Cho đến nay, cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu không tồi tệ như chúng ta đã lo sợ. Sau khi giá khí đốt tăng vọt sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, mọi thứ đã ổn định. Người tiêu dùng đã phản ứng với giá năng lượng tăng chóng mặt bằng cách giảm nhu cầu, lục địa này đã tìm cách lấp đầy các kho dự trữ chứa khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và mùa thu ấm áp trái mùa đã cho phép mọi người giữ hóa đơn sưởi ấm tương đối thấp. Giá khí đốt đã giảm từ 100 đô la trên một triệu đơn vị nhiệt của Anh trong tháng 8 xuống còn 39 đô la. Chuẩn dầu thô Brent đã giảm từ mức cao nhất sau đại dịch là 139 đô la vào tháng 3 xuống còn 93 đô la. Các tiêu đề về sự kết thúc của cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu đã rất nhiều. Nhưng có thể chúng đã vội mừng quá sớm.
Khi thời tiết trở nên lạnh hơn, nguồn cung năng lượng của châu Âu một lần nữa sẽ trở nên khan hiếm. Trớ trêu thay, tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn do căng thẳng năng lượng gần đây có dấu hiệu hạ nhiệt. Một bài báo gần đây trên tờ Economist viết: “Phân tích cho thấy tính tự mãn rất nguy hiểm. Mọi thứ có thể trở nên rất tồi tệ, rất nhanh.” Phân tích của tờ Economist tính đến ba kịch bản có thể xảy ra đối với thị trường năng lượng châu Âu trong mùa đông, và không có kịch bản nào tốt.
- Kịch bản mô phỏng đầu tiên giả định rằng mối quan hệ chính trị căng thẳng giữa Nga và châu Âu không xấu đi hơn nữa, nhưng tình hình ít nhiều vẫn như cũ. Điều này có nghĩa là đường ống Nord Stream vận chuyển LNG từ Nga đến Đức vẫn đóng cửa và châu Âu tuân theo lệnh cấm vận đối với dầu thô của Nga và hạn chế bảo hiểm các tàu vận chuyển dầu. Đây là một kịch bản khá lý tưởng đối với châu Âu, ở chỗ nó “gây ra một cuộc khủng hoảng nhưng không phải là một thảm họa”. Nguồn cung sẽ khan hiếm và giá cả sẽ cao ngất ngưởng, nhưng châu Âu sẽ vượt qua mùa đông mà không gặp tình huống phát sinh bất lợi.
- Kịch bản thứ hai giả định về sự leo thang và cho rằng Nga chặn hoàn toàn nguồn cung LNG đến châu Âu và khiến lục địa này phải trả thêm hàng chục tỷ đô la chi phí.
- Kịch bản thứ ba, cực đoan nhất giả định rằng Nga từ bỏ hoàn toàn chính sách ngoại giao và duy trì nguồn thu từ nhiên liệu hóa thạch, đồng thời phá hủy cơ sở hạ tầng nhập khẩu khí đốt của châu Âu, dẫn đến “nguồn cung thắt chặt kinh khủng”. Theo mô hình này, hóa đơn khí đốt nhập khẩu hàng năm của châu Âu lên tới gần 1 nghìn tỷ đô la và vẫn phải đối mặt với tình trạng thiếu năng lượng trầm trọng cho đến năm 2024.
Rõ ràng, ngay cả trong kịch bản tốt nhất, châu Âu vẫn sẽ có một mùa đông dài lạnh giá ở phía trước – và sau đó là nhiều năm rắc rối về an ninh năng lượng và chính sách ngoại giao tế nhị để xoay sở sau đó. Viễn cảnh vô cùng nghiệt ngã đối với các công dân châu Âu, những người sẽ phải chịu một phần lớn chi phí này để giữ cho ngôi nhà của họ được sưởi ấm. Các dự đoán cho thấy 26 triệu người chỉ riêng ở Vương quốc Anh dự kiến sẽ rơi vào tình trạng thiếu năng lượng trong những tháng mùa đông - tức là cứ ba hộ gia đình thì có một hộ gia đình phải chịu đựng cảnh này. Và Anh có lẽ là còn may mắn hơn so với nhiều nước châu Âu khác.
Đối với các quốc gia tương đối giàu có trước cuộc khủng hoảng năng lượng, giá cả tăng vọt sẽ gây rất nhiều tổn thất, nhưng chúng thậm chí còn tồi tệ hơn đối với nhiều quốc gia châu Âu vốn đã gặp khó khăn trong việc sưởi ấm ngay cả trước khi Nga xâm lược Ukraine. “Ở Liên minh châu Âu, gần bảy phần trăm dân số không thể sưởi ấm nhà của họ vào năm 2021,” theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới gần đây báo cáo. Các quốc gia ở phía nam và phía đông châu Âu nằm trong số những quốc gia thiếu năng lượng nhất vào năm ngoái, và năm nay chắc chắn sẽ còn tồi tệ hơn rất nhiều đối với các quốc gia đó.
Theo dữ liệu từ năm ngoái, Bulgaria là quốc gia có tỷ lệ nghèo nhiên liệu cao nhất ở Liên minh châu Âu, với gần một phần tư người Bulgaria (23,7%) phải vật lộn để thanh toán hóa đơn năng lượng. Theo sau Bulgaria là Litva (22,5%) và cộng hòa Síp (19,4%). Ngược lại, các nước giàu nhất có chưa tới 1% người nghèo năng lượng. Đó là Thụy Sĩ (0,2%) và Na Uy (0,8%). “Khi dữ liệu cho năm 2022 được công bố,” báo cáo của Ngân hàng Thế giới cho biết, “chúng ta có thể nhìn thấy những con số này sẽ tồi tệ hơn.” Và ngay cả trong kịch bản tốt nhất, theo tờ Economist, những con số của năm 2023 và 2024 có thể sẽ khiến tỷ lệ năm 2022 không là gì cả.
Nguồn tin: xangdau.net
