Giá xăng dầu thế giá»›i giảm mạnh, tỉ giá cÅ©ng giảm, thế nhÆ°ng giá xăng dầu bán lẻ trong nÆ°á»›c vẫn “bình chân nhÆ° vại”. Nhiều chuyên gia cho rằng cần minh bạch hóa giá xăng dầu, trong Ä‘ó phải kiểm toán Ä‘á»™c lập xem có Ä‘úng mức lợi nhuận thấp nhÆ° công bố hay không.

Giá xăng dầu nhập khẩu bình quân từ tháng 4 đến nayẢnh: THUẬN THẮNG -  Äá»“ họa: N.KHANH

Giá bình quân tháng 6 so vá»›i tháng 4 của các mặt hàng xăng A95, A92, dầu DO tại thị trường Singapore đều giảm 10-12 USD/thùng. Việc giảm giá này dẫn đến việc kinh doanh dầu có lãi nên Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã cho tăng thuế nhập khẩu từ 0% lên 5% và tăng mức trích quỹ bình ổn thay cho việc giảm giá.

Điệp khúc tăng chiết khấu

Thời Ä‘iểm thuế nhập khẩu dầu tăng hồi đầu tháng 6, giá nhập khẩu mặt hàng xăng giảm chÆ°a nhiều, nhÆ°ng đến cuối tháng 6 mặt hàng này giảm thêm 4 USD, tính ra mức giảm Ä‘ã tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i mức giảm của giá dầu. Những ngày đầu tháng 7 này, giá xăng tại thị trường Singapore tăng trở lại, có lúc Ä‘ã lên đến 121 USD/thùng, tuy nhiên giá bình quân 30 ngày vẫn thấp hÆ¡n, khoảng 118 USD/thùng. Vá»›i giá nhập khẩu này cá»™ng vá»›i các khoản chi phí khác, má»™t số doanh nghiệp đầu mối xác nhận Ä‘ã có lãi đối vá»›i mặt hàng xăng, có thời Ä‘iểm lãi 500 đồng/lít.

Trong khi Ä‘ó, trả lời Tuổi Trẻ về mức lợi nhuận cụ thể của giá xăng dầu hiện nay, bà Nguyá»…n Lệ Trung, trưởng phòng giá hàng tÆ° liệu sản xuất Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính), cho biết cục Ä‘ang giám sát chặt chẽ giá xăng dầu và kết quả cho thấy giá cÆ¡ sở hiện nay vẫn khá cao.

Nhiều đại lý xăng dầu tại TP.HCM xác nhận mức chiết khấu hiện nay dao Ä‘á»™ng 800-1.000 đồng/lít xăng dầu, trong khi mức chiết khấu mà các đại lý cho rằng “sống được” là 400 đồng. Việc tăng chiết khấu cho đại lý có thể hiểu là doanh nghiệp đầu mối Ä‘ã có lãi. Vì vậy, nếu doanh nghiệp nào sở hữu hệ thống bán lẻ lá»›n chắc chắn lãi lá»›n. Cụ thể, Tổng công ty Xăng dầu VN (Petrolimex) sở hữu trong tay gần 2.000 cá»­a hàng xăng dầu, vá»›i lượng hàng bán ra má»—i tháng 100-150 triệu lít xăng dầu, mức chiết khấu trên có thể Ä‘em đến cho doanh nghiệp này lợi nhuận khổng lồ.

Điều rất Ä‘áng suy nghÄ© là hiện nay các đầu mối kinh doanh xăng dầu đều là doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c và đều kêu lá»—. Trong khi Ä‘ó, Ä‘a số tổng đại lý, đại lý đều là công ty cổ phần hoặc tÆ° nhân đều có lãi.

3 tuần kiểm toán là xong

Bình luận về công bố của Petrolimex cho thấy hiện giá xăng dầu VN Ä‘ang thấp hÆ¡n nhiều nÆ°á»›c lân cận tá»›i vài ngàn đồng/lít, má»™t quan chức Bá»™ Tài chính khẳng định không thể so sánh khập khiá»…ng nhÆ° vậy bởi các nÆ°á»›c Ä‘ó Ä‘ang chịu thuế nhập khẩu xăng dầu rất cao, trong khi thuế này ở VN hiện ở mức rất thấp, không Ä‘áng kể. Để có con số chính xác nên để kiểm toán Ä‘á»™c lập vào.

“TrÆ°á»›c khi Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu nên cho kiểm toán Ä‘á»™c lập vào. Chỉ cần 2-3 tuần kiểm toán có thể cho kết quả sÆ¡ bá»™” - quan chức Bá»™ Tài chính nói. Vị quan chức này cho rằng sau khi có kết quả kiểm toán, nếu doanh nghiệp đầu mối lá»— thì cho tăng giá, lãi thì giảm giá, người dân sẽ ủng há»™ vì minh bạch, tránh tình trạng xã há»™i hoài nghi nhÆ° hiện nay.

PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên viện phó Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, cÅ©ng cho rằng cần tiến hành kiểm toán xem có Ä‘úng mức lợi nhuận thấp nhÆ° công bố hay không. Điều này nhằm tránh trường hợp doanh nghiệp báo cáo nhầm, sau này kiểm toán má»›i lá»™ ra thì sá»± Ä‘ã rồi. Thá»±c tế ông Long cho biết tình trạng “sá»± Ä‘ã rồi” từng xảy ra khi Petrolimex sá»­ dụng sai quỹ bình ổn tá»›i hÆ¡n 1.000 tỉ đồng năm ngoái, Bá»™ Tài chính phát hiện nhÆ°ng sau Ä‘ó cÅ©ng không có xá»­ lý trách nhiệm cá nhân nào.

Bên cạnh Ä‘ó, ông Ngô Trí Long đề nghị cần quy định mức cụ thể doanh nghiệp đầu mối được chiết khấu cho các đại lý của mình. Hiện nay, theo ông Long, cứ đến khi cần tăng giá, các doanh nghiệp đầu mối có xu hÆ°á»›ng giảm chiết khấu cho đại lý xuống mức rất thấp, đẩy đại lý vào cảnh càng bán càng lá»—. Các đại lý chủ yếu là tÆ° nhân, không ai muốn lá»— và khả năng chịu Ä‘á»±ng kém buá»™c phải bán cầm chừng.

Điều này sẽ tạo sức ép lên cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c buá»™c phải cho các doanh nghiệp đầu mối tăng giá. Ngược lại khi không muốn giảm giá, các doanh nghiệp đầu mối lại thi nhau tăng chiết khấu để bán được nhiều hàng và không giảm giá. “Vì vậy, cần có quy định khống chế mức giá trần, sàn của chiết khấu, không thể để doanh nghiệp thích cho đại lý bao nhiêu thì cho”.

Nguồn: Tuổi trẻ