Ba năm liên tiếp gần Ä‘ây, Petrolimex - đơn vị chiếm 60% thị phần kinh doanh xăng dầu cá»§a cả nước - Ä‘ã lãi hàng ngàn tỉ đồng, bất chấp nhiá»u thá»i Ä‘iểm ngưá»i dân phải mua xăng dầu giá cao.
Petrolimex luôn miệng kêu lá»— nhưng thá»±c chất lãi lá»›n - Ảnh: Thuáºn Thắng
Dư luáºn lâu nay vẫn tin rằng các đầu mối kinh doanh xăng dầu bị lá»— vì giá trong nước phải ká»m giữ, bất chấp giá thế giá»›i tăng cao. Cụ thể, tổng công ty Xăng dầu VN (Petrolimex) năm 2008 kêu lá»— cả chục nghìn tỉ đồng, thế nhưng nay trong báo cáo tài chính chuẩn bị cho kế hoạch phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng, Petrolimex cho biết lãi trên 913 tỉ đồng.
Bất ngá» hÆ¡n, cả ba năm liên tiếp gần Ä‘ây Petrolimex, đơn vị chiếm 60% thị phần kinh doanh xăng dầu cá»§a cả nước, Ä‘ã lãi hàng nghìn tỉ đồng, bất chấp nhiá»u thá»i Ä‘iểm ngưá»i tiêu dùng phải mua xăng dầu giá cao.
![]() |
“Phải bù lá»—”...
Năm 2008 là má»™t trong những năm giá dầu thô tăng cao và biến động khôn lưá»ng, đỉnh Ä‘iểm cá»§a năm này là giá xăng dầu trong nước tăng đến 30% vào giữa tháng 7. Äể kiá»m chế lạm phát, không cho tăng giá xăng dầu, Nhà nước dù thắt lưng buá»™c bụng vẫn phải chi hàng nghìn tỉ đồng bù lá»— dầu và há»— trợ mặt hàng xăng.
Tại kỳ há»p thứ 3 Quốc há»™i khóa XII năm 2008, trong báo cáo giải trình và trả lá»i chất vấn cá»§a Thá»§ tướng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng đối vá»›i mặt hàng xăng dầu có Ä‘oạn: “...Do giá Ä‘ang tăng cao và biến động rất phức tạp, vá»›i giá bán hiện tại mức bù lá»— là rất lá»›n. Trong tình hình lạm phát hiện nay, việc xá» lý giá xăng dầu cần được cân nhắc cẩn trá»ng dá»±a trên khả năng bù lá»— cá»§a ngân sách.
Nếu lấy bình quân giá dầu thô thế giá»›i ná»a tháng gần Ä‘ây (128 USD/thùng) và giữ ổn định giá bán trong nước như hiện nay thì mức lá»— cả năm ước là 40.600 tỉ đồng, nếu lấy giá bình quân năm ngày gần Ä‘ây, từ ngày 23 đến 27-5 là 132 USD/thùng thì mức lá»— cả năm ước khoảng 44.800 tỉ đồng”.
Trong báo cáo vá» tình hình kinh tế, chính trị, xã há»™i cá»§a Thá»§ tướng trước Quốc há»™i, phần nói vá» diá»…n biến giá xăng dầu có Ä‘oạn: “Theo dá»± báo từ cuối tháng 3-2008, vá»›i mức giá dầu thô thế giá»›i khoảng 100-110 USD/thùng, Chính phá»§ Ä‘ã chỉ đạo ổn định giá bán xăng dầu trong nước đến hết tháng 6-2008 và dá»± kiến ngân sách sẽ phải bù lá»— khoảng 12.000 tỉ đồng cả năm, tương đương mức bù lá»— năm 2006. Nếu giá dầu thô thế giá»›i tăng trên mức 110 USD/thùng, để giữ nguyên giá bán xăng dầu trong nước như hiện nay thì ngân sách sẽ phải bù lá»— lá»›n hÆ¡n và cÅ©ng rất khó có khả năng cân đối...”.
Má»™t năm sau Ä‘ó, cÅ©ng vào giữa tháng 7- 2009 khi liên bá»™ Tài chính - Công thương - Thông tin - truyá»n thông há»p báo Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Trần Văn Hiếu cho biết trong năm 2007-2008 các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu Ä‘ã lá»— khoảng 4.040 tỉ đồng.
