Theo các chuyên gia, cần chia nhỏ Petrolimex thành nhiều Ä‘Æ¡n vị Ä‘á»™c lập để giúp thị trường có sá»± cạnh tranh Ä‘úng nghÄ©a. Ngoài ra, có thể xem xét mở cá»­a cho doanh nghiệp nÆ°á»›c ngoài tham gia.

Giá xăng dầu tăng liên tiếp 4 lần chỉ trong vòng có 40 ngày.   Ảnh: Xuân Phú.

Xem xét mở cá»­a cho doanh nghiệp ngoại

Trao đổi vá»›i PV Tiền Phong, TS Lê Đăng Doanh cho rằng, để thị trường xăng dầu cạnh tranh Ä‘úng nghÄ©a, không “ná»­a vời” nhÆ° hiện nay, cần chia tách Petrolimex thành các loại hình doanh nghiệp: Xuất nhập khẩu, phân phối và bán lẻ, hoạt Ä‘á»™ng tách rời, hoạch toán riêng. Cùng vá»›i Ä‘ó có thể đẩy mạnh việc cổ phần hóa Petrolimex vá»›i sá»± tham gia của các doanh nghiệp có kinh nghiệm quốc tế nhÆ° hãng Shell chẳng hạn.

Vá»›i bề dày kinh nghiệm kinh doanh ở nhiều thị trường quốc tế, khi có các đối tác quốc tế lá»›n tham gia há»™i đồng quản trị của doanh nghiệp xăng dầu sẽ giúp được rất nhiều việc trong việc thay đổi quản trị.

PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, thị trường xăng dầu Ä‘ang vận hành theo cÆ¡ chế thị trường ná»­a vời.

CÆ¡ chế thị trường có nguyên tắc riêng. Điều 19 trong Luật Giá nói rất rõ: Những mặt hàng nào còn Ä‘á»™c quyền thì Nhà nÆ°á»›c phải định giá. Thị trường xăng dầu hiện nay chÆ°a có cạnh tranh thá»±c sá»± vì Petrolimex chiếm hÆ¡n 50% thị phần, cá»™ng vá»›i PV Oil và Saigon Petro (3 Ä‘Æ¡n vị này chiếm hÆ¡n 80% thị phần).

Ông Long cÅ©ng cho rằng cần đẩy mạnh việc cổ phần hóa Petrolimex, để cho thị phần (của Petrolimex) nhỏ Ä‘i. Đồng quan Ä‘iểm, nguyên Phó giám đốc Sở Công ThÆ°Æ¡ng Hà Ná»™i VÅ© Vinh Phú cho rằng, để xóa Ä‘á»™c quyền trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu, má»™t mặt nhà nÆ°á»›c cần đẩy nhanh tốc Ä‘á»™ xây dá»±ng các khu lọc hóa dầu để trong 5-10 năm tá»›i Việt Nam chủ Ä‘á»™ng được 70% lượng xăng dầu tiêu thụ trong nÆ°á»›c.

Mặt khác, để tiến tá»›i thị trường cạnh tranh cần cởi mở để cho phép các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài đầu tÆ° vào lÄ©nh vá»±c kinh doanh xăng dầu, từng bÆ°á»›c xóa bỏ Ä‘á»™c quyền, lạm dụng vị trí thống lÄ©nh thị trường làm cho giá cả xăng dầu bị méo mó.

“Kinh nghiệm của các nÆ°á»›c đối vá»›i các doanh nghiệp chiếm thị phần lá»›n là phải chia nhỏ ra hoặc chuyển sang sản xuất, kinh doanh mặt hàng khác. Việc cổ phần hóa cÅ©ng không phải dá»… do Petrolimex có hạ tầng, thị phần cá»±c tốt hiện nay. Để làm được việc này phải có ý chí quyết tâm rất lá»›n của các cÆ¡ quan có liên quan và của Chính phủ. Việc này Ä‘òi hỏi cả quá trình”- ông Long nói.

CÆ¡ quan Quản lý nên nằm ngoài Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng?

Cần chia tách Petrolimex để có thị trường cạnh tranh Ä‘úng nghÄ©a. Ảnh: Xuân Phú.

Theo ông Doanh, việc e ngại Petrolimex chia tách ra sẽ ảnh hưởng đến an ninh năng lượng là không Ä‘úng vì ở các nÆ°á»›c các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đều của tÆ° nhân.

“Còn việc cổ phần hóa thì ngay đến má»™t ngân hàng lá»›n Việt Nam nhÆ° Vietcombank cÅ©ng cổ phần hóa cho doanh nghiệp bên ngoài góp vốn, tham gia quản trị. Bán xăng là kinh doanh bán lẻ có vấn đề gì Ä‘âu mà không cho cổ phần hóa.

Cùng vá»›i việc cổ phần hóa, chia tách thành các Ä‘Æ¡n vị nhỏ, cÅ©ng nên xóa bỏ tập Ä‘oàn xăng dầu”- ông nói. Theo ông Doanh, đến nay Cục Quản lý Cạnh tranh (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng) gần nhÆ° tê liệt hoàn toàn trÆ°á»›c sá»± Ä‘á»™c quyền trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu.

Việc Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng đề ra lá»™ trình tái cÆ¡ cấu ngành Ä‘iện, nhÆ°ng lại bị EVN “bác” cho thấy vai trò quản lý vá»›i tập Ä‘oàn bị yếu.

“Cần tăng cường vai trò của Cục Quản lý Cạnh tranh, Ä‘Æ°a Ä‘Æ¡n vị này nằm ngoài Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng để có tiếng nói Ä‘á»™c lập trong kiểm soát cạnh tranh, Ä‘á»™c quyền. Ở các nÆ°á»›c, cÆ¡ quan quản lý cạnh tranh thường thuá»™c quốc há»™i để có tiếng nói riêng”- TS Doanh đề xuất.

Tại há»™i thảo về xăng dầu má»›i Ä‘ây, TS VÅ© Đình Ánh cÅ©ng cho rằng, để thiết lập thị trường xăng dầu cạnh tranh bình đẳng, cần xóa bỏ hạn chế trong cấp phép nhập khẩu, kinh doanh xăng dầu.

TrÆ°á»›c hết là xóa bỏ vị thế Ä‘á»™c quyền của Petrolimex. Tiếp theo là tách khâu nhập khẩu, bán buôn xăng dầu vá»›i khâu bán lẻ.

Nguồn tin:TienPhong