Tập Ä‘oàn dầu khí quốc gia Trung Quốc (PetroChina) hiện là Tập Ä‘oàn lá»›n nhất Trung Quốc và đứng thứ ba thế giá»›i trong số 50 Tập Ä‘oàn dầu khí toàn cầu. NhÆ°ng giá cả dầu khí trên thị trường thế giá»›i thời gian qua tăng cao Ä‘ã trở thành nhân tố kìm hãm tái cÆ¡ cấu doanh nghiệp.

Tập Ä‘oàn PetroChina

Tập Ä‘oàn dầu khí quốc gia Trung Quốc (PetroChina) được thành lập ngày 5/11/1999. Tiền thân của PetroChina là Bá»™ công nghiệp dầu lá»­a năm 1955, năm 1975 là Bá»™ công nghiệp nhiên liệu dầu khí, năm 1978 là Bá»™ công nghiệp hóa dầu, năm 1988 là Bá»™ công nghiệp dầu lá»­a. Tá»›i năm 1998, trở thành Tổng Công ty dầu khí Trung Quốc. Ngày 5/11/1999 Công ty chuyển sang chế Ä‘á»™ cổ phần và mang tên Tập Ä‘oàn dầu khí quốc gia Trung Quốc (PetroChina), trong Ä‘ó nhà nÆ°á»›c nắm giữ tá»›i 86% cổ phần. Nghiệp vụ chủ yếu bao gồm thăm dò, khoan dầu, khai thác, lọc dầu, sản xuất các trang thiết bị, xây dá»±ng các đường ống dẫn dầu, kho chứa, đồng thời mở rá»™ng sang kinh doanh lÄ©nh vá»±c tiền tệ, tài chính, quản lý quỹ và bảo hiểm. Năm 2000 PetroChina Ä‘ã lên sàn tại Sở giao dịch New York và Sở giao dịch chứng khoán Hồng Công. Năm 2007, Tập Ä‘oàn Ä‘ã lên sàn giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải.

Năm 2010, tài sản đăng ký của Tập Ä‘oàn tá»›i 115 tỉ Nhân dân tệ (RMB), tổng tài sản hiện nay là 914 tỉ RMB. Trên đất Trung Quốc, Tập Ä‘oàn có 13 doanh nghiệp dầu khí quy mô lá»›n, 16 nhà máy lọc dầu quy mô lá»›n, 19 doanh nghiệp tiêu thụ dầu lá»­a và má»™t loạt các Viện nghiên cứu, Nhà trường, các công ty dịch vụ cung cấp và đảm bảo kỹ thuật, máy móc thiết bị liên quan tá»›i dầu lá»­a. Tại nÆ°á»›c ngoài, Tập Ä‘oàn có 30 doanh nghiệp kinh doanh trong các lÄ©nh vá»±c nghiệp vụ nhÆ° thăm dò, khai thác, sản xuất và xây dá»±ng các cÆ¡ sở dầu lá»­a, chủ yếu tập trung ở Trung Đông, Bắc Phi, Trung Á, Nga, Nam Mỹ.

Năm 2004, sản lượng dầu thô của Tập Ä‘oàn đạt trên 111 triệu tấn, sản lượng khí đốt đạt gần 29 tỉ khối, gia công 110,7 triệu tấn dầu thô. Sản lượng dầu thô ở nÆ°á»›c ngoài năm 2004 đạt 16,4 triệu tấn và sản lượng  khí đốt đạt 2,6 tỉ khối. Thu nhập từ tiêu thụ dầu khí đạt 571 tỉ RMB, lợi nhuận đạt 129 tỉ RMB, Tập Ä‘oàn đứng đầu các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c về lợi nhuận.

Tờ “Thời báo tài chính” của Anh ra ngày 30/5/2010 cho biết tính tá»›i ngày 31/3/2010, giá trị thị trường của PetroChina là 330 tỉ USD, trở thành Tập Ä‘oàn có giá trị thị trường lá»›n nhất toàn cầu và đứng đầu trong số 500 công ty xuyên quốc gia trên thế giá»›i. Năm 2008, “Tuần báo dầu lá»­a thế giá»›i” của Mỹ xếp PetroChina ở vị trí thứ 5 trong số 50 Tập Ä‘oàn dầu lá»­a lá»›n thế giá»›i. Năm 2011, Tạp chí “Fortune” của Mỹ xếp PetroChina ở vị trí thứ 6 trong số 500 doanh nghiệp xuyên quốc gia lá»›n thế giá»›i.

