Giá xăng dầu thế giá»›i vẫn chÆ°a có Ä‘iểm dừng. Các doanh nghiệp đầu mối than phiá»n, xăng lại lá»— 1.000 đồng/lít và các mặt hàng dầu lá»— xoay quanh 500 đồng/lít, phía Bá»™ Tài chính vẫn cứng rắn vá»›i quan Ä‘iểm bảo vệ nguồn thu ngân sách.
Lại lá»— tá»›i 1000 đồng/lít
Nằm ngoài tầm kiểm soát của các nhà Ä‘iá»u hành kinh doanh xăng dầu, giá loại hàng nhạy cảm này vẫn lao vút. Chỉ trong 3 tuần tính đến ngày 17/8, các phiên giao dịch trên thị trÆ°á»ng Singapore Ä‘ã cho thấy, xăng A92 thành phẩm tăng nhanh nhất vá»›i mức tăng thêm tá»›i 12,85 USD/thùng. Dầu há»a có sức nóng đứng thứ 2 vá»›i mức nhảy vá»t thêm 12,73 USD/thùng và dầu diezen cÅ©ng không kém cạnh, chênh tiếp 11,23 USD/thùng.
Tính riêng 10 ngày gần Ä‘ây, các mặt hàng dầu hầu nhÆ° không há» hạ nhiệt. Ví dụ nhÆ° dầu diezen ngày 8/8 là 128,7 USD/thùng thì đến 17/8 Ä‘ã xác láºp mức giá 133,2 USD/thùng, tăng 4,5 USD/thùng.
Giá xăng ngày 8/8 chỉ má»›i là 124,68 USD/thùng thì đến 17/8 Ä‘ã thiết láºp mức má»›i 127 USD/thùng. Sau 10 ngày, khoảng chênh chóng mặt lên tá»›i 7,52 USD/thùng.
Diá»…n biến này làm dấy lên lo ngại sắp có má»™t đợt rầm rá»™ "xin" tăng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c lần thứ 4. Chiểu theo Ä‘úng chế Ä‘á»™ tá»± chủ vá» giá của Nhà nÆ°á»›c, các Ä‘iá»u kiện được tăng giá trên thá»±c tế Ä‘ã hình thành ngay sau khi giá xăng tăng Ä‘á»™t biến tá»›i 1.100 đồng/lít và 3 mặt hàng dầu tăng từ 500-800 đồng/lít hôm 13/8.
Ông Trần Ngá»c Năm, Phó Tổng giám đốc Petrolimex than thở: "Tính đến nay, chênh lệch giá cÆ¡ sở mặt hàng xăng Ä‘ã cao hÆ¡n giá bán lẻ hiện hành gần 1.000 đồng/lít, ở các mặt hàng dầu, chênh lệch này xoay quanh 500 đồng/lít,kg".
Các DN đầu mối lại Ä‘ang kêu lá»— |
Cáºp nháºt bảng giá cÆ¡ sở xăng dầu cho thấy, bình quân 30 ngày qua kể từ ngày 22/7 đến 20/8, giá xăng thành phẩm tại Singapore Ä‘ã leo lên mức 120,38 USD/thùng, diezen 125,91 USD/thùng, dầu há»a 124,53 USD/thùng và dầu madut có giá bình quân 651,89 USD/tấn.
Nếu so vá»›i kỳ bình quân 30 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó, từ 14/7-10/8, giá bình quân của 4 mặt hàng này Ä‘ã tăng lần lượt là 3,8%, 2,69%, 2,8% và 2,2%.
Chiá»u Ä‘i lên của thị trÆ°á»ng thế giá»›i tất yếu Ä‘ã đẩy giá cÆ¡ sở của các mặt hàng xăng dầu ngày càng cách xa giá bán lẻ. Ná»— lá»±c 3 lần liêp tiếp tăng giá không đủ co kéo lại bối cảnh bất lợi này.
Ngày 21/8, các DN đầu mối xăng dầu cho biết, xăng Ä‘ã lá»— 980 đồng/lít. Tuy nhiên, riêng xăng được bù từ Quỹ bình ổn 300 đồng/lít kể từ 13/8 nên mức lá»— giảm xuống còn 680 đồng/lít. Dầu há»a lá»— nặng kế tiếp sau xăng vá»›i mức lá»— tá»›i 584 đồng/lít, dầu diezen lá»— hÆ¡n 445 đồng/lít và dầu madut lá»— 424 đồng/kg.