Äể tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Bá»™ Tài chính Ä‘ã tạm ứng cho doanh nghiệp vay 4.038,5 tỉ đồng (vì thá»i Ä‘iểm này mặt hàng xăng Ä‘ã theo cÆ¡ chế thị trưá»ng nên không được bù lá»— - PV). CÅ©ng tại thá»i Ä‘iểm há»p báo này, Bá»™ Tài chính xác nháºn các doanh nghiệp còn nợ trên 2.500 tỉ đồng chưa trả cho ngân sách từ khoản tạm ứng kia.
Riêng vá»›i mặt hàng dầu, khoản lá»— cá»§a doanh nghiệp trong năm 2008 được bù theo hướng dẫn cá»§a thông tư 26/2009/TT-BTC.
![]() |
Petrolimex luôn than lá»— nhưng thá»±c tế cho thấy Ä‘ây là ngành kinh doanh siêu lợi nhuáºn - Ảnh: T.THẮNG |
Và lãi to
Cuối năm 2009, khi công bố kết quả hoạt động kiểm toán vá» cấp bù lá»— xăng dầu, Kiểm toán Nhà nước Ä‘ã kiến nghị giảm quyết toán, giảm cấp bù lá»— các mặt hàng dầu năm 2008 từ ngân sách nhà nước đến 938 tỉ đồng vì các lý do như má»™t số đầu mối áp dụng mức chiết khấu bán hàng cao hÆ¡n quy định, phần lá»›n đầu mối phân bổ chi phí không Ä‘úng đối tượng, chưa tính toán đầy đủ các khoản thu chi hoạt động khác liên quan đến kết quả kinh doanh mặt hàng dầu... Vì thế Kiểm toán Nhà nước đỠnghị phải giảm số lá»— kinh doanh các mặt hàng dầu.
Năm 2008, các đầu mối xăng dầu kêu lá»— nặng, cả xã há»™i lẫn cÆ¡ quan quản lý nhà nước cùng hài hòa chia sẻ lợi ích. Nhưng nay khi Petrolimex cổ phần hóa, trong báo cáo tài chính khẳng định kinh doanh xăng dầu năm 2008 đạt lợi nhuáºn sau thuế đến 913,7 tỉ đồng quả là Ä‘iá»u khó hiểu.
Petrolimex lãi như thế nào?
* Thưa ông, trong bản cáo bạch có đỠcáºp chín tháng năm 2011 dá»± kiến lá»— từ kinh doanh xăng dầu trên 1.220 tỉ đồng. Trong khi trao đổi vá»›i Tuổi Trẻ, ông xác nháºn sáu tháng đầu năm nay lá»— khoảng 1.500 tỉ đồng. Những tháng còn lại Petrolimex sẽ lá»— hay lãi? - Chúng tôi có lãi từ tháng 6 đến nay, còn từ tháng 7 đến tháng 9 là dá»± báo. Những khoản lá»— năm tháng đầu năm sẽ được nhà nước có biện pháp xá» lý. Chúng tôi sắp phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng nên muốn đưa má»™t thông Ä‘iệp rõ ràng cho nhà đầu tư vá» chuyện lá»i lá»— này. Việc Nhà nước xá» lý khoản lá»— Ä‘ó không phải là bù lá»— mà do chúng tôi tham gia chương trình bình ổn giá. Việc xá» lý này theo tôi được biết không dành riêng cho Petrolimex mà cho tất cả đầu mối. * Petrolimex cÅ©ng dá»± báo quý 4 năm nay và cả sang năm những khoản lãi rất lá»›n dá»±a trên cÆ¡ sở nào? - Từ quý 4 trở Ä‘i chúng tôi Ä‘ã trở thành công ty cổ phần. Thông Ä‘iệp cá»§a Chính phá»§ rất rõ ràng là thị trưá»ng xăng dầu sẽ được váºn hành theo nghị định 84, nghÄ©a là doanh nghiệp được chá»§ động vá» giá. Chính vì thế dá»±a trên sản lượng bán ra, mức tăng trưởng hằng năm cÅ©ng như lợi nhuáºn định mức được quy định là 300 đồng/lít, chúng tôi đưa ra mức lợi nhuáºn dá»± báo như trong bản cáo bạch. * Những năm trước, hầu hết các đầu mối kinh doanh xăng dầu, trong Ä‘ó có Petrolimex, Ä‘á»u kêu lá»—, nhất là năm 2008 có nhiá»u biến động, nhưng báo cáo tài chính cho thấy Petrolimex có lãi từ kinh doanh xăng dầu trên 900 tỉ đồng? - Năm 2008 Ä‘úng là kinh doanh xăng dầu