Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã thúc giục Iran nối lại các cuộc đàm phán về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với các cường quốc trên thế giới nhưng tổng thống mới theo đường lối cứng rắn của Iran, Ebrahim Raisi, nói rằng "quyền lợi" của Iran trước tiên phải được đảm bảo.
Theo đố, Tổng thống Macron đã yêu cầu Iran nhanh chóng mở lại các cuộc đàm phán tại Vienna để đạt được thỏa thuận và chấm dứt, mà không trì hoãn, tất cả các hoạt động hạt nhân mà vi phạm đến hiệp ước”, Tổng thống Pháp cho biết vào ngày 9 tháng 8, sau khi ông điện đàm với Tổng thống Raisi, người mới vừa nhậm chức vào tuần trước.
Theo trang web của Tổng thống Iran, Raisi nói trong cuộc điện đàm kéo dài một giờ rằng "trong bất kỳ cuộc đàm phán nào, quyền lợi của người dân Iran phải được đề cao và đảm bảo lợi ích của quốc gia chúng ta."
Thỏa thuận hạt nhân được ký kết bởi Hassan Rohani, tổng thống Iran theo đường lối tương đối ôn hòa, người không thể tái đắc cử vào đầu năm nay sau hai nhiệm kỳ tại vị.
Thỏa thuận, gồm các bên tham gia Mỹ, Anh, Đức, Nga và Trung Quốc, đặt ra việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt đối với Tehran để đổi lấy việc hạn chế chương trình hạt nhân của nước này.
Nhưng Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018 và áp đặt lại các biện pháp trừng phạt tài chính.
Vào thời điểm đó, ông Trump cho biết Iran không tuân thủ tinh thần của thỏa thuận, cáo buộc nước này đang cố gắng chế tạo vũ khí hạt nhân và hỗ trợ hoạt động cực đoan trong khu vực. Nhưng phía Iran bác bỏ cáo buộc này.
Sau khi Washington rút khỏi thỏa thuận, Tehran đã đáp trả bằng cách quay lại các biện pháp mà họ đã đồng ý theo thỏa thuận.
Các nhà đàm phán đã họp từ tháng 4 tại Vienna để tìm cách đưa cả hai bên trở lại tuân thủ đầy đủ, với vòng đàm phán cuối cùng diễn ra vào ngày 20/6.
Một quan chức cấp cao của Liên minh châu Âu hôm 7/8 cho biết Iran đã sẵn sàng nối lại các cuộc đàm phán ngay từ đầu tháng 9, các hãng thông tấn phương Tây đưa tin.
AFP và DPA cho biết những ngày gần đây đại diện của nước này đã đưa ra những đảm bảo rằng các cuộc đàm phán ở Vienna sẽ được nối lại, theo quan chức cấp cao giấu tên.
Quan chức này cho biết đại diện đàm phán của EU về vấn đề này, Enrique Mora, đã tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của Raisi ở Tehran vào tuần trước, nói chuyện với quan chức Iran được chỉ định dẫn đầu cuộc đàm phán, Hossein Amir-Abdollahian.
Quan chức EU cho biết Amir-Abdollahian dự kiến sẽ trở thành Ngoại trưởng trong nội các của ông Raisi, nhưng vẫn chưa được công bố.
Người Iran cho biết họ muốn quay lại bàn đàm phán "càng sớm càng tốt - không chỉ để đàm phán mà còn để đạt được một thỏa thuận. Họ muốn thành công", quan chức EU nói.
Mỹ ngày 5/8 hối thúc Iran quay lại đàm phán về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân sau khi tân Tổng thống Iran cho biết sẽ tìm cách ngoại giao để chấm dứt các lệnh trừng phạt.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price cho biết tại một cuộc họp báo: “Chúng tôi kêu gọi Iran sớm quay trở lại các cuộc đàm phán. Đối với chúng tôi, đây là một ưu tiên khẩn cấp."
Ông Raisi, người được cho là sẽ củng cố quyền lực của các đảng phái cực đoan trong nhiệm kỳ 4 năm của mình, đã kêu gọi dỡ bỏ các lệnh trừng phạt trong bài phát biểu nhậm chức trước đó vào ngày 5 tháng 8.
Quan chức EU nói với các hãng thông tấn rằng không rõ liệu các cuộc đàm phán hạt nhân sẽ thuộc trách nhiệm của Bộ Ngoại giao Iran hay do Hội đồng An ninh Quốc gia của nước này hoặc một cơ quan khác tiếp quản.
"EU muốn Iran đóng băng các hoạt động hạt nhân", quan chức EU nói, nhưng ông thừa nhận rằng Moscow và Bắc Kinh đã không ủng hộ lập trường đó.
Càng làm phức tạp thêm vấn đề, căng thẳng gia tăng gần đây giữa Iran với phương Tây, đặc biệt là khi một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào tuần trước vào một tàu chở dầu có liên quan với Israel ở ngoài khơi Oman, giết chết một thủy thủ đoàn người Anh và một người Romania trên tàu.
Các nước G7 – gồm Hoa Kỳ, Anh, Canada, Pháp, Đức, Ý và Nhật Bản – quy trách nhiệm cuộc tấn công cho Iran. Song, Tehran phủ nhận cáo buộc này.
Nguồn tin: xangdau.net