Lý giả tiếp vá» nghịch lý lá»— trÆ°á»ng kỳ này, ông Trần Ngá»c Năm chia sẻ: "Tổng thể trong chu kỳ 30 ngày bình quân thì số ngày giá cao ngày càng nhiá»u lên, số ngày giá thấp ngày càng ít Ä‘i. Dù hiện nay, giá tăng không Ä‘á»™t biến nhÆ° trÆ°á»›c, Ä‘i ngang trong vài ngày cÅ©ng không thể đủ bù cho lúc giá nhảy dá»±ng đứng. Vì thế, giá bình quân vẫn cao khiến cho chênh lệch giá cÆ¡ sở vẫn âm so vá»›i giá bán lẻ"
Theo phân tích của ông Năm, thá»i Ä‘iểm các DN đồng loạt gá»i bản đăng ký giá hôm 10/8, các mức giá cÆ¡ sở được tính toán cáºp nháºt đến ngày 8/8. Chá» thêm 3 ngày, Bá»™ tài chính đồng ý và áp dụng giá tăng từ 13/8. Chính vì thế nên ngày áp dụng giá má»›i luôn có Ä‘á»™ trá»… cá»™ng dồn từ 3-5 ngày so vá»›i Ä‘á» xuất của doanh nghiệp.
"Nếu giá thế giá»›i đứng yên hoặc Ä‘i xuống, có thể DN được lợi. NhÆ°ng khi giá thế giá»›i vẫn Ä‘i lên nhÆ° 3 kỳ tăng giá vừa qua nên hệ quả là, cứ tăng giá xong, DN lại lá»—", ông Năm nói.
TrÆ°á»›c bối cảnh này, ông Năm bày tá»: "Các DN đứng giữa 2 lá»±a chá»n khó khăn. Má»™t là chấp nháºn lá»— thì không Ä‘á» nghị tăng giá. NhÆ°ng sau Ä‘ó, giả thiết giá Ä‘i ngang và Ä‘i xuống, DN có thể chịu Ä‘á»±ng và bù sau, nhÆ°ng nếu giá thế giá»›i vẫn chiá»u Ä‘i lên, đến lúc DN muốn tăng thì mức tăng dồn nén lại, có thể rất cao, tá»›i 2.000 đồng chẳng hạn. Phải nói rằng, nếu giá cứ má»™t chiá»u Ä‘i lên mà chùn lại việc tăng giá, sau này, kinh doanh xăng dầu sẽ càng rối".
Theo ông Năm, ban giám đốc Petrolimex thống nhất vẫn phải tiếp tục theo dõi thêm tình hình .
Bá»™ Tài chính Ä‘ang Æ°u tiên thuế
Giảm thuế là giải pháp gỡ khó khả thi nhất cho thị trÆ°á»ng xăng dầu và được nhiá»u DN đầu mối Ä‘á» nghị. NhÆ°ng, má»™t nguồn tin cho biết, cho tá»›i táºn cuá»™c há»p gần Ä‘ây vá»›i DN xăng dầu, quan Ä‘iểm của Bá»™ Tài chính vẫn là muốn giữ thuế, đảm bảo nguồn thu ngân sách.
Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú trao đổi vá»›i PV vá» kịch bản giá hôm 10/8 cho hay, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘á» nghị vá»›i bá»™ Tài chính hÆ°á»›ng Ä‘iá»u hành xăng dầu thÆ°á»ng Ä‘Æ°a ra 2 phÆ°Æ¡ng án, tăng giá hoàn toàn hoặc kết hợp giảm thuế.
Tuy nhiên, quyết định cuối cùng thuá»™c vá» Bá»™ Tài chính cho thấy, má»i áp lá»±c tăng nhiệt thị trÆ°á»ng Ä‘á»u dồn lên giá bán lẻ trong nÆ°á»›c.Má»™t so sánh tÆ°Æ¡ng quan giữa giá bình quân 30 ngày (căn cứ Ä‘iá»u chỉnh giá) vá»›i giá bán lẻ sẽ thấy rõ nghịch lý này.