ná»™i địa rất khó khăn, chúng tôi bị lá»— lá»›n, cả chục nghìn tỉ đồng. Nhưng vì sao có khoản lãi trên 900 tỉ đồng là thế này: Năm 2008 giá thế giá»›i tăng đến đỉnh Ä‘iểm, giá trong nước do Nhà nước Ä‘iá»u tiết. Nhà nước bù lá»— để ổn định giá trong nước nhưng chỉ bù cho mặt hàng dầu vá»›i số tiá»n rất lá»›n. Còn xăng thì không bù dù không cho tăng giá bán lẻ. Chúng tôi lá»— lá»›n. Nhưng Nhà nước ứng trước 1.400 tỉ đồng cho các khoản lá»— này rồi trừ dần. Cứ má»—i lít xăng được ứng 1.000 đồng, tương tá»± như dùng quỹ bình ổn giá bây giá». Vì thế, chúng tôi xem khoản lá»— này được Nhà nước xá» lý (ứng giúp) nên trong hạch toán phát sinh khoản lợi này. Chứ bản chất là lá»—. Những doanh nghiệp nào trả được nợ sá»›m thì tiết kiệm được chi phí, có lãi. Do trả nợ sá»›m nên qua đến năm 2009 Petrolimex Ä‘ã có lãi lá»›n. * Thưa ông, thá»i gian từ tháng 6 đến nay giá thế giá»›i giảm, Petrolimex cÅ©ng xác nháºn có lãi nhưng giá bán lẻ không giảm, mức chiết khấu cho đại lý lại tăng lên rất cao, có nÆ¡i đến 1.000 đồng/lít. Dư luáºn đặt vấn đỠlà các đầu mối chuyển lãi sang các tổng đại lý, đại lý là công ty cổ phần có phần vốn góp cá»§a mình? - Tôi không biết các đầu mối có cổ phần trong các tổng đại lý thế nào. Nhưng khi nói đến mức chiết khấu thì phải nói đến bình quân vì có lúc chúng tôi chỉ chiết khấu 50-100 đồng/lít. Các tổng đại lý, đại lý cÅ©ng cần lấy lá»i bù cho khoản lá»— trước Ä‘ây. Tôi biết mức chiết khấu bình quân 500-600 đồng/lít là được, không thể cao hÆ¡n 600 đồng. Nếu váºn hành theo Ä‘úng nghị định 84, mức chiết khấu ổn định khoảng 500 đồng/lít thì tôi chắc là các đầu mối phải giảm giá bán lẻ chứ không thể tăng chiết khấu mãi. * Má»™t Petrolimex cổ phần sẽ khác gì so vá»›i má»™t Petrolimex là doanh nghiệp nhà nước? Liệu vá»›i bước chuyển này có thể hi vá»ng má»™t ngày nào Ä‘ó ngưá»i tiêu dùng sẽ mua xăng dầu ở các mức giá khác nhau tại cá»a hàng cá»§a doanh nghiệp khác nhau? - Vá» bản chất, Petrolimex vẫn là doanh nghiệp nhà nước không có gì thay đổi vì vốn nhà nước vẫn Ä‘a số. Chúng tôi vẫn là công cụ Ä‘iá»u tiết cá»§a Nhà nước. Äiểm khác biệt lá»›n nhất là có sá»± tham gia cá»§a các cổ Ä‘ông khác ngoài Nhà nước nên Petrolimex sẽ minh bạch hÆ¡n, công khai hÆ¡n. Äúng là có chuyện hình ảnh các công ty xăng dầu trong mắt ngưá»i tiêu dùng không được thân thiện do bức xúc chuyện giá cả cÅ©ng như việc nÆ¡i này nÆ¡i khác bán hàng không đủ số lượng... V iệc bức xúc vá» giá cá»§a ngưá»i tiêu dùng là Ä‘úng do cÆ¡ chế vừa qua chưa được váºn hành hoàn hảo theo nghị định 84. Má»™t khi thá»±c hiện đầy đủ theo nghị định này, doanh nghiệp được chá»§ động thì bức xúc kia cÅ©ng sẽ hết. Còn chuyện cá»a hàng bán không Ä‘úng số lượng, chất lượng hay ăn gian thì Ä‘úng là có trách nhiệm rất lá»›n cá»§a doanh nghiệp đầu mối. Nhưng có lẽ ở doanh nghiệp nào cÅ©ng váºy, việc quản lý con ngưá»i cá»±c khó, nhất là đơn vị có đội ngÅ© nhân viên bán hàng lá»›n như chúng tôi. Tất nhiên, chúng tôi phải chấn chỉnh, đỠra quy trình chuẩn hÆ¡n, giám sát và chế tài nghiêm khắc hÆ¡n. |
Nguồn tin: Tuoitre