Theo TS Đinh Ngọc Ân, Trưởng khoa CÆ¡ khí Ä‘á»™ng lá»±c (ĐH SÆ° phạm Kỹ thuật HÆ°ng Yên), chất lượng xăng cÅ©ng có vấn đề nhÆ°ng chỉ là nguyên nhân gián tiếp gây tình trạng cháy ô tô, xe máy thời gian gần Ä‘ây. Có thể kể đến má»™t số nguyên nhân khác là tình trạng người vận hành phÆ°Æ¡ng tiện không thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng Ä‘á»™ng cÆ¡; xe được đấu nối thêm thiết bị má»™t cách thiếu hiểu biết; thợ sá»­a xe làm ẩu và sai quy trình... Ngoài ra, còn có lý do các vật dá»… cháy có thể là giẻ, rác do chuá»™t tha vào cổ xả của Ä‘á»™ng cÆ¡ (nhất là đối vá»›i xe ga) nên khi xe chạy, bá»™ phận này nóng đỏ và bén lá»­a gây cháy...

Trong khi Ä‘ó, PGS-TS Lê Văn Hiếu, Viện Kỹ thuật Hóa học (ĐH Bách khoa Hà Ná»™i) Ä‘Æ°a ra thông tin, xăng, dầu là loại nhiên liệu dá»… bay hÆ¡i, Ä‘á»™ giãn nở phụ thuá»™c nhiều vào yếu tố thời tiết nên không ít quốc gia Ä‘ã ban hành tiêu chuẩn chất lượng cho xăng, dầu lÆ°u thông trên thị trường theo hai mùa: mùa nóng, mùa lạnh. Tuy nhiên, sau khi bàn thảo thì Việt Nam thấy chÆ°a cần thiết ban hành quy định trên.

Vẫn còn hồ nghi

Ông Nguyá»…n Quang Kiên, Phó Tổng giám đốc Tập Ä‘oàn Xăng, dầu Việt Nam (Petrolimex) khẳng định, chÆ°a có loại hàng hóa nào lÆ°u thông trên thị trường được quản lý chặt chẽ nhÆ° xăng, dầu. Quy trình kiểm tra từ khi nhập khẩu, lÆ°u kho, vận chuyển tá»›i đại lý đều có phân định trách nhiệm rõ ràng và có Ä‘Æ¡n vị giám định Ä‘á»™c lập về chất lượng trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a hàng vào lÆ°u thông. Vấn đề có hàm lượng nÆ°á»›c trong xăng nhÆ° công bố gần Ä‘ây chÆ°a đến mức nghiêm trọng vì trong quá trình tinh chế luôn có má»™t hàm lượng nÆ°á»›c nhất định. Thêm nữa, nÆ°á»›c không tan trong xăng nên pha khoảng vài trăm minilit nÆ°á»›c vào má»™t mét khối xăng thì lợi nhuận Ä‘em lại có Ä‘áng để "gian lận". "Vấn đề là chế tài xá»­ phạt các Ä‘Æ¡n vị vi phạm quá thấp nên người ta "nhờn". Cả nÆ°á»›c có 13 đầu mối nhập khẩu xăng, dầu nhÆ°ng chỉ có 3 Ä‘Æ¡n vị có tiềm lá»±c về hạ tầng kỹ thuật. Đại lý bán lẻ xăng, dầu vi phạm bị cắt hợp đồng thì lập tức có Ä‘Æ¡n vị khác nhảy vào cung ứng mà không có sá»± liên kết giữa các nhà cung cấp. Ngoài ra, trong 13.000 cây xăng trên cả nÆ°á»›c Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng thì chỉ có khoảng 3.000 cây là do các Ä‘Æ¡n vị của Nhà nÆ°á»›c quản lý. ChÆ°a có má»™t cÆ¡ quan nào khẳng định việc cháy ô tô, xe máy do chất lượng xăng kém và chúng ta không tin các cÆ¡ quan kiểm định thì tin vào ai" - ông Nguyá»…n Quang Kiên nhấn mạnh.

Tuy nhiên, má»™t số nhà khoa học vẫn thắc mắc, xăng kiểm nghiệm có trị số octan thấp, vậy thì những chất còn lại là chất gì ? Trả lời câu hỏi này, ông Nguyá»…n Quang Kiên cho rằng, nÆ°á»›c ta Ä‘ã có quy định khi kiểm tra chất lượng xăng căn cứ vào 15 chỉ số (tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6776:2005) nên các doanh nghiệp không có nghÄ©a vụ phải công bố Ä‘ó là gì.

Ông Trần Quốc Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa (Tổng cục Tiêu chuẩn, Ä‘o lường và chất lượng) cho biết, trong năm 2011 và đầu năm 2012, các lô hàng xăng, dầu nhập khẩu đều được kiểm định chặt chẽ về chất lượng và chỉ phát hiện má»™t lô dầu DO không đạt tiêu chuẩn quốc gia nên Ä‘ã yêu cầu cÆ¡ quan nhập khẩu tái xuất. Hiện có 3 nhóm nghiên cứu Ä‘á»™c lập của ĐH Bách khoa Hà Ná»™i, ĐH Bách khoa TP Hồ Chí Minh và Phòng thí nghiệm trọng Ä‘iểm quốc gia về lọc hóa dầu Ä‘ang tham gia vào quá trình nghiên cứu hiện tượng cháy nổ ô tô, xe máy và đến nay chÆ°a có kết luận nào nói do xăng, dầu gây ra. "Tốt nhất là người dân không nên mua xăng, dầu ở các Ä‘iểm bán lẻ ven đường cÅ©ng nhÆ° sá»­ dụng các viên tiết kiệm xăng Ä‘ang được chào bán trên các website" - ông Trần Quốc Tuấn khuyến cáo.

Rõ ràng, đến thời Ä‘iểm này, việc cho rằng cháy nổ ô tô, xe máy có nguyên nhân do chất lượng xăng, dầu là chÆ°a có căn cứ. Và không có cách nào khác để tá»± bảo vệ mình hÆ¡n là người sá»­ dụng phÆ°Æ¡ng tiện cÆ¡ giá»›i cần tuân thủ chặt chẽ các quy trình bảo hành, bảo dưỡng của nhà sản xuất. Đây là biện pháp hiệu quả nhất để phòng tránh hiện tượng cháy nổ Ä‘e dọa tài sản và tính mạng.