Trong 10 lần Ä‘iá»u chỉnh từ đầu năm đến nay, mức giá bán lẻ hiện cao thứ 4 trong 10 nấc giá và cao hÆ¡n mức giá của ngày 23/5.
Theo Ä‘ó, ngày 23/5, giá xăng bán lẻ là 22.700 đồng/lít, thấp hÆ¡n 300 đồng/lít so vá»›i giá xăng hiện nay nhÆ°ng giá bình quân 30 ngày của xăng thành phẩm trên thị trÆ°á»ng Singapore lại là 123,48 USD/thùng, cao hÆ¡n 3,1 USD/thùng so vá»›i mức hiện nay.
TÆ°Æ¡ng tá»± ở thá»i Ä‘iểm này, giá dầu diezen chỉ là 21.200 đồng/lít, rẻ hÆ¡n 350 đồng/lít so vá»›i hiện nay trong khi Ä‘ó, căn cứ giá bình quân 30 ngày khi Ä‘ó là 129,64 USD/thùng, cao hÆ¡n 3,73 USD.thùng so vá»›i mức bình quân hiện nay.
Äiểm khác biệt duy nhất là thuế nháºp khẩu. Giai Ä‘oạn trÆ°á»›c, thuế nháºp khẩu xăng chỉ là 4% và dầu diezen là 3% trong khi hiện nay, thuế nháºp khẩu xăng là 12% và dầu diezen là 10%.
Nói cách khác, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ang Æ°u tiên nguồn thu ngân sách trong Ä‘iá»u hành giá xăng dầu hiện nay. So vá»›i giai Ä‘oạn trÆ°á»›c, có tá»›i 8% giá xăng và 7% giá dầu Ä‘ang được thu vá» cho ngân sách thay vì dành cho ngÆ°á»i tiêu dùng. Má»—i má»™t lít xăng dầu hiện nay, ngÆ°á»i dân phải ná»™p tá»›i 20-32% các loại thuế, phí, tÆ°Æ¡ng ứng từ 6000-7000 đồng/lít.
Vì thế má»›i có nghịch lý rằng, giá xăng dầu thành phẩm thế giá»›i dù chÆ°a bằng ngưỡng của tháng 5 nhÆ°ng giá bán lẻ hiện hành lại cao hÆ¡n các mức giá thá»i kỳ Ä‘ó.
Má»™t cÆ¡ chế khác cÅ©ng Ä‘ang gây bất lợi cho giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c. Äó là những Æ°u Ä‘ãi dành cho nhà máy lá»c dầu Dung Quất và Nghi SÆ¡n. Quyết định má»›i Ä‘ây của Thủ tÆ°á»›ng vá» cÆ¡ chế Ä‘iá»u tiết nguồn thu ở 2 nhà máy này Ä‘ã quy định, giá bán xăng dầu cho các DN đầu mối trong nÆ°á»›c bằng giá nháºp khẩu cá»™ng thuế nháºp khẩu. Tuy nhiên, nếu thuế nháºp khẩu dÆ°á»›i 7% đối vá»›i xăng, dÆ°á»›i 3% đối vá»›i các sản phẩm hóa dầu khác thì Nhà nÆ°á»›c sẽ bù giá chênh lệch giá cho 2 nhà máy này.
Vá»›i quan Ä‘iểm của bá»™ Tài chính là hạn chế việc bù giá cho 2 nhà máy này, thuế nháºp khẩu xăng dầu thá»i gian tá»›i nếu có Ä‘iá»u chỉnh cÅ©ng sẽ bị neo từ 7% trở lên. Vá»›i mức này, tá»· trá»ng thuế nháºp khẩu trong má»—i lít xăng cÅ©ng ít nhất chiếm từ 1.000-1.200 đồng/lít.
Hiểu má»™t cách nôm na, giữ thuế cao, ngÆ°á»i tiêu dùng Ä‘ang bù giá cho các nhà máy lá»c dầu thay vì Nhà nÆ°á»›c bù. Quan Ä‘iểm Ä‘iá»u hành cứng rắn Ä‘ó sẽ khiến giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c muốn hạ nhiệt thì chỉ còn trông chá» vào giá thế giá»›i, má»™t Ä‘iểm dá»±a đầy rủi ro.
Nguồn tin: Diá»…n Ä‘àn Doanh nghiệp