Ba năm liên tiếp gần Ä‘ây, Petrolimex - Ä‘Æ¡n vị chiếm 60% thị phần kinh doanh xăng dầu của cả nÆ°á»›c - Ä‘ã lãi hàng ngàn tỉ đồng, bất chấp nhiá»u thá»i Ä‘iểm ngÆ°á»i dân phải mua xăng dầu giá cao.
Petrolimex luôn miệng kêu lá»— nhÆ°ng thá»±c chất lãi lá»›n - Ảnh: Thuáºn Thắng
DÆ° luáºn lâu nay vẫn tin rằng các đầu mối kinh doanh xăng dầu bị lá»— vì giá trong nÆ°á»›c phải ká»m giữ, bất chấp giá thế giá»›i tăng cao. Cụ thể, tổng công ty Xăng dầu VN (Petrolimex) năm 2008 kêu lá»— cả chục nghìn tỉ đồng, thế nhÆ°ng nay trong báo cáo tài chính chuẩn bị cho kế hoạch phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng, Petrolimex cho biết lãi trên 913 tỉ đồng.
Bất ngá» hÆ¡n, cả ba năm liên tiếp gần Ä‘ây Petrolimex, Ä‘Æ¡n vị chiếm 60% thị phần kinh doanh xăng dầu của cả nÆ°á»›c, Ä‘ã lãi hàng nghìn tỉ đồng, bất chấp nhiá»u thá»i Ä‘iểm ngÆ°á»i tiêu dùng phải mua xăng dầu giá cao.
“Phải bù lá»—”...
Năm 2008 là má»™t trong những năm giá dầu thô tăng cao và biến Ä‘á»™ng khôn lÆ°á»ng, đỉnh Ä‘iểm của năm này là giá xăng dầu trong nÆ°á»›c tăng đến 30% vào giữa tháng 7. Äể kiá»m chế lạm phát, không cho tăng giá xăng dầu, Nhà nÆ°á»›c dù thắt lÆ°ng buá»™c bụng vẫn phải chi hàng nghìn tỉ đồng bù lá»— dầu và há»— trợ mặt hàng xăng.
Tại kỳ há»p thứ 3 Quốc há»™i khóa XII năm 2008, trong báo cáo giải trình và trả lá»i chất vấn của Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng đối vá»›i mặt hàng xăng dầu có Ä‘oạn: “...Do giá Ä‘ang tăng cao và biến Ä‘á»™ng rất phức tạp, vá»›i giá bán hiện tại mức bù lá»— là rất lá»›n. Trong tình hình lạm phát hiện nay, việc xá» lý giá xăng dầu cần được cân nhắc cẩn trá»ng dá»±a trên khả năng bù lá»— của ngân sách.
Nếu lấy bình quân giá dầu thô thế giá»›i ná»a tháng gần Ä‘ây (128 USD/thùng) và giữ ổn định giá bán trong nÆ°á»›c nhÆ° hiện nay thì mức lá»— cả năm Æ°á»›c là 40.600 tỉ đồng, nếu lấy giá bình quân năm ngày gần Ä‘ây, từ ngày 23 đến 27-5 là 132 USD/thùng thì mức lá»— cả năm Æ°á»›c khoảng 44.800 tỉ đồng”.
Trong báo cáo vá» tình hình kinh tế, chính trị, xã há»™i của Thủ tÆ°á»›ng trÆ°á»›c Quốc há»™i, phần nói vá» diá»…n biến giá xăng dầu có Ä‘oạn: “Theo dá»± báo từ cuối tháng 3-2008, vá»›i mức giá dầu thô thế giá»›i khoảng 100-110 USD/thùng, Chính phủ Ä‘ã chỉ đạo ổn định giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c đến hết tháng 6-2008 và dá»± kiến ngân sách sẽ phải bù lá»— khoảng 12.000 tỉ đồng cả năm, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng mức bù lá»— năm 2006. Nếu giá dầu thô thế giá»›i tăng trên mức 110 USD/thùng, để giữ nguyên giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c nhÆ° hiện nay thì ngân sách sẽ phải bù lá»— lá»›n hÆ¡n và cÅ©ng rất khó có khả năng cân đối...”.
Má»™t năm sau Ä‘ó, cÅ©ng vào giữa tháng 7- 2009 khi liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng - Thông tin - truyá»n thông há»p báo Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Trần Văn Hiếu cho biết trong năm 2007-2008 các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu Ä‘ã lá»— khoảng 4.040 tỉ đồng.
Äể tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Bá»™ Tài chính Ä‘ã tạm ứng cho doanh nghiệp vay 4.038,5 tỉ đồng (vì thá»i Ä‘iểm này mặt hàng xăng Ä‘ã theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng nên không được bù lá»— - PV). CÅ©ng tại thá»i Ä‘iểm há»p báo này, Bá»™ Tài chính xác nháºn các doanh nghiệp còn nợ trên 2.500 tỉ đồng chÆ°a trả cho ngân sách từ khoản tạm ứng kia.
