Ảnh minh họa

Theo chuyên gia kinh tế Bùi Trinh, nếu xóa bỏ Ä‘á»™c quyền Ä‘iện, xăng thì người tiêu dùng sẽ hưởng lợi vì họ có sá»± lá»±a chọn. Khi Ä‘ó, các Ä‘Æ¡n vị cung cấp sẽ phải cạnh tranh vá»›i nhau để giành thị phần từ người tiêu dùng. Tuy nhiên, nói là má»™t chuyện, còn làm được hay không lại là chuyện khác.

Điện, xăng dầu nhiều năm nay luôn nằm trong danh mục Ä‘á»™c quyền kinh doanh của Nhà nÆ°á»›c và gây ra nhiều ý kiến phản ứng trong dÆ° luận. Má»›i Ä‘ây, theo dá»± thảo của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, Ä‘iện và xăng, dầu không nằm trong danh mục các loại hàng hóa, dịch vụ Nhà nÆ°á»›c Ä‘á»™c quyền. Xoay quanh Ä‘á»™ng thái này, báo Má»™t Thế Giá»›i Ä‘ã có cuá»™c trao đổi vá»›i chuyên gia kinh tế Bùi Trinh.

Theo Dá»± thảo má»›i Ä‘ây của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, Ä‘iện và xăng, dầu không nằm trong danh mục các loại hàng hóa, dịch vụ Nhà nÆ°á»›c Ä‘á»™c quyền. Xin ông cho biết quan Ä‘iểm về đề xuất này?

Tôi nghÄ© từ dá»± thảo chính sách đến thá»±c thi chính sách là má»™t bÆ°á»›c đường dài, gian nan và khó dá»± Ä‘oán. Mà thị trường là gì? Theo tôi hiểu thì là nÆ¡i diá»…n ra quá trình mua và bán giữa bên cung và bên cầu, theo Ä‘ó giá cả của sản phẩm được xác định trên quan hệ này và giá trị của sản phẩm. Tôi nhá»› khi Ä‘iện, xăng dầu tăng giá người ta luôn lấy lý do là phải theo giá thị trường.

Tôi có xem trên VTV1 vài hôm trÆ°á»›c, người phụ trách Cục Điều tiết Điện lá»±c có nói đại ý rằng: “Xác Ä‘inh giá Ä‘iện theo giá thị trường tức là chi phí đầu vào tăng thì giá Ä‘iện tăng theo...” NhÆ° vậy là thị trường má»™t chiều, thị trường ở má»—i phía cung, còn về phía cầu thì bán giá bao nhiêu người tiêu dùng đều phải chịu cả. Đấy là kiểu thị trường ná»­a vời.

Hoặc khi xăng dầu tăng giá, giá Ä‘iện cÅ©ng tăng theo... Xăng dầu và Ä‘iện tăng hoặc tính giá thế nào thì người dân và doanh nghiệp vẫn phải sá»­ dụng. Nên dù Ä‘á»™c quyền hay không Ä‘á»™c quyền mà những ngành này vẫn lý luận kiểu nhÆ° vậy thì cÅ©ng chỉ là thay tên đổi họ, còn vẫn là con người ấy mà thôi.
Tôi cÅ©ng không biết không Ä‘á»™c quyền về Ä‘iện tức là thế nào? Điện đến vá»›i người sá»­ dụng qua các khâu sản xuất, truyền dẫn và phân phối thì không Ä‘á»™c quyền về Ä‘iện là ở khâu nào? Cái này cÅ©ng chÆ°a rõ ràng cho lắm.

Chuyên gia kinh tế Bùi Trinh

Vậy theo ông, việc Ä‘á»™c quyền Ä‘iện, xăng dầu sẽ Ä‘em đến những hệ lụy gì cho xã há»™i cÅ©ng nhÆ° cho nền kinh tế?

Việc Ä‘á»™c quyền những mặt hàng thiết yếu sẽ dẫn đến những méo mó về thị trường. Khi anh Ä‘á»™c quyền thì có dở có đắt thì người ta cÅ©ng vẫn phải mua. Xăng dầu, Ä‘iện còn là đầu vào của tất cả các ngành sản xuất trong nền kinh tế. Khi những ngành n

ày tăng giá sẽ làm giá thành sản xuất tăng theo, từ Ä‘ó ảnh hưởng đến chỉ số giá tiêu dùng và làm giảm tốc Ä‘á»™ tăng trưởng của nền kinh tế.
Trong khi ngành viá»…n thông Ä‘ã bỏ được thế Ä‘á»™c quyền từ nhiều năm nay nhÆ°ng ngành Ä‘iện và xăng dầu vẫn mãi ì ạch. Theo ông, nguyên nhân là do Ä‘âu?
Tôi cho rằng vấn đề là có muốn làm hay không. Nếu muốn làm thì không có gì khó khăn cả.

Xin ông cho biết, nếu Ä‘Æ°a vào hoạt Ä‘á»™ng thị trường Ä‘iện, xăng cạnh tranh sẽ tạo ra những thay đổi gì đối vá»›i hai ngành này nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung?

Nếu có cạnh tranh thì không thể thích tăng giá là tăng. Sản phẩm cÅ©ng yêu cầu phải tốt hÆ¡n, phải minh bạch hÆ¡n trong việc tính giá thành. NhÆ°ng nếu không Ä‘á»™c quyền mà các nhà sản xuất bắt tay vá»›i nhau để tăng giá thì cÅ©ng là má»™t mối nguy. Tôi nghÄ© vấn đề cÆ¡ bản là phải minh bạch.

Xóa bỏ Ä‘á»™c quyền Ä‘iện, xăng thì người tiêu dùng sẽ hưởng lợi vì họ có sá»± lá»±a chọn. Khi Ä‘ó, các Ä‘Æ¡n vị cung cấp sẽ phải cạnh tranh vá»›i nhau để giành thị phần từ người tiêu dùng.

Cụ thể là Ä‘Æ¡n vị cung cấp nào chất lượng tốt, chăm sóc khách hàng tốt, giả cả hợp lý thì Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên người tiêu dùng sẽ lá»±a chọn. Do Ä‘ó, việc này cÅ©ng thúc đẩy sá»± phát triển và nâng cao chất lượng của chính các công ty công cấp Ä‘iện.

Xin cảm Æ¡n ông!

Nguồn tin: Motthegioi