Ngày 19-3, Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng Ä‘ã có buổi làm việc vá»›i Ban Kinh tế Trung Æ°Æ¡ng. Tại cuá»™c há»p, Thủ tÆ°á»›ng chỉ đạo Ban Kinh tế Trung Æ°Æ¡ng phối hợp cùng các cÆ¡ quan sá»›m hoàn thành việc xây dá»±ng báo cáo sÆ¡ kết 5 năm thá»±c hiện Nghị quyết Trung Æ°Æ¡ng 6 khóa X vá» tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trÆ°á»ng định hÆ°á»›ng XHCN ở Việt Nam.
Kinh tế bị can thiệp hành chính quá nhiá»u
Tại cuá»™c há»p, Trưởng Ban Kinh tế Trung Æ°Æ¡ng, ông VÆ°Æ¡ng Äình Huệ, Ä‘á» xuất thành láºp Ban Chỉ đạo sÆ¡ kết 5 năm thá»±c hiện Nghị quyết Trung Æ°Æ¡ng 6 khóa X theo chỉ đạo của Bá»™ Chính trị và ban này do Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng đứng đầu vá»›i 23 thành viên từ các bá»™, ngành khác nhau. Theo ông Huệ, dá»± kiến báo cáo sÆ¡ kết sẽ được trình Bá»™ Chính trị vào đầu tháng 6-2014.
Thủ tÆ°á»›ng đồng ý vá»›i Ä‘á» nghị này nhÆ°ng lÆ°u ý Ban Chỉ đạo phải phối hợp và táºn dụng kết quả báo cáo sÆ¡ kết 5 năm thá»±c hiện Nghị quyết Trung Æ°Æ¡ng 6 khóa X của Bá»™ Kế hoạch và Äầu tÆ° (KH-ÄT )vừa hoàn tất.
Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng: Kinh tế thị trÆ°á»ng mà giá không theo thị trÆ°á»ng, có Ä‘á»™c quyá»n, cạnh tranh không bình đẳng là không Ä‘úng Ảnh: TTXVN
Bản báo cáo của Bá»™ KH-ÄT Ä‘ã nêu báºt hàng loạt hạn chế, tồn tại. Cụ thể, thể chế kinh tế phụ thuá»™c quá nhiá»u vào các văn bản dÆ°á»›i luáºt. Các quyết định Ä‘iá»u hành mang tính hành chính dẫn đến hiệu lá»±c thể chế bị phụ thuá»™c quá nhiá»u vào giải thích và cách thức thá»±c hiện của bá»™, ngành và ngÆ°á»i có thẩm quyá»n liên quan. Trong khi Ä‘ó, các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế vá» cÆ¡ bản được triển khai trên địa giá»›i hành chính cấp tỉnh, thiếu liên kết vùng dẫn đến thể chế bị chia cắt.
Äặc biệt, báo cáo thẳng thắn nhìn nháºn trong váºn hành, quản lý, nhà nÆ°á»›c - bao gồm cả cÆ¡ quan ở trung Æ°Æ¡ng và địa phÆ°Æ¡ng - còn tham gia và can thiệp hành chính trá»±c tiếp, vá»›i quy mô tÆ°Æ¡ng đối lá»›n vào việc phân bổ nguồn lá»±c và sá»± váºn hành của ná»n kinh tế. Hình thức tác Ä‘á»™ng rất Ä‘a dạng, vừa bằng hệ thống quy hoạch phát triển ngành vừa bằng quyết định hành chính, tháºm chí bằng can thiệp trá»±c tiếp vá»›i tÆ° cách là chủ đầu tÆ° và chủ sở hữu doanh nghiệp (DN).
Chấm dứt kiểu cấp tín dụng theo chỉ đạo
“Sức sống” của ná»n kinh tế là DN nhÆ°ng môi trÆ°á»ng kinh doanh và quyá»n tá»± quyết của DN còn bị hạn chế bởi nhiá»u yếu tố can thiệp phi thị trÆ°á»ng. Chế Ä‘á»™ quản trị DN, đặc biệt là DN nhà nÆ°á»›c, chÆ°a tuân thủ các chuẩn má»±c quốc tế. Giá cả nhiá»u loại hàng hóa, dịch vụ - nhất là giá vốn - có tính Ä‘á»™c quyá»n nhà nÆ°á»›c vẫn bị méo mó, sai lệch do các yếu tố phi thị trÆ°á»ng. Quản lý tài sản và đầu tÆ° công của các táºp Ä‘oàn, tổng công ty và DN nhà nÆ°á»›c còn nhiá»u bất cáºp, gây lãng phí, thất thoát, để lại nhiá»u hệ lụy.
