Theo các chuyên gia, triển vọng lạc quan của kinh tế thế giá»›i là Ä‘á»™ng lá»±c chính giúp dầu tăng giá từ đầu năm nay. Tuy nhiên, má»™t số nhà kinh tế phÆ°Æ¡ng Tây nghi ngờ khả năng kinh tế toàn cầu sẽ sá»›m thoát khỏi khủng hoảng và cho rằng thị trường dầu thô sẽ khó phục hồi mạnh mẽ, thậm chí có thể giảm trở lại do thiếu nền tảng vững chắc.

Sau khi rÆ¡i tá»± ro trong năm 2008 từ mức đỉnh hồi tháng 7, giá dầu thế giá»›i Ä‘ã phục hồi nhanh trong năm nay. Giá dầu của các nÆ°á»›c OPEC Ä‘ã bật lên mức 67,97 USD/thùng trong tuần cuối cùng của tháng 6/09 từ mức dÆ°á»›i 35 USD/thùng cuối năm ngoái và tăng 11,38 USD/thùng trong tháng bắt đầu từ ngày 9/5-9/6- mức tăng hàng tháng cao nhất trong vòng 10 năm.

Chủ tịch hãng tÆ° vấn năng lượng Oil Analytics có trụ sở tại Chicago, Joel Fingerman, cho rằng giá dầu tăng liên tục trong thời gian qua không xuất phát từ những thay đổi trong quan hệ cung-cầu, mà là do các hoạt Ä‘á»™ng trên thị trường tài chính. Ông nói: "Khi Cục Dá»± trữ Liên bang (FED) tiếp tục cắt giảm lãi suất, đồng USD yếu và thị trường tài chính bất ổn, các nhà đầu tÆ° Ä‘ã quay lÆ°ng lại vá»›i đồng tiền xanh để chuyển sang những hàng hóa kỳ hạn chủ yếu được thanh toán bằng đồng tiền này nhÆ° dầu mỏ và ngÅ© cốc để tránh rủi ro".

Theo Trưởng ban hậu cần của Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Viên (Áo), Sebastian Kummer, giá dầu tăng cùng vá»›i thị trường chứng khoán khởi sắc là dấu hiệu cho thấy suy thoái kinh tế có thể Ä‘ã thoát khỏi Ä‘áy, song GDP của các nền kinh tế lá»›n vẫn chÆ°a đạt mức của những năm trÆ°á»›c. Đứng trÆ°á»›c những món nợ khổng lồ sau khi bÆ¡m hàng tá»· USD để kích thích kinh tế, Mỹ và nhiều nÆ°á»›c châu Âu Ä‘ã in thêm tiền để đối phó vá»›i tình trạng này, khiến nguy cÆ¡ lạm phát là không thể tránh khỏi. Khi đồng tiền mất giá, chỉ có các loại hàng hóa là có giá trị thá»±c sá»±- Ä‘iều mà giá»›i đầu tÆ° nhận thức rõ.

Mặc dù các số liệu gần Ä‘ây cho thấy kinh tế Mỹ và Đức 6 tháng đầu năm Ä‘ã bÆ°á»›c đầu được cải thiện, song nhìn chung, kinh tế toàn cầu vẫn ảm đạm, thÆ°Æ¡ng mại vẫn yếu và tiêu thụ năng lượng tiếp tục giảm.

Trong báo cáo tháng 6/09, OPEC hạ dá»± báo nhu cầu dầu thô thế giá»›i năm nay 1,89% so vá»›i dá»± báo trÆ°á»›c Ä‘ó, khi cho rằng nhu cầu của các nÆ°á»›c châu Âu sẽ giảm 2,72% và của Bắc Mỹ giảm 3,72%. Trong khi Ä‘ó, CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) má»›i Ä‘ây dá»± báo nhu cầu năm 2013 sẽ ở mức 87,9 triệu thùng/ngày, giảm 3,3 triệu thùng/ngày (3,6%) so vá»›i dá»± báo Ä‘Æ°a ra tháng 12/08.

Theo Quỹ tài trợ nghiên cứu chính sách năng lượng có trụ sở tại Niu Yoóc, sản lượng dầu của Iran, Vênêxuêla, Mêhicô, Nigiêria và Irắc giảm 5,3 triệu thùng/ngày trong năm ngoái. Mặc dù vậy, má»™t số nhà phân tích nhận định, tính đến tháng 5/09, công suất dÆ° thừa của OPEC vẫn có thể lên tá»›i 6,2 triệu thùng/ngày, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 7,4% nhu cầu của thế giá»›i.

Đáp ứng tá»›i 40% nhu cầu dầu của thế giá»›i nên các chính sách sản lượng của OPEC có tính quyết định đối vá»›i giá “vàng Ä‘en”. Mặc dù giá dầu từ đầu năm đến nay chÆ°a đạt mức mong muốn, song OPEC vẫn quyết định duy trì hạn ngạch sản lượng trong tháng 5/09 nhÆ° mức của tháng 3/09, nhằm tránh làm cho khủng hoảng kinh tế toàn cầu trở nên tồi tệ hÆ¡n.

Tuy nhiên, Tổng ThÆ° ký OPEC, Abdalla Salem El-Badri, cuối tháng 6 vừa qua bày tỏ mong muốn má»™t mức giá cao hÆ¡n, vì thậm chí ở mức 80 USD/thùng cÅ©ng không cản trở sá»± phục hồi kinh tế toàn cầu. Ông cho biết mức giá hiện tại không đủ để há»— trợ tái đầu tÆ° trong ngành này. Còn Chủ tịch luân phiên OPEC, đồng thời là Bá»™ trưởng Dầu mỏ Angôla, Jose Maria Botelho de Vasconcelos, nói giá dầu cần đạt mức 80 USD/thùng.

Những phát biểu trên có thể ám chỉ kế hoạch cắt giảm sản lượng tiếp theo của OPEC sau 3 lần cắt giảm trong 4 tháng cuối năm 2008, vá»›i tổng mức cắt giảm 4,2 triệu thùng/ngày. Há»™i nghị bá»™ trưởng OPEC diá»…n ra vào tháng 9/09 dá»± kiến sẽ tập trung họp bàn về vấn đề Ä‘iều chỉnh hạn ngạch.

Nếu OPEC cắt giảm Ä‘áng kể nguồn cung trong thời gian tá»›i, hoạt Ä‘á»™ng đầu cÆ¡ có thể tăng mạnh vào thời Ä‘iểm suy thoái kinh tế toàn cầu thoát khỏi Ä‘áy. Sức ép đầu cÆ¡ cùng vá»›i nhu cầu dầu tăng mạnh khi kinh tế toàn cầu đạt mức tăng trưởng 3% có thể thúc đẩy giá dầu leo thang.

( Vietstock )