Tờ “Thời báo kinh tế tài chính quốc tế” của Trung Quốc ngày 5/4/2012 cho biết  năm 2011 sản lượng dầu thô của PetroChina đạt 2,4 triệu thùng/ngày và có khả năng vượt Tập Ä‘oàn Ericson Sandard Oil trở thành Tập Ä‘oàn dầu lá»­a lá»›n nhất thế giá»›i. Tuy nhiên hiện nay má»›i chỉ xếp thứ ba sau Ericson Standard Oil (Mỹ) và BP (Anh) nếu tính theo tổng sản lượng khai thác.

NhÆ°ng “to xác chÆ°a hẳn khỏe mạnh”, bởi vì hiệu quả kinh doanh của PetroChina thua kém xa má»™t số Tập Ä‘oàn dầu khí các nÆ°á»›c. Năm 2011 doanh số của PetroChina tăng 36,7%, sản lượng tăng 3,3%, nhÆ°ng lợi nhuận giảm 5%, thua lá»— tá»›i 50 tỉ RMB. Trong khi Ä‘ó sản lượng của Ericson Standard Oil  giảm 5%, nhÆ°ng do giá dầu tăng 19%, nên Standard Oil vẫn có lãi. Hiệu quả kinh doanh của họ vượt xa PetroChina. Ngoài Standard Oil còn nhiều Tập Ä‘oàn khác tuy vốn và quy mô không lá»›n bằng PetroChina nhÆ°ng hiệu quả kinh doanh của họ tốt hÆ¡n nhiều. So vá»›i hãng Saudi Armco của Arap Xêut thì PetroChina thua xa về các mặt trang thiết bị, công tác quản lý, hiệu quả kinh doanh.

Các nhà kinh tế cho biết má»™t trong nguyên nhân làm cho PetroChina cÅ©ng nhÆ° Tổng công ty dầu khí ngoài khÆ¡i (CNOOC) và Tổng công ty hóa dầu Trung Quốc (ChinaChem) thua lá»— và làm ăn không hiệu quả bằng các Công ty dầu khí các nÆ°á»›c là do đổi má»›i cÆ¡ cấu không theo kịp vá»›i tình hình tăng trưởng kinh tế trong nÆ°á»›c và biến Ä‘á»™ng thị trường ngoài nÆ°á»›c. Trong khi Ä‘ó về cÆ¡ bản PetroChina là Công ty của nhà nÆ°á»›c, nên chịu sá»± chi phối rất nhiều của chính sách nhà nÆ°á»›c, nhất là phải đảm bảo an ninh năng lượng cho toàn thể kinh tế nhà nÆ°á»›c.

Kinh tế Trung Quốc những năm qua chạy theo tốc Ä‘á»™ tăng trưởng cao, nên sức ép nguyên nhiên liệu ngày càng gia tăng và căng thẳng, mức Ä‘á»™ phụ thuá»™c vào dầu lá»­a nÆ°á»›c ngoài cÅ©ng theo Ä‘ó tăng lên, vì vậy PetroChina cùng vá»›i hai Tập Ä‘oàn dầu khí là Tổng công ty dầu khí ngoài khÆ¡i (CNOOC) và Tổng công ty hóa dầu Trung Quốc (ChinaChem) ra sức tìm kiếm nguồn dầu lá»­a nÆ°á»›c ngoài bằng mọi giá để bù đắp nguồn dầu lá»­a ngày càng cạn kiệt ở trong nÆ°á»›c nhằm đảm bảo an ninh năng lượng cho nền kinh tế trong nÆ°á»›c. Đây là nhân tố quan trọng làm tiến trình tái cÆ¡ cấu theo thị trường của Tập Ä‘oàn bị gián Ä‘oạn.

Từ năm 1994, Trung Quốc bắt đầu nhập khẩu dầu lá»­a. Tá»›i năm 2007 mức Ä‘á»™ phụ thuá»™c vào nhập khẩu nguồn dầu lá»­a nÆ°á»›c ngoài của Trung Quốc là 49%, năm 2008 là 50%, năm 2009 là 53%, năm 2010 là 55%. Năm 2011 Trung Quốc nhập khẩu 204 triệu tấn dầu, phụ thuá»™c 56% vào nÆ°á»›c ngoài. Dá»± tính năm 2015 má»—i ngày Trung Quốc vẫn thiếu hụt tá»›i khoảng 11 triệu thùng. Tá»›i năm 2020 mức phụ thuá»™c của Trung Quốc sẽ trên 76%. Gía dầu tăng là nhân tố cản trở lá»›n đối vá»›i nền kinh tế Trung Quốc cÅ©ng nhÆ° tái cÆ¡ cấu các doanh nghiệp dầu lá»­a. Hãng BP của Anh cho biết: “Hiện nay Trung Quốc Ä‘ã vượt Mỹ trở thành nÆ°á»›c tiêu thụ năng lượng lá»›n nhất thế giá»›i và cÅ©ng là nÆ°á»›c nhập khẩu dầu lá»­a lá»›n nhất thế giá»›i.”

