Theo Petrolimex, năm 2011 Petrolimex lá»— 2.358,77 tỉ đồng từ kinh doanh xăng dầu. Nhờ có lãi 841,29 tỉ đồng từ các hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh khác nhÆ° gas, dầu mỡ nhờn, vận tải, bảo hiểm, ngân hàng... nên Petrolimex chỉ còn lá»— 1.423,46 tỉ đồng. Những thông tin này được Petrolimex Ä‘Æ°a ra nhằm giải thích lý do má»›i Ä‘ây Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c (KTNN) đề xuất bù lá»— cho doanh nghiệp này.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, KTNN Ä‘ã đề xuất bù lá»— kinh doanh xăng dầu năm 2011 cho Petrolimex bằng nguồn lợi nhuận còn lại của hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh khác từ cổ tức được chia hằng năm và nguồn quỹ bình ổn giá. Theo KTNN, Petrolimex bị thua lá»— (năm 2011) là do chênh lệch tỉ giá, giá bán xăng dầu có sá»± quản lý, Ä‘iều tiết của Nhà nÆ°á»›c, nhằm kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vÄ© mô, các chi phí đầu vào tăng trong khi giá bán không tăng tÆ°Æ¡ng ứng.

KTNN nhấn mạnh tại các tỉnh, thành phố lá»›n - những khu vá»±c có Ä‘iều kiện giao thông vận tải thuận lợi, thị phần kinh doanh của Petrolimex Ä‘ang sụt giảm, trong khi ở những địa bàn vận chuyển khó khăn, vùng xa... Petrolimex lại chiếm thị phần lá»›n, chi phí vận chuyển, định mức hao hụt tăng...

Tuy nhiên, theo giám đốc má»™t đầu mối xăng dầu có thị phần lá»›n, không hiểu việc bù lá»— này được thá»±c hiện theo cÆ¡ chế nào. Nếu do tham gia bình ổn giá để kiềm chế lạm phát thì tất cả doanh nghiệp đầu mối xăng dầu đều tham gia, nhÆ°ng chỉ Petrolimex được đề xuất bù lá»—. NhÆ° vậy, các đầu mối khác có được bù lá»— hay không?

ChÆ°a kể tại các vùng xa, giá bán lẻ xăng dầu của Petrolimex cÅ©ng luôn cao hÆ¡n các địa bàn thuận lợi về vận chuyển. Cụ thể, hiện giá bán ở vùng hai (tức các tỉnh vùng cao, vùng xa) của xăng A92 là 23.790 đồng/lít trong khi giá bán công bố ở các tỉnh, thành phố thuận lợi về vận chuyển là 23.330 đồng/lít. CÅ©ng trong năm 2011, khi chuẩn bị chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng, bản cáo bạch của Petrolimex lại khẳng định Ä‘ang nắm giữ 7.699m2 đất tại các vị trí thuận lợi nhất về mặt giao thông phục vụ cho 2.100 cá»­a hàng bán lẻ trải rá»™ng các địa phÆ°Æ¡ng.

Nghị định 84 được xây dá»±ng trên tinh thần Ä‘iều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường chính thức có hiệu lá»±c thi hành vào cuối năm 2009. TrÆ°á»›c Ä‘ó từ tháng 9-2008, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã tuyên bố chấm dứt bù lá»— xăng dầu. Vì thế lá»— xăng dầu Ä‘ã không còn được bù lá»— bằng ngân sách. Ngay cả khi bù lá»— bằng nguồn lợi nhuận kinh doanh của những ngành khác thá»±c chất lại là bỏ tiền từ túi trái sang túi phải.

“Thay vì Petrolimex phải Ä‘óng thuế thu nhập doanh nghiệp cho nguồn lợi nhuận này thì khi bù lá»—, Petrolimex sẽ không phải Ä‘óng thuế cho khoản này, ngân sách lại bị thiệt má»™t khoản không hề nhỏ. Nếu bù lá»— bằng nguồn từ quỹ bình ổn giá lại càng vô lý hÆ¡n, bởi Ä‘ây là tiền của dân Ä‘óng góp, để dành vào mục Ä‘ích giữ giá trong những trường hợp giá thế giá»›i tăng quá cao mà giá trong nÆ°á»›c chÆ°a thể tăng kịp, không phải để bù lá»— cho doanh nghiệp”, má»™t chuyên gia ngành xăng dầu nói. CÅ©ng theo vị này, việc bù lá»— cho Petrolimex dù bằng nguồn nào cÅ©ng sẽ tạo ra sá»± bất bình đẳng trong kinh doanh xăng dầu vốn Ä‘ã méo mó nhÆ° hiện nay.

BẠCH HOÀN