Liên tiếp tăng giá xăng dầu, nhưng lại trì hoãn giảm giá khi giá thế giá»›i hạ nhiệt; kêu lá»— để Ä‘òi tăng giá nhưng các số liệu tài chính công khai 6 tháng đầu năm cá»§a Petrolimex lại “phản thùng” khi công bố mức lãi “khá»§ng” ở mảng kinh doanh xăng dầu.
Lãi, nhưng vẫn kém hiệu quả
Trả lá»i trước bức xúc cá»§a dư luáºn sau khi Táºp Ä‘oàn Xăng dầu VN (Petrolimex) công bố kết quả kinh doanh được cho là “lãi khá»§ng” 6 tháng đầu năm nay, ngưá»i phát ngôn cá»§a táºp Ä‘oàn này - ông Trần Ngá»c Năm - Phó TGÄ Petrolimex - khẳng định: Mức lợi nhuáºn hợp nhất trước thuế 898 tỉ đồng má»›i chỉ đạt 45% kế hoạch chỉ tiêu lợi nhuáºn được nghị quyết Äại há»™i đồng cổ Ä‘ông thông qua (1.980 tỉ đồng).
Trong Ä‘ó, lợi nhuáºn do kinh doanh xăng dầu là 388,220 tỉ đồng, theo ông Năm là thấp, chia bình quân chỉ đạt 94 đồng/lít, kg; tương ứng vá»›i khoảng 31% lợi nhuáºn định mức trong công thức tính giá cÆ¡ sở (300 Ä‘/lít xăng, dầu). Nếu trừ thuế, lợi nhuáºn hợp nhất sau thuế cá»§a táºp Ä‘oàn còn 687 tỉ đồng.
Äiá»u Ä‘áng lưu ý là số lợi nhuáºn này là lợi nhuáºn hợp nhất cá»§a Cty mẹ Petrolimex và 42 Cty thành viên, Cty liên kết kinh doanh các ngành nghá» khác nhau, vì váºy, nếu tính trên vốn chá»§ sở hữu cá»™ng vốn cá»§a các cổ Ä‘ông khác thì tỉ lệ lợi nhuáºn trên vốn chỉ đạt 4,7%. Theo nhiá»u chuyên gia kinh tế, mức lợi nhuáºn này là thấp, kém hiệu quả, trong Ä‘iá»u kiện ngành hàng xăng dầu do Petrolimex chiếm thị phần áp đảo (60%) thị trưá»ng.
![]() |
Xăng dầu tăng giá, ngưá»i dùng chịu thiệt. Ảnh: Hải Nguyá»…n. |
Tuy nhiên, ở má»™t khía cạnh khác, theo ông Trần Ngá»c Năm, cÆ¡ chế kinh doanh xăng dầu cÅ©ng Ä‘ang có vấn Ä‘á». Petrolimex Ä‘ã là Cty đại chúng nên sẽ phải chịu sức ép vá» doanh thu, lợi nhuáºn, cổ tức, dù cổ Ä‘ông thiểu số chỉ chiếm 4,9%, nhưng há» có quyá»n Ä‘òi há»i DN không thể hoạt động như má»™t DN công ích. Tuy nhiên vá»›i mức lợi nhuáºn như tính toán trên thì lợi nhuáºn sau thuế sau khi phân bổ vào các quỹ theo quy định thì thá»±c chất chỉ là để bảo toàn vốn, duy trì trạng thái hoạt động bình thưá»ng cá»§a doanh nghiệp và chia cổ tức cho các cổ Ä‘ông ở mức trung bình (800Ä‘/CP).
Trong khi Ä‘ó, theo cÆ¡ chế kinh doanh xăng dầu hiện hành (NÄ 84), DN được quyá»n Ä‘iá»u chỉnh tăng, giảm giá xăng dầu, nhưng để bình ổn giá, từ tháng 8.2010 đến nay, giá bán trong nước hoàn toàn do Bá»™ Tài chính quy định căn cứ vào giá cÆ¡ sở bình quân 30 ngày, Bá»™ Tài chính cÅ©ng quyết định việc sá» dụng các công cụ bình ổn giá như giảm thuế, xả quỹ bình ổn hay tăng, giảm giá bán. Äiá»u này dẫn tá»›i má»™t nghịch lý là cÆ¡ quan quản lý làm thay DN và còn làm méo mó thị trưá»ng khi tăng, giảm giá không kịp thá»i. DN thụ động phụ thuá»™c vào quyết định Ä‘iá»u hành cá»§a cÆ¡ quan quản lý.
Né trả lá»i
Trong khi DN loay hoay vá»›i xá» lý lá»—, lãi; cÆ¡ quan quản lý tính “nát óc” khi nào thì tăng, giảm giá xăng dầu; thì ngưá»i tiêu dùng (NTD) vẫn Ä‘ang phải chịu mức giá xăng dầu cao ká»· lục, chỉ có tăng mà không giảm. Lấy quy định DN phải dá»± trữ lưu thông 30 ngày liên tiếp nên khi quyết định tăng, giảm giá xăng dầu, Liên bá»™ Tài chính - Công Thương phải chỠđến khi giá bình quân cÆ¡ sở trong 30 ngày liên tiếp cá»§a các mặt hàng xăng dầu Ä‘á»u đồng loạt có lãi... NghÄ©a là giá cÆ¡ sở bình quân 30 ngày phải thấp hÆ¡n giá bán lẻ xăng dầu.
Chiá»u 21.8, khi được há»i vá» sá»± “im lặng khó hiểu” cá»§a liên bá»™ Tài chính - Công Thương vá» khả năng giảm giá xăng dầu trong bối cảnh giá xăng dầu thế giá»›i gần 20 ngày gần Ä‘ây liên tục ở mức thấp (112-114USD/thùng), nhưng liên bá»™ vẫn chưa có động thái Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu. Má»™t lãnh đạo Vụ Quản lý thị trưá»ng trong nước (Bá»™ Công Thương) vẫn giữ quan Ä‘iểm: Giá xăng Ä‘ã có lãi, nhưng giá các mặt hàng dầu vẫn lá»—, nên chưa thể giảm giá. Còn lãnh đạo Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) thì tránh né trả lá»i phá»ng vấn vá» giá xăng dầu.
Trên website cáºp nháºt hằng ngày cá»§a Hiệp há»™i Xăng dầu VN (Vinpa) thì từ ngày 19.8, DN xăng dầu Ä‘ã lãi 119Ä‘/lít xăng 92 và 245Ä‘/kg dầu madut. Äó là chưa kể, DN vẫn được tiếp tục sá» dụng quỹ bình ổn xăng dầu 300Ä‘/lít. Từ đầu năm đến nay, các DN kinh doanh xăng dầu Ä‘ã 4 lần tăng giá, trong Ä‘ó, có lần tăng tối Ä‘a tá»›i 1.430 đồng/lít, cao ká»· lục từ trước đến nay. Hiện, NTD Ä‘ang phải trả cho 1 lít xăng bán lẻ lên tá»›i 25.070 đồng/lít (xăng A95) và 24.570 đồng/lít (xăng A92) đối vá»›i khu vá»±c dân cư vùng 1. Trong khi có Ä‘iá»u kiện để hạ giá bán cho dân thì cả DN và cÆ¡ quan quản lý Ä‘á»u Ä‘ang có dấu hiệu trì hoãn. Vì thế, NTD càng “dị ứng” vá»›i mức lãi được cho là “khá»§ng” cá»§a “ông lá»›n” Petrolimex.
Nguồn tin: LÄ