Riêng vá»›i mặt hàng dầu, khoản lá»— của doanh nghiệp trong năm 2008 được bù theo hÆ°á»›ng dẫn của thông tÆ° 26/2009/TT-BTC.
Petrolimex luôn than lá»— nhÆ°ng thá»±c tế cho thấy Ä‘ây là ngành kinh doanh siêu lợi nhuáºn - Ảnh: T.THẮNG |
Và lãi to
Cuối năm 2009, khi công bố kết quả hoạt Ä‘á»™ng kiểm toán vá» cấp bù lá»— xăng dầu, Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã kiến nghị giảm quyết toán, giảm cấp bù lá»— các mặt hàng dầu năm 2008 từ ngân sách nhà nÆ°á»›c đến 938 tỉ đồng vì các lý do nhÆ° má»™t số đầu mối áp dụng mức chiết khấu bán hàng cao hÆ¡n quy định, phần lá»›n đầu mối phân bổ chi phí không Ä‘úng đối tượng, chÆ°a tính toán đầy đủ các khoản thu chi hoạt Ä‘á»™ng khác liên quan đến kết quả kinh doanh mặt hàng dầu... Vì thế Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c Ä‘á» nghị phải giảm số lá»— kinh doanh các mặt hàng dầu.
Năm 2008, các đầu mối xăng dầu kêu lá»— nặng, cả xã há»™i lẫn cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c cùng hài hòa chia sẻ lợi ích. NhÆ°ng nay khi Petrolimex cổ phần hóa, trong báo cáo tài chính khẳng định kinh doanh xăng dầu năm 2008 đạt lợi nhuáºn sau thuế đến 913,7 tỉ đồng quả là Ä‘iá»u khó hiểu.
Petrolimex lãi nhÆ° thế nào?
* ThÆ°a ông, trong bản cáo bạch có Ä‘á» cáºp chín tháng năm 2011 dá»± kiến lá»— từ kinh doanh xăng dầu trên 1.220 tỉ đồng. Trong khi trao đổi vá»›i Tuổi Trẻ, ông xác nháºn sáu tháng đầu năm nay lá»— khoảng 1.500 tỉ đồng. Những tháng còn lại Petrolimex sẽ lá»— hay lãi? - Chúng tôi có lãi từ tháng 6 đến nay, còn từ tháng 7 đến tháng 9 là dá»± báo. Những khoản lá»— năm tháng đầu năm sẽ được nhà nÆ°á»›c có biện pháp xá» lý. Chúng tôi sắp phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng nên muốn Ä‘Æ°a má»™t thông Ä‘iệp rõ ràng cho nhà đầu tÆ° vá» chuyện lá»i lá»— này. Việc Nhà nÆ°á»›c xá» lý khoản lá»— Ä‘ó không phải là bù lá»— mà do chúng tôi tham gia chÆ°Æ¡ng trình bình ổn giá. Việc xá» lý này theo tôi được biết không dành riêng cho Petrolimex mà cho tất cả đầu mối. * Petrolimex cÅ©ng dá»± báo quý 4 năm nay và cả sang năm những khoản lãi rất lá»›n dá»±a trên cÆ¡ sở nào? - Từ quý 4 trở Ä‘i chúng tôi Ä‘ã trở thành công ty cổ phần. Thông Ä‘iệp của Chính phủ rất rõ ràng là thị trÆ°á»ng xăng dầu sẽ được váºn hành theo nghị định 84, nghÄ©a là doanh nghiệp được chủ Ä‘á»™ng vá» giá. Chính vì thế dá»±a trên sản lượng bán ra, mức tăng trưởng hằng năm cÅ©ng nhÆ° lợi nhuáºn định mức được quy định là 300 đồng/lít, chúng tôi Ä‘Æ°a ra mức lợi nhuáºn dá»± báo nhÆ° trong bản cáo bạch. * Những năm trÆ°á»›c, hầu hết các đầu mối kinh doanh xăng dầu, trong Ä‘ó có Petrolimex, Ä‘á»u kêu lá»—, nhất là năm 2008 có nhiá»u biến Ä‘á»™ng, nhÆ°ng báo cáo tài chính cho thấy Petrolimex có lãi từ kinh doanh xăng dầu trên 900 tỉ đồng? - Năm 2008 Ä‘úng là kinh doanh xăng dầu ná»™i địa rất khó khăn, chúng tôi bị lá»— lá»›n, cả chục nghìn tỉ đồng. NhÆ°ng vì sao có khoản lãi trên 900 tỉ đồng là thế này: Năm 2008 giá thế giá»›i tăng đến đỉnh Ä‘iểm, giá trong nÆ°á»›c do Nhà nÆ°á»›c Ä‘iá»u