Chi sai nhÆ°ng lại gá»™p vào khoản lá»—

Căn cứ Công văn số 16098/BTC-VP, ngày 25/11/2011 của Bá»™ Tài chính gá»­i các cÆ¡ quan thông tấn, báo chí về việc thông tin Ä‘iều hành giá mặt hàng Ä‘iện, xăng dầu thì hiện tại, Petrolimex Ä‘ang lá»— 1.840 tá»· đồng. Tại công văn này, Bá»™ Tài chính cho biết: Theo báo cáo quyết toán hợp nhất 6 tháng đầu năm 2011 của Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (gồm văn phòng Tổng Công ty và 42 công ty thành viên) kinh doanh xăng dầu lá»— 1.840 tá»· đồng.

Sau khi rà soát bÆ°á»›c đầu về kết quả kinh doanh của Tổng Công ty, Bá»™ Tài chính xét thấy: nếu không có những nguyên nhân chủ quan nhÆ° việc Tổng Công ty chi trả thù lao cho đại lý, tổng đại lý vượt chi phí kinh doanh định mức theo quy định và nguyên nhân khách quan là tá»· giá ngoại tệ tăng thì kinh doanh xăng dầu không lá»— lá»›n nhÆ° vậy.

Cụ thể, trong số lá»— 1.840 tá»· đồng thì: Nguyên nhân trá»±c tiếp và chủ yếu là do sá»± biến Ä‘á»™ng tăng của tá»· giá ngoại tệ. Nguồn xăng dầu Tổng Công ty cung ứng cho thị trường ná»™i địa từ đầu năm đến 15/9/2011 chủ yếu là nhập khẩu, chiếm 75,81% tổng khối lượng nhập khẩu và mua trong nÆ°á»›c. Tổng lượng ngoại tệ nhập xăng dầu của Tổng Công ty phải vay (và có má»™t phần mua) của ngân hàng để thanh toán cho nhà cung cấp xăng dầu nÆ°á»›c ngoài từ đầu năm đến 15/9/2011 là 3.979 triệu USD, trong Ä‘ó 6 tháng đầu năm là 2.974 triệu USD.

Vá»›i số ngoại tệ lá»›n nhÆ° trên, sá»± biến Ä‘á»™ng của tá»· giá ngoại tệ Ä‘ã phát sinh chênh lệch tá»· giá ở nhiều thời Ä‘iểm khác nhau (thời Ä‘iểm vay, trả nợ và thanh toán cho nhà cung cấp), đặc biệt là đợt Ä‘iều chỉnh tá»· giá của Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c vào ngày 11/2/2011 vá»›i biên Ä‘á»™ lá»›n (tăng 9,3%). Tính ra bình quân trong 6 tháng đầu năm 2011, má»™t USD nhập khẩu xăng dầu, lá»— chênh lệch tá»· giá bình quân là 485 VND/USD.

Vì vậy, trong 6 tháng Ä‘ã làm phát sinh lá»— chênh lệch tá»· giá (sau khi Ä‘ã bù trừ lãi chênh lệch tá»· giá) của Petrolimex là 1.425 tá»· đồng, chiếm 77,5% tổng số lá»— kinh doanh xăng dầu (trong tổng lá»— kinh doanh xăng dầu là 1.840 tá»· đồng).

Nguyên nhân thứ hai, về thù lao dành cho đại lý, tổng đại lý, Bá»™ Tài chính xác định: Trong quá trình thá»±c hiện bán hàng 6 tháng đầu năm 2011, mức chi phí kinh doanh xăng dầu thá»±c tế phát sinh của Petrolimex vượt so vá»›i chi phí kinh doanh định mức quy định tại tại Thông tÆ° 234/2009/TT-BTC, tổng số tiền là: 516.168.061.612 đồng. “Việc này là do Tổng Công ty Ä‘ã chi phí thù lao đại lý cho tổng đại lý, đại lý có thời Ä‘iểm cao, thậm chí có thời Ä‘iểm cao hÆ¡n mức chi phí kinh doanh xăng dầu định mức (600 đồng/lít vá»›i xăng, diezen, dầu hỏa; 400 đồng/kg vá»›i mazut)”.

NhÆ° vậy, trong hai nguyên nhân làm Petrolimex lá»— 1.840 tá»· đồng thì nguyên nhân biến Ä‘á»™ng tá»· giá USD là khách quan, không có gì bàn thêm. Thế nhÆ°ng, nguyên nhân thứ hai làm lá»— hÆ¡n 516,1 tá»· đồng là vấn đề phải làm rõ. Việc chi trả gây Ä‘á»™i giá trên 516,1 tá»· đồng có dấu hiệu hành vi làm trái quy định Nhà nÆ°á»›c, gây thất thoát khoản tiền lá»›n.

Văn bản của Bá»™ Tài chính khẳng định “Trong quá trình thá»±c hiện bán hàng 6 tháng đầu năm 2011, mức chi phí kinh doanh xăng dầu thá»±c tế phát sinh của Petrolimex vượt so vá»›i chi phí kinh doanh định mức quy định tại Thông tÆ° 234/2009/TT-BTC”.

