A Rập-Xê Út tăng sản lượng dầu giữa lúc nguồn cung tại Libya bị gián Ä‘oạn, tuy nhiên, má»™t kế hoạch lâu dài vẫn chÆ°a rõ ràng.

Hình minh họa sản xuất dầu tại Libya. Nguồn ảnh: Internet

Việc chuyên chở dầu tại Libya được dá»± định sẽ khôi phục lại vào Chủ nhật vừa rồi, nhÆ°ng các gián Ä‘oạn vẫn có thể tiếp tục kéo dài. OPEC hiện có má»™t vài phÆ°Æ¡ng án, nhÆ°ng chủ yếu vẫn phải phụ thuá»™c vào A Rập - Xê Út để vận chuyển dầu và kết thúc chuá»—i ngày giá dầu leo thang.

NhÆ°ng Ä‘ây chỉ là má»™t giải pháp tình thế trÆ°á»›c mắt nếu nhÆ° vấn đề của Libya vẫn kéo dài, do thị trường có thể gia tăng lo ngại về sản lượng dá»± phòng vÆ¡i dần.

Các ná»— lá»±c để thu hút thêm nhiều sá»± cá»™ng tác mà OPEC Ä‘ang triển khai nhằm ngăn chặn ngắt quãng nguồn cung của Libya Ä‘ã thất bại, khi các thành viên chủ chốt của tổ chức này nhÆ° Iran do dá»±.

A Rập Xê Út Ä‘ã hứa sẽ tăng nguồn dầu có sẵn nếu cần, bằng cách tăng sản lượng lên 9 triệu thùng/ngày. Các quan chức nÆ°á»›c này cho biết mốc sản lượng trên Ä‘ã đạt được vào ngày hôm qua.

Má»™t quan chức A Rập Xê Út cho biết mức sản lượng trên tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i việc tăng thêm 500.000 đến 600.000 thùng/ngày so vá»›i sản lượng của nÆ°á»›c này trÆ°á»›c khi Libya ngừng cung dầu. CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế IEA cho biết A Rập Xê Út - nhà sản xuất dầu lá»›n nhất OPEC chiếm khoảng 2/3 sản lượng dá»± phòng của cả tổ chức - tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 3.5 triệu thùng/ngày. IEA Æ°á»›c tính vào khoảng 1/3 cho tá»›i 1/2 trong số 1.6 triệu thùng dầu/ngày của Libya sẽ ngÆ°ng Ä‘Æ°a ra thị trường.

Hai ngày cuối tuần vừa qua Ä‘ã mang cả tin tốt lẫn tin xấu cho thị trường trong tuần má»›i. Công ty dầu khí quốc doanh của Libya là Arabian Gulf Oil Co. - còn gọi là Agoco - Ä‘ã khôi phục hoạt Ä‘á»™ng vào hôm qua, mặc dù họ cho biết là họ má»›i sản xuất được 170.000 thùng/ngày so vá»›i năng lá»±c sản xuất 420.000 thùng/ngày.

 Sản lượng dá»± phòng của các quốc gia sản xuất dầu lá»­a

Tại Libya vẫn còn má»™t số rắc rối. Theo các quan chức của má»™t công ty, công suất lọc dầu của nhà máy Ras Lanuf tại má»™t địa phÆ°Æ¡ng của Libya tuyên bố tình trạng bất khả kháng đối vá»›i mọi hoạt Ä‘á»™ng của mình bởi nguồn dầu bị gián Ä‘oạn. Má»™t tuyên bố "tình trạng bất khả kháng" cho phép công ty được bảo vệ về mặt pháp lý đối vá»›i các nhà cung cấp trong trường hợp họ không thể đảm bảo được việc vận tải.

Các rắc rối Ä‘ã dẫn đến tình trạng tranh dành để cung cấp thêm dầu ở các nguồn khác. Các nhà máy lọc dầu tại châu Âu Ä‘ã lùng sục trên khắp thị trường để tìm nguồn cung từ những nÆ¡i mà trÆ°á»›c Ä‘ó họ còn cho rằng đầy rủi ro hoặc không Ä‘áng tin cậy - nhÆ° từ Nigeria và Iran. NhÆ°ng họ cÅ©ng thấy rất nhiều nhà sản xuất bị Ä‘òi hỏi nhiều.

