Tập Ä‘oàn này có nhiều vấn đề nhÆ° thị phần giảm, lá»— năm 2011 trên 1.400 tỉ nhÆ°ng lÆ°Æ¡ng nhân viên tại công ty mẹ tập Ä‘oàn vẫn gần 21 triệu đồng/tháng...

Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c vừa có báo cáo kiểm toán báo cáo tài chính năm 2011 Tập Ä‘oàn Xăng dầu VN (Petrolimex).

Má»™t cá»­a hàng xăng dầu trong lần tăng giá hồi tháng 8-2012 - Ảnh: MINH ĐỨC

Theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c (KTNN), trong năm 2011 tính chung toàn tập Ä‘oàn thì Petrolimex lá»— trÆ°á»›c thuế trên 1.400 tỉ đồng, trong Ä‘ó riêng khối các Ä‘Æ¡n vị kinh doanh xăng dầu lá»— cao hÆ¡n, trên 2.300 tỉ đồng. Công nhận lá»— trên có phần do Nhà nÆ°á»›c Ä‘iều hành giữ giá xăng dầu và do Ä‘iều chỉnh tỉ giá USD nhÆ°ng cÅ©ng theo báo cáo của KTNN, Petrolimex có thị trường tiêu thụ khắp cả nÆ°á»›c nhÆ°ng thị phần Ä‘ang sụt giảm tại các tỉnh, thành phố lá»›n - khu vá»±c có Ä‘iều kiện giao thông thuận lợi - do phải cạnh tranh vá»›i các đầu mối khác. Thị phần của Petrolimex năm 2011 chỉ còn 48%, liên tục giảm so vá»›i năm 2010 (49%), năm 2009 (50%).

Đầu tÆ° chứng khoán lá»—

Dù lá»— năm 2011 và thị phần giảm nhÆ°ng theo KTNN, tại công ty mẹ Petrolimex tổng quỹ tiền lÆ°Æ¡ng năm 2011 là trên 60 tỉ đồng, tăng 1,6% so vá»›i năm 2010. Thá»±c tế tiền lÆ°Æ¡ng bình quân ở công ty mẹ lên tá»›i 20,96 triệu đồng/người/tháng, bằng 1,75 lần mức lÆ°Æ¡ng khối văn phòng các Ä‘Æ¡n vị thành viên.

Trong khi Ä‘ó, lÆ°Æ¡ng bình quân khối kinh doanh xăng dầu (gồm công ty mẹ và 42 Ä‘Æ¡n vị thành viên) chỉ được 6,6 triệu đồng/người/tháng. KTNN cho biết dù tiền lÆ°Æ¡ng của Petrolimex tuân thủ các quy định hiện hành nhÆ°ng cÆ¡ chế thá»±c hiện Ä‘ã hạn chế vai trò Ä‘òn bẩy kinh tế của thu nhập, tiền trong hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh.

KTNN cÅ©ng Ä‘ã công bố được con số giá thành xăng dầu tiêu thụ ná»™i địa của Petrolimex bình quân chỉ 17.583 đồng/lít (chÆ°a tính thuế - pv), trong Ä‘ó giá vốn mua xăng dầu chỉ 16.587 đồng/lít. KTNN nêu rõ con số chi phí hao hụt của Petrolimex lên đến 189 đồng/lít (hoặc kg)... KTNN cho biết Ä‘ã phát hiện công tác quản lý hao hụt xăng dầu tại má»™t số Ä‘Æ¡n vị của Petrolimex còn những thiếu sót, cần được tập Ä‘oàn rà soát, Ä‘ánh giá mức Ä‘á»™ và đề ra biện pháp khắc phục...

