òn Ä‘au vào kỳ vá»ng cá»§a các táºp Ä‘oàn này.
Theo nhiá»u chuyên gia, số tiá»n đầu tư cho lÄ©nh vá»±c dầu khí Ä‘á phiến tại Mỹ sẽ suy giảm trong năm 2015 và Texas sẽ là thành phố bị ảnh hưởng nhiá»u nhất do Ä‘ây là nÆ¡i cung cấp 37% sản lượng dầu cá»§a Mỹ.
Ở chiá»u ngược lại, OPEC cÅ©ng đối mặt vá»›i những khó khăn do giá giảm. Dá»± báo cho thấy, các thành viên OPEC (không tính Iran) sẽ chỉ thu vá» 446 tá»· USD từ xuất khẩu dầu trong năm 2015, hụt gần má»™t ná»a so vá»›i 703 tá»· trong năm 2014.
Vá»›i Nga, theo kế hoạch, nước này sẽ giảm 4% sản lượng trong năm 2015 nếu giá ở mức dưới 60 USD/thùng.
Có thể thấy, cuá»™c chiến giá dầu Ä‘ang ở hồi căng thẳng nhất. Chính các nước OPEC Ä‘ang chấp nháºn cuá»™c chÆ¡i hao tiá»n tốn cá»§a, tháºm chí thua lá»— để giữ thị phần. Theo Reuters, các thành viên OPEC dưá»ng như Ä‘ang đếm ngược thá»i gian để chứng kiến các đối thá»§ má»›i nổi cá»§a há» bị hạ gục má»›i nâng giá dầu.
Há» hy vá»ng nếu tiếp tục duy trì sản lượng - khi giá dầu Ä‘ã giảm gần 60% kể từ tháng 6/2014 - sẽ gây áp lá»±c vá»›i các nhà sản xuất Ä‘á phiến cá»§a Mỹ, buá»™c phải dừng hoặc giảm sản lượng khi nguồn cung Ä‘ang rất dồi dào.
Nguồn tin: Vietnamnet