Bá»™ KH-ÄT cÅ©ng kiến nghị cần chấm dứt các hình thức cho vay, cấp tín dụng theo chỉ đạo, chỉ định của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c vá»›i các dá»± án đầu tÆ° của DN nhà nÆ°á»›c. Tiếp tục mở cá»a thị trÆ°á»ng trong các ngành còn Ä‘á»™c quyá»n, trÆ°á»›c hết là thị trÆ°á»ng sản xuất và cung ứng Ä‘iện, bán lẻ Ä‘iện.
Thứ trưởng Bá»™ KH-ÄT Nguyá»…n Văn Trung cho biết để sÆ¡ kết 5 năm thá»±c hiện Nghị quyết Trung Æ°Æ¡ng 6 khóa X thì cần lá»™i ngược lại cả quá trình hàng chục năm để rút ra kinh nghiệm. “Chúng ta lo cho lợi ích số Ä‘ông, lợi ích ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng, lo nhiá»u mảng xã há»™i thì phải làm rõ tính chất XHCN ở chá»— nào vì nhiá»u nÆ°á»›c cÅ©ng làm nhÆ° váºy, không riêng gì Việt Nam” - ông Trung băn khoăn.
TrÆ°á»›c ý kiến trên, Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng cho rằng kinh tế thị trÆ°á»ng định hÆ°á»›ng XHCN là con Ä‘Æ°á»ng má»›i, chÆ°a có ai vạch sẵn mà Việt Nam phải vừa làm vừa thiết kế vừa thi công… “NhÆ°ng kinh tế thị trÆ°á»ng là phải theo Ä‘úng quy luáºt thị trÆ°á»ng. Kinh tế thị trÆ°á»ng mà giá không theo thị trÆ°á»ng, có Ä‘á»™c quyá»n, cạnh tranh không bình đẳng là không Ä‘úng. Còn định hÆ°á»›ng XHCN nhÆ° thế nào thì phải làm rõ và câu trả lá»i cÅ©ng xuất phát chính thá»±c tiá»…n” - Thủ tÆ°á»›ng nhấn mạnh.
Thủ tÆ°á»›ng cÅ©ng cho rằng kinh tế thị trÆ°á»ng mà giá xăng dầu, Ä‘iện vẫn bao cấp thì không thể được. “Chúng ta tạm thá»i chấp nháºn Ä‘á»™c quyá»n tá»± nhiên nhÆ°ng phải công khai minh bạch”- Thủ tÆ°á»›ng nói.
Thủ tÆ°á»›ng cÅ©ng cho rằng giá dịch vụ giáo dục, y tế tá»›i Ä‘ây cÅ©ng phải tuân thủ cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, phải tính Ä‘úng tính đủ; còn há»™ nghèo, đối tượng chính sách thì nhà nÆ°á»›c há»— trợ. “Cứ tiếp tục giữ giá thấp để bệnh viện quá tải, bên ngoài Ä‘Æ°a máy vào thu tiá»n cao bệnh nhân. Hay nhiá»u nÆ¡i thiếu ngÆ°á»i giá»i vì mức lÆ°Æ¡ng thấp thì phải có cải cách thay vì duy trì sá»± cào bằng” - Thủ tÆ°á»›ng đặt vấn Ä‘á».
“Việc tái láºp Ban Kinh tế Trung Æ°Æ¡ng là cần thiết. Ban có chức năng tham mÆ°u, nghiên cứu, Ä‘á» xuất, thẩm định và kiểm tra, giám sát là Ä‘úng yêu cầu. Không bao giá» Äảng bá» việc kiểm tra, giám sát vá» kinh tế. Äảng cÅ©ng không bao giá» bá» chức năng lãnh đạo kinh tế” - Thủ tÆ°á»›ng quả quyết.