Căn cứ Thông tÆ° 234/2009/TT-BTC của Bá»™ Tài chính, quy định nhÆ° sau:

Chi phí kinh doanh định mứclà chi phí lÆ°u thông xăng dầu (chi phí bán buôn, chi phí bán lẻ) trong nÆ°á»›c của các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối (Ä‘ã bao gồm chi phí dành cho tổng đại lý, đại lý) để tính giá cÆ¡ sở theo mức tối Ä‘a, trong Ä‘ó:

- Chi phí bán lẻ bình quân giữa các vùng trong cả nÆ°á»›c đối vá»›i xăng, dầu diezen, dầu hoả tối Ä‘a: 600 đồng/lít.

- Chi phí bán buôn bình quân giữa các vùng trong cả nÆ°á»›c đối vá»›i dầu mazut tối Ä‘a: 400 đồng/kg.

Các mức chi phí kinh doanh định mức tối Ä‘a trên sẽ được Bá»™ Tài chính thông báo Ä‘iều chỉnh phù hợp vá»›i thá»±c tế kinh doanh của các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối trong từng thời kỳ.

Thông tÆ° quy định, lợi nhuận định mức trÆ°á»›c thuế là lợi nhuận kinh doanh xăng dầu trong nÆ°á»›c của các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối để tính giá cÆ¡ sở theo mức tối Ä‘a là 300 đồng/lít, kg và sẽ được Bá»™ Tài chính thông báo Ä‘iều chỉnh phù hợp vá»›i thá»±c tế kinh doanh của các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối trong từng thời kỳ. Lợi nhuận thá»±c tế thu được trong kinh doanh phụ thuá»™c vào kết quả kinh doanh của các thÆ°Æ¡ng nhân.

Cần làm rõ và xá»­ lý

Việc Tổng Công ty Ä‘ã chi phí thù lao đại lý cho tổng đại lý, đại lý vượt quá định mức nói trên (quá 600 đồng/lít đối vá»›i chi phí bán lẻ xăng, dầu, diezen, dầu hỏa; quá 400 đồng/kg đối vá»›i bán buôn dầu mazut; quá 300 đồng/lít vá»›i lợi nhuận định mức) là hành vi chi trả sai nguyên tắc, sai quy định pháp luật.

Việc chi trả sai nguyên tắc chỉ là má»™t trong nhiều bức xúc về xăng dầu.

Khi Thông tÆ° này Ä‘ang có hiệu lá»±c thi hành, chÆ°a có sá»± Ä‘iều chỉnh thì tất cả việc chi trả lợi nhuận định mức, chi phí bán buôn, bán lẻ đều phải tuân thủ. Mọi hành vi làm trái quy định của Thông tÆ° đều phải chịu trách nhiệm trÆ°á»›c pháp luật.

Do Ä‘ó, không thể nói Ä‘Æ¡n giản: Petrolimex lá»— hÆ¡n 516,1 tá»· đồng do chi trả “cao hÆ¡n quy định”.  Việc sá»­ dụng từ ngữ nhÆ° vậy là không Ä‘úng vá»›i bản chất, mà chính xác ở Ä‘ây là chi trả sai nguyên tắc, sai quy định, vi phạm pháp luật, cụ thể là vi phạm quy định tại Thông tÆ° 234/2009/TT-BTC. Doanh nghiệp phải làm Ä‘úng quy định Nhà nÆ°á»›c, dù chi sai má»™t đồng cÅ©ng phải xác định rõ, đằng này việc chi sai trái, gây thất thoát hÆ¡n 516,1 tá»· đồng mà vẫn giải thích theo cách trên là không thể được.

Theo Ä‘ó, con số hÆ¡n 516,1 tá»· đồng không thể tính gá»™p vào khoản lá»— để tính tổng số lá»— 1.840 tá»· đồng. Số lá»— của Petrolimex tính ở khâu chênh lệch tá»· giá. Việc gá»™p cả hai khoản này vào má»™t để tính tổng lá»— là cách làm “lập lờ Ä‘ánh lận”, bởi lâu nay các khoản lá»— của xăng dầu đều được Nhà nÆ°á»›c trích ngân sách bù đắp.

Đánh lận theo cách trên, từ chá»— hÆ¡n 516,1 tá»· đồng là số tiền chi trả sai quy định, theo luật phải xá»­ lý, truy thu lại biến thành khoản tiền Nhà nÆ°á»›c phải trích ngân sách chi trả cho Petrolimex? Nếu tiếp tục tái diá»…n thá»±c trạng này sẽ tạo tiền lệ xấu: hợp pháp hóa hành vi phạm pháp. Khi Ä‘ó, việc chi trả sai nguyên tắc không chỉ dừng lại ở hàng trăm tá»· đồng nói trên mà còn nghiêm trọng hÆ¡n nhiều.

Vì những lẽ trên, đề nghị Bá»™ Tài chính làm rõ khoản chi sai quy định này tại Petrolimex. Cá nhân, tổ chức nào chỉ đạo chi trả sai quy định, gây thất thoát hÆ¡n 516,1 tá»· đồng phải chịu trách nhiệm trÆ°á»›c pháp luật, đồng thời số tiền chi trả sai phải truy thu, không thể lấy ngân sách bù lá»—.