tiết. Nhà nÆ°á»›c bù lá»— để ổn định giá trong nÆ°á»›c nhÆ°ng chỉ bù cho mặt hàng dầu vá»›i số tiá»n rất lá»›n. Còn xăng thì không bù dù không cho tăng giá bán lẻ. Chúng tôi lá»— lá»›n. NhÆ°ng Nhà nÆ°á»›c ứng trÆ°á»›c 1.400 tỉ đồng cho các khoản lá»— này rồi trừ dần. Cứ má»—i lít xăng được ứng 1.000 đồng, tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° dùng quỹ bình ổn giá bây giá». Vì thế, chúng tôi xem khoản lá»— này được Nhà nÆ°á»›c xá» lý (ứng giúp) nên trong hạch toán phát sinh khoản lợi này. Chứ bản chất là lá»—. Những doanh nghiệp nào trả được nợ sá»›m thì tiết kiệm được chi phí, có lãi. Do trả nợ sá»›m nên qua đến năm 2009 Petrolimex Ä‘ã có lãi lá»›n. * ThÆ°a ông, thá»i gian từ tháng 6 đến nay giá thế giá»›i giảm, Petrolimex cÅ©ng xác nháºn có lãi nhÆ°ng giá bán lẻ không giảm, mức chiết khấu cho đại lý lại tăng lên rất cao, có nÆ¡i đến 1.000 đồng/lít. DÆ° luáºn đặt vấn Ä‘á» là các đầu mối chuyển lãi sang các tổng đại lý, đại lý là công ty cổ phần có phần vốn góp của mình? - Tôi không biết các đầu mối có cổ phần trong các tổng đại lý thế nào. NhÆ°ng khi nói đến mức chiết khấu thì phải nói đến bình quân vì có lúc chúng tôi chỉ chiết khấu 50-100 đồng/lít. Các tổng đại lý, đại lý cÅ©ng cần lấy lá»i bù cho khoản lá»— trÆ°á»›c Ä‘ây. Tôi biết mức chiết khấu bình quân 500-600 đồng/lít là được, không thể cao hÆ¡n 600 đồng. Nếu váºn hành theo Ä‘úng nghị định 84, mức chiết khấu ổn định khoảng 500 đồng/lít thì tôi chắc là các đầu mối phải giảm giá bán lẻ chứ không thể tăng chiết khấu mãi. * Má»™t Petrolimex cổ phần sẽ khác gì so vá»›i má»™t Petrolimex là doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c? Liệu vá»›i bÆ°á»›c chuyển này có thể hi vá»ng má»™t ngày nào Ä‘ó ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ mua xăng dầu ở các mức giá khác nhau tại cá»a hàng của doanh nghiệp khác nhau? - Vá» bản chất, Petrolimex vẫn là doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c không có gì thay đổi vì vốn nhà nÆ°á»›c vẫn Ä‘a số. Chúng tôi vẫn là công cụ Ä‘iá»u tiết của Nhà nÆ°á»›c. Äiểm khác biệt lá»›n nhất là có sá»± tham gia của các cổ Ä‘ông khác ngoài Nhà nÆ°á»›c nên Petrolimex sẽ minh bạch hÆ¡n, công khai hÆ¡n. Äúng là có chuyện hình ảnh các công ty xăng dầu trong mắt ngÆ°á»i tiêu dùng không được thân thiện do bức xúc chuyện giá cả cÅ©ng nhÆ° việc nÆ¡i này nÆ¡i khác bán hàng không đủ số lượng... V iệc bức xúc vá» giá của ngÆ°á»i tiêu dùng là Ä‘úng do cÆ¡ chế vừa qua chÆ°a được váºn hành hoàn hảo theo nghị định 84. Má»™t khi thá»±c hiện đầy đủ theo nghị định này, doanh nghiệp được chủ Ä‘á»™ng thì bức xúc kia cÅ©ng sẽ hết. Còn chuyện cá»a hàng bán không Ä‘úng số lượng, chất lượng hay ăn gian thì Ä‘úng là có trách nhiệm rất lá»›n của doanh nghiệp đầu mối. NhÆ°ng có lẽ ở doanh nghiệp nào cÅ©ng váºy, việc quản lý con ngÆ°á»i cá»±c khó, nhất là Ä‘Æ¡n vị có Ä‘á»™i ngÅ© nhân viên bán hàng lá»›n nhÆ° chúng tôi. Tất nhiên, chúng tôi phải chấn chỉnh, Ä‘á» ra quy trình chuẩn hÆ¡n, giám sát và chế tài nghiêm khắc hÆ¡n. |
Nguồn tin: Tuoitre