Tại Petrolimex cÅ©ng Ä‘ang có khoản lá»— không nhỏ từ đầu tÆ° chứng khoán. Theo KTNN, do thị trường chứng khoán thời gian qua khó khăn, giá cổ phiếu giảm sâu dẫn tá»›i các Ä‘Æ¡n vị phải trích lập dá»± phòng giảm giá chứng khoán. Đặc biệt, tại phần đề cập về “quản lý vốn chủ sở hữu”, KTNN nhắc lại tổng lá»— từ khối kinh doanh xăng dầu của Petrolimex năm 2011 là trên 2.300 tỉ đồng và nhấn mạnh thêm: nếu tính cả khoản lá»— do định giá lại các khoản đầu tÆ° chứng khoán tại thời Ä‘iểm Petrolimex chuyển thành công ty cổ phần là trên 949 tỉ đồng, tổng số lá»— Nhà nÆ°á»›c phải xem xét “xá»­ lý” lên tá»›i trên 3.300 tỉ đồng.

Petrolimex còn đầu tÆ° vào lÄ©nh vá»±c bất Ä‘á»™ng sản, bảo hiểm, ngân hàng vá»›i tổng giá trị trên 1.500 tỉ đồng, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 15,6% vốn chủ sở hữu. Dù đầu tÆ° diá»…n ra từ nhiều năm trÆ°á»›c nhÆ°ng trong Ä‘iều kiện Petrolimex có khó khăn về vốn kinh doanh, chi phí tài chính tăng cao, hiệu quả kinh doanh lÄ©nh vá»±c chính giảm sút thì theo KTNN, việc đầu tÆ° ra ngoài ngành vá»›i giá trị đầu tÆ° lá»›n cần được phân tích kỹ để tái cÆ¡ cấu vốn hiệu quả, tập trung vốn cho lÄ©nh vá»±c kinh doanh xăng dầu.

Vốn lớn, nợ nhiều

Về tuân thủ chế Ä‘á»™ tài chính, kế toán, theo KTNN, nhiều Ä‘Æ¡n vị của Petrolimex Ä‘ã phản ánh thừa hoặc thiếu doanh thu, thu nhập, nhiều Ä‘Æ¡n vị còn thá»±c hiện ký hợp đồng bán hàng vá»›i Ä‘iều khoản chÆ°a chặt chẽ, ký hợp đồng vá»›i các đại lý chÆ°a đủ Ä‘iều kiện theo nghị định 84/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu. Vá»›i công ty mẹ Petrolimex, KTNN còn cho thấy những lá»—i lá»›n hÆ¡n nhÆ°: hạch toán trùng chi phí, tính thiếu chi phí thuê đất, quy định mức cÆ°á»›c vận chuyển ná»™i địa để các Ä‘Æ¡n vị trong ngành ký vá»›i các công ty thành viên tập Ä‘oàn cao hÆ¡n mức cÆ°á»›c của thị trường tại cùng thời Ä‘iểm. ChÆ°a hết, Petrolimex định giá khoản đầu tÆ° tại Công ty cổ phần Hóa dầu (mã chứng khoán PLC) chÆ°a chính xác, thiếu hẳn số cổ phần được chia thêm theo cổ tức, lên tá»›i trên 84 tỉ đồng.

Vá»›i công tác quản lý tài sản ngắn hạn, sau khi soát xét, KTNN cÅ©ng cho rằng tại Petrolimex còn những tồn tại. Có Ä‘Æ¡n vị của Petrolimex chÆ°a có biện pháp thu tiền ở các cá»­a hàng trong thời Ä‘iểm ngày nghỉ, ngày lá»… kịp thời, dẫn tá»›i số tiền ở các cá»­a hàng này tồn lá»›n, tiềm ẩn rủi ro. Có công ty con còn để số dÆ° tiền ở ngân hàng dÆ°á»›i dạng tiền gá»­i không kỳ hạn cao (lãi suất được hưởng thấp - pv), chÆ°a quản trị linh hoạt nguồn tiền nhàn rá»—i. Riêng Công ty cổ phần vận tải VIPCO Ä‘ã ký quỹ ủy thác vay vốn, đối tác không thá»±c hiện được hợp đồng nhÆ°ng VIPCO vẫn giải ngân số tiền trên 20 tỉ đồng không rõ lý do, đến nay chÆ°a thu hồi được...