"Chúng tôi Ä‘ã nhận được những Ä‘á»™ng thái thể hiện sá»± quan tâm" từ các công ty châu Âu để cung cấp thêm dầu nhằm bù vào chá»— dầu thô của Libya" - má»™t quan chức tại Công ty dầu lá»­a quốc gia Nigeria cho biết. Khi được hỏi là liệu công ty có các tàu chở dầu để Ä‘áp ứng hay không, vị này trả lời là "Không".

Bản thân OPEC cÅ©ng phải đối mặt vá»›i nhiều bất đồng ná»™i bá»™ về cách thức giải quyết sá»± thiếu hụt từ Libya. Hôm thứ Sáu, ông Ahmed Galebani - lãnh đạo công ty Dầu khí Quốc gia của Iran cho biết "nhu cầu dầu lá»­a của Iran Ä‘ã tăng cao hÆ¡n". NhÆ°ng Iran vẫn Ä‘ang phải chật vật để duy trì sản lượng trong lúc bị cấm vận, theo IEA sản lượng dá»± phòng của Iran là 40.000 thùng dầu.

Cá»™ng hòa Hồi giáo Iran hiện Ä‘ang giữ chức chủ tịch luân phiên của OPEC Ä‘ã khẳng định lại rằng họ chÆ°a sẵn lòng há»— trợ trong má»™t Ä‘á»™ng thái cùng hợp tác nhằm tăng sản lượng vào lúc này. Đại diện của Iran tại OPEC là Muhammad Ali Khatibi  nói: "trên thị trường không hề thiếu dầu" bởi vì OPEC Ä‘ã cung cấp nhiều hÆ¡n so vá»›i nhu cầu dầu lá»­a từ trÆ°á»›c khi có gián Ä‘oạn tại Libya. Khi được hỏi là liệu OPEC có nên cân nhắc nhóm họp khẩn cấp về tình hình gián Ä‘oạn tại Libya, ông Khatibi nói: "Chúng ta cần má»™t tình hình ổn định để phân tích cung và cầu trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a ra kết luận. Tình hình Ä‘ang thay đổi rất nhanh".

A Rập Xê Út có khả năng chỉ Ä‘áp ứng được trong thời gian trÆ°á»›c mắt vì khi sản lượng dá»± phòng sụt giảm thì giá dầu sẽ tăng vọt trở lại.

Theo má»™t phân tích vào năm 2009 của Bernstein Research, khi sản lượng dá»± phòng bị giảm sút, giá dầu có xu hÆ°á»›ng sẽ tăng bởi vì thị trường lo ngại những gián Ä‘oạn nguồn cung ngoài dá»± kiến. Theo số liệu của IEA, năng lá»±c sản xuất dá»± phòng hiện tại của OPEC chỉ hÆ¡n 5 triệu thùng dầu thô/ngày, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 5.8% nhu cầu dầu của cả năm 2011.

Nếu nhÆ° A Rập Xê Út hoàn toàn có thể bù lấp chá»— khuyến về nguồn cung của Libya, thì sản lượng dá»± trữ trên sẽ lại giảm xuống dÆ°á»›i 5%.

Ná»— lá»±c má»›i Ä‘ây của A Rập Xê Út nhằm cân bằng lại thị trường và nguồn cung thu hẹp Ä‘ã bá»™c lá»™ ra những hạn chế của vÆ°Æ¡ng quốc này. Vào tháng Sáu năm 2008, vÆ°Æ¡ng quốc này Ä‘ã chấp thuận tăng sản lượng dầu hàng ngày thêm 700.000 thùng/ngày, lên mức 9.7 triệu thùng. Hai tháng sau Ä‘ó, giá dầu Ä‘ã chạm đỉnh vá»›i mức giá ká»· lục là 147 USD/thùng, đẩy cuá»™c đại suy thoái toàn cầu lan rá»™ng.

Nguồn: dịch từ WSJ