Phó Tổng giám đốc PetroChina Liêu VÄ©nh Viến nói “Chiếc vòng kim cô dầu lá»­a” Ä‘ang xiết lên đầu kinh tế Trung Quốc, Ä‘e dọa nghiêm trọng an ninh năng lượng của Trung Quốc. Đây cÅ©ng là nhân tố cản trở tá»›i tái cÆ¡ cấu doanh nghiệp phù hợp vá»›i sá»± phát triển kinh tế và sá»± biến Ä‘á»™ng của tình hình kinh tế thế giá»›i.

BÆ°á»›c vào năm 2012, giá dầu tăng lên mạnh mẽ. Ngày 24/2/2012 giá dầu trên Thị trường giao dịch New York giao hàng tháng 4/2012 tá»›i 109,77 USD/thùng, trong khi Ä‘ó tại Thị trường dầu lá»­a Biển Bắc Luân Đôn giá dầu lá»­a giao hàng tháng 4/2012 tá»›i 125,47 USD/thùng, lập ká»· lục má»›i kể từ ngày 4/5/2011 tá»›i nay.

Đứng trÆ°á»›c giá dầu tăng cao, dÆ° luận trong nÆ°á»›c cho rằng phải nhanh chóng tiến hành cải cách giá dầu trong nÆ°á»›c cho phù hợp vá»›i giá dầu thế giá»›i. Hiện nay mức chênh lệch giá dầu trong nÆ°á»›c vá»›i giá thế giá»›i tá»›i 18 USD/thùng, nếu không cải cách giá cả thì PetroChina tiếp tục thua lá»—. Kể từ năm 2010 tá»›i nay, Trung Quốc Ä‘ã 9 lần tiến hành Ä‘iều chỉnh nâng cao giá dầu lá»­a trong nÆ°á»›c, năm 2011 tiến hành Ä‘iều chỉnh 3 lần và năm 2012 Ä‘ã tiến hành Ä‘iều chỉnh 2 lần, lần má»›i nhất vào ngày 20/3/2012, nhÆ°ng giá vẫn thấp hÆ¡n giá thế giá»›i.

Tổng giám đốc PetroChina Chu Cát Bình cho biết năm 2011 Tập Ä‘oàn thua lá»— tá»›i 50 tỉ RMB do giá dầu tăng cao. Ông nói: “Hiện nay, má»™t số nhà kinh tế trong nÆ°á»›c cho rằng trÆ°á»›c tình hình này, nhà nÆ°á»›c nên giao quyền cho các doanh nghiệp định giá xăng dầu bán lẻ. NhÆ°ng PetroChina phản đối chủ trÆ°Æ¡ng này. Bởi vì mục tiêu của chúng ta hiện nay là ổn định kinh tế trong nÆ°á»›c và kiềm chế lạm phát. Nếu để doanh nghiệp tá»± ý định giá dầu sẽ gây rối loạn. Giá dầu tăng cao là nhân tố cản trở tái cÆ¡ cấu doanh nghiệp trong Ä‘ó có PetroChina. Chúng tôi ủng há»™ tiến hành cải cách giá cả, nhÆ°ng hiện chÆ°a thể giao cho doanh nghiệp tá»± chủ định giá xăng dầu, trÆ°á»›c mắt thà chịu thua lá»— để ổn định kinh tế vÄ© mô.”

PetroChina do nhà nÆ°á»›c nắm giữ tá»›i 86% cổ phần, nên phải Ä‘óng vai trò bình ổn vật giá và ổn định kinh tế. Con đường tái cÆ¡ cấu PetroChina cÅ©ng phải tuân theo chủ trÆ°Æ¡ng này. “Cây to chịu bão lá»›n”, Ä‘ó là Ä‘iều Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên, vì vậy con đường tái cÆ¡ cấu của PetroChina không thể hoàn thành nay mai mà là má»™t quá trình và vẫn còn nhiều gian nan thời gian tá»›i.

Nguồn tin: Tamnhin