Kết quả chung, KTNN cho biết Petrolimex báo cáo tại thời Ä‘iểm 31-12-2011, tập Ä‘oàn này có tổng tài sản trên 57.665 tỉ đồng. Tuy nhiên, sau kiểm toán, KTNN xác định tổng tài sản của Petrolimex lên tá»›i trên 57.713 tỉ, tăng trên 47 tỉ đồng. Dù vốn lá»›n tá»›i trên 57.000 tỉ đồng, nhÆ°ng thá»±c tế KTNN cho biết nợ phải trả của Petrolimex cÅ©ng rất lá»›n, lên tá»›i trên 44.000 tỉ đồng... KTNN kiến nghị Petrolimex cần chấn chỉnh công tác quản lý tài chính, kế toán, hạch toán cả ở công ty mẹ và công ty thành viên, rà soát các hợp đồng đại lý; tổ chức đấu thầu, chào giá cạnh tranh để giảm các yếu tố đầu vào nhÆ° cÆ°á»›c vận chuyển, dịch vụ bảo hiểm, ngân hàng - những yếu tố có thể giảm giá thành xăng dầu.

TS VÅ© Đình Ánh (nguyên viện phó Viện Khoa học thị trường giá cả): LÆ°Æ¡ng vượt quá xa mức chung

Mức lÆ°Æ¡ng gần 21 triệu đồng/người/tháng ở công ty mẹ của Petrolimex theo kết quả kiểm toán năm 2011 so vá»›i nhu cầu của tầng lá»›p nào Ä‘ó thì không cao, nhÆ°ng Ä‘ã vượt quá xa mức chung của xã há»™i.

Tuy nhiên không chỉ lÆ°Æ¡ng, Ä‘iều cần quan tâm nữa là các chi phí của doanh nghiệp Ä‘á»™c quyền thế nào. LÆ°Æ¡ng cao, từ Ä‘ây các cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c nên tính toán xem chi phí của Petrolimex có quá cao không. Nếu trÆ°á»›c Ä‘ây bán được 8 triệu lít, kg xăng dầu mà chi phí là 1, nay lên 9 triệu lít, kg mà chi phí là 2 thì dứt khoát có vấn đề, cần giám sát chặt.

Điều Ä‘áng quan tâm nữa là tiền gá»­i tiết kiệm của các Ä‘Æ¡n vị thành viên Petrolimex ở mức không kỳ hạn nhiều. Điều này dá»… hiểu bởi gá»­i không kỳ hạn thì lợi tức rất thấp. Các ngân hàng rất muốn lôi kéo những “ông lá»›n” kiểu Petrolimex cÅ©ng vì thế.

PGS.TS Ngô Trí Long (chuyên gia về giá): Có thể đặt câu hỏi rồi

Tiền lÆ°Æ¡ng ở công ty mẹ của Petrolimex, theo tôi, là quá cao so vá»›i mức lÆ°Æ¡ng trung bình của xã há»™i. Dù xăng dầu là ngành Ä‘á»™c hại, nhÆ°ng nhiều ngành còn Ä‘á»™c hại hÆ¡n. Trong khi Ä‘ó, chi phí nhÆ° hao hụt Ä‘ang ở mức 189 đồng/lít tôi cho rằng cÅ©ng Ä‘ã có thể đặt câu hỏi rồi. Bởi tổng chi phí định mức chỉ 600 đồng/lít, mà hao hụt nhÆ° vậy có thể không cao so vá»›i định mức do chính Petrolimex đặt ra, nhÆ°ng chi phí xã há»™i phải trả cho trên 9 triệu lít xăng dầu Petrolimex bán ra năm 2011 sẽ thành con số không nhỏ.

Nguồn tin: Tuoitre