Má»›i Ä‘ây, Petroleos Mexicanos (Pemex), tập Ä‘oàn dầu khí quốc gia Mexico Ä‘ã chính thức đệ Ä‘Æ¡n lên Tòa án ở TP.Houston (bang Texas - Mỹ) kiện 9 công ty Mỹ cùng 2 cá nhân mang quốc tịch Mỹ Ä‘ã từng trá»±c tiếp tham gia vào việc mua dầu thô và xăng dầu của Tập Ä‘oàn bị lấy trá»™m, ăn cắp.

Đó là các công ty Big Star Gathering LTD, F&M Transportation Inc., Western Refining Company LP, Joplin Energy LLC, Superior Crude Gathering Inc. và Plains All-American đều có trụ sở ở bang Texas; TransMontaigne Partners LP ở TP.Denver (bang Colorado); SemCrude LP ở TP. Oklahoma (bang Oklahoma) và Saint James Oil Inc. ở TP. Sandy (bang Utah) cùng 2 người có tên là James Jensen và Jeff Kirby.

Trong buổi họp báo thông báo về quyết định khởi kiện, ông Juan Jose Suarez Coppel, Giám đốc Ä‘iều hành (CEO) Pemex cho biết, Æ°á»›c tính bình quân má»—i ngày, Tập Ä‘oàn bị mất lượng dầu tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng số dầu ở 100 xe chở dầu lá»›n (cỡ hàng nghìn thùng dầu thô). Ông này thừa nhận, chỉ tính riêng trong 4 tháng đầu năm nay, Pemex Ä‘ã mất đứt lượng dầu thô trị giá lên tá»›i 250 triệu USD, tăng 50% so vá»›i cùng kỳ năm ngoái.

Thủ Ä‘oạn phổ biến của bọn trá»™m dầu là khoan lá»— hút dầu ở đường ống dẫn dầu. Song do áp suất trong đường ống cao và dá»… cháy nổ, nên nguy cÆ¡ cháy nổ rất cao, nên bọn trá»™m phải bắt tay vá»›i các đối tượng xấu ngay trong hàng ngÅ© nhân viên Pemex. Chẳng hạn, các đối tượng này họ báo cho trá»™m biết khu vá»±c có áp suất dầu thấp, hay Ä‘ang tiến hành bảo dưỡng... để trá»™m dá»… dàng khoan lấy dầu.

Ông Juan Jose Suarez Coppel cho biết thêm, từ đầu năm đến năm, lá»±c lượng an ninh, bảo vệ của Pemex Ä‘ã phát hiện được 556 vị trí khoan trái phép trên hệ thống ống dẫn dầu của Pemex, trong khi cả năm ngoái con số này là 710 lá»—. Bang Sinaloa được coi là "thánh địa" của các phần tá»­ ăn trá»™m dầu, riêng năm nay Ä‘ã phát hiện ở Ä‘ây 150 lá»— khoan trái phép. Bọn ăn trá»™m ở Ä‘ây còn có Ä‘á»™i xe chở dầu riêng. Xăng dầu ăn cắp được thì bán ngay ra ở thị trường trong nÆ°á»›c, còn dầu thô thì phải gom để bán cho nhiều công ty ở Mỹ.

Theo Bá»™ trưởng Năng lượng Mexico Jose Antonio Meade, các băng nhóm tá»™i phạm tham gia ăn trá»™m dầu ngày càng liều lÄ©nh và sá»­ dụng công nghệ cao... Má»›i Ä‘ây, cÆ¡ quan công an Mexico Ä‘ã khởi tố vụ án có tá»›i 140 người Mexico bị bắt quả tang tham gia đục phá đường ống dẫn dầu và cả 2 nhân viên hải quan tiếp tay cho các xe chở dầu ăn cắp Ä‘i qua biên giá»›i trót lọt.

Điều kỳ quặc và có phần khó hiểu là, Pemex biết là mất trá»™m dầu thô vá»›i khối lượng không nhỏ kéo dài trong nhiều năm qua, nhÆ°ng lại không có biện pháp ngăn chặn hữu hiệu.

Chắc chắn sẽ có câu hỏi thắc mắc rằng, dầu thô hay xăng dầu Ä‘âu phải là mặt hàng gọn nhẹ, dá»… ăn trá»™m, dá»… tiêu thụ và tại sao Pemex lại phải chịu bị bó tay?

Nhiều người am hiểu tình hình đều có chung má»™t nhận định, Ä‘ây là má»™t trường hợp Ä‘iển hình của tình trạng "cha chung không ai khóc".

Pemex là má»™t mô hình tổng công ty nhà nÆ°á»›c lạc hậu, lá»—i thời, vá»›i cách quản lý sÆ¡ cứng nặng về hành chính... Nói tóm lại, Ä‘ây là mô hình tập Ä‘oàn trì trệ. Nhiều người ví Pemex là người khổng lồ, nhÆ°ng rất chậm chạp, kém linh hoạt.

Pemex ra đời năm 1938 trên cÆ¡ sở Chính quyền khi Ä‘ó Ä‘ã quốc hữu hóa má»™t số cÆ¡ sở tÆ° nhân khai thác dầu. Từ Ä‘ó đến nay, má»™t mình má»™t chợ, Pemex Ä‘á»™c quyền trong lÄ©nh vá»±c thăm dò, khai thác dầu thô và lọc hoá dầu ở Mexico.

CÅ©ng phải thừa nhận thá»±c tế, Pemex là tập Ä‘oàn kinh tế nhà nÆ°á»›c lá»›n nhất Mexico, Ä‘óng góp từ 30 đến 40% nguồn thu ngân sách. Hiện Mexico cÅ©ng là má»™t trong số 3 nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô lá»›n nhất sang Mỹ, bên cạnh Canada và Saudi Arabia.

Về bản chất, Pemex hoạt Ä‘á»™ng nhÆ° má»™t cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c, hÆ¡n là má»™t tập Ä‘oàn kinh tế. Mọi kế hoạch chi tiêu, đầu tÆ° hàng năm của Pemex đều phải được Quốc há»™i Mexico thông qua. Vì thế, lãnh đạo hầu nhÆ° bị "bó chân bó tay" trong việc hoạch định chiến lược, chính sách đầu tÆ° dài hạn...

Ông Enrique Sira, Giám đốc Công ty tÆ° vấn năng lượng IHS Cera (Mexico) nhận xét, sản lượng khai thác dầu thô của Mexico Ä‘ang có chiều hÆ°á»›ng giảm và Ä‘ây là nguy cÆ¡ tạo ra khủng hoảng không chỉ vá»›i Pemex, mà cả Chính phủ Mexico. Ông Enrique Sira nêu dẫn chứng, vào thời Ä‘iểm cá»±c thịnh (năm 2004), má»—i ngày, Pemex khai thác 2,1 triệu thùng dầu/ngày. Song từ Ä‘ó đến nay, sản lượng liên tục giảm, hiện chỉ ở mức 1,2 triệu thùng/ngày.

Trong 20 năm qua, Pemex không xây thêm nhà máy lọc hóa dầu má»›i nào. Vì thế, Mexico hiện Ä‘ang xuất dầu thô và nhập khẩu các sản phẩm xăng dầu, dầu diesel. Ông Jon Blickwede, chuyên gia cao cấp của Tập Ä‘oàn dầu khí Statoil (Na Uy) nhận định, Pemex cần thay đổi mô hình theo Ä‘úng nghÄ©a doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng theo cÆ¡ chế thị trường, phải đầu tÆ° mạnh cho công nghệ cao... tránh nguy cÆ¡ càng ngày, càng tụt hậu. "Việc Pemex mất trá»™m dầu và phải theo kiện chỉ là má»™t hậu quả mà thôi", ông Jon Blickwede bình luận.

Nguồn tin: báo chí nÆ